School in the eyes of Polish seventh graders in the context of their life positions

• Adrianna Sarnat-Ciastko

  Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. J. Długosza w Częstochowie

  https://orcid.org/0000-0003-0505-2128

In the period between 2016 and 2018 throughout 79 educational institutions in Poland there was implemented a project called „Wychować człowieka mądrego. Wprowadzenie modelu pracy wychowawczej i resocjalizacyjnej z zastosowaniem metody tutoringu szkolnego jako profilaktyki pozytywnej problemów w polskiej szkole” [“To raise a smart man. Introduction of educational and resocialisation work model with the use of school tutoring as a positive prevention of problems at a Polish school”]. The added value of the actions taken was the opportunity to make an in-depth insight into the situation of Polish school in the view of the educational system reform that was underway at that time. The changes undertaken by the Polish Ministry of National Education were associated with the liquidation of middle school stage, and thus extending the education in primary school stage by two years. This situation turned out to be a multidimensional challenge for educational institutions, but above all for the students themselves, who have discovered a new set of educational procedures, not at the beginning of their education, but in its advanced point. This paper draws attention to this specific moment, focusing on what life positions the seventh graders were characterised by at that time, and therefore what was their attitude to themselves and the world around them. The considerations made in this paper are based on research conducted on a group of 764 seventh graders, who finally confirmed their definitely lower sympathy for school, as well as a significant use of life positions that influence the occurrence of negative interpersonal relationships.

1. Adrianna Sarnat-Ciastko, Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. J. Długosza w Częstochowie

   pedagog społeczny i politolog. Adiunkt pracujący w Katedrze Badań nad Edukacją Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie. Członek Zespołu Badawczego Edukacyjnej Analizy Transakcyjnej. Tutor. Autorka wielu artykułów naukowych, szczególnie z zakresu relacji nauczyciela i ucznia oraz szkół autorskich. Badacz zjawiska efektywności tutoringu szkolnego w polskim systemie oświaty.

Bardziejewska, M. (2005). Okres dorastania. Jak rozpoznać potencjał nastolat- ków? In: A. Brzezińska (ed.), Psychologiczne portrety człowieka (p. 345– 377). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Budzyński, M. (2009). Tutoring szkolny – jak przez dialog rozwijać uczniów i motywować go do nauki. In: P. Czekierda, M. Budzyński, J. Traczyński, Z. Zalewski, A. Zembrzuska (ed.), Tutoring w szkole, między teorią a praktyką zmiany Edukacyjnej (p. 31–34). Wrocław: TEO.

Cole, M. (1998). Shame, Life Positions, and the OK Corral. Transactional Ana- lisys Journal, 28 (2), 152–156, https://doi.org/10.1177/036215379802800208.

Jagieła, J. (2012). Słownik analizy transakcyjnej. Częstochowa: Wydawnictwo Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie.

Jagieła, J. (1995). Tolerancja w świetle analizy transakcyjnej. In: A. Rosół, M.S. Szczepański (ed.), Tolerancja. Studia i szkice (p. 17–26). Częstochowa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej.

Krzychała, S. (2018). Nauczyciel-tutor. Prakseologiczna rekonstrukcja tutoringu szkolnego. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Latkowska, J. (2014). Ewaluacja krok po kroku. Podręcznik ewaluacji wewnętrznej programów profilaktycznych. Warszawa: Fundacja Praesterno.

Lewicka-Zelent, A., Zubrzycka-Maciąg, T., Kwiatkowski, P., Trojanowska, E. (2018). Sytuacja uczniów klasy VII zreformowanej szkoły podstawowej. Raport Rzecznika Praw Dziecka przygotowany na podstawie sondażu opinii młodzieży, rodziców, nauczycieli i dyrektorów szkół. Warszawa, http://brpd.gov.pl/sites/default/files/raport_z_badania_sytuacji_szkolnej_siodmoklasistow.pdf. Access: 23 September 2019.

Ostaszewski, K. (2012). Pojęcie klimatu szkoły w badaniach zachowań ryzykownych młodzieży. Edukacja, 4 (120), 22–38.

Ostaszewski, K. (2006). Pozytywna profilaktyka. Świat Problemów, 3, 158, www.psychologia.edu.pl/czytelnia/62-wiat-problemow/174-pozytywnaprofilaktyka.html. Access 15 August 2019.

Pierzchała, A., Sarnat-Ciastko, A. (2011). Egogram strukturalny. Kwestionariusz samooceny stanów Ja (wersja eksperymentalna). In: J. Jagieła (ed.), Analiza transakcyjna w edukacji (p. 279–288). Częstochowa: Wydawnictwo Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie.

Rogoll, R. (2010). Aby być sobą. Wprowadzenie do Analizy Transakcyjnej. War- szawa: PWN.

Sarnat-Ciastko, A., Gębuś, D., Zalewski, Z. (2018). „Wychować człowieka mądrego”. Raport końcowy z badań ewaluacyjnych ogólnopolskiego projektu wdrażania tutoringu szkolnego. Częstochowa: Wydawnictwo Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie.

Stewart, I., Joines, V. (2016). Analiza transakcyjna dzisiaj. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.

Szymanowska, E., Sękowska, M. (2000). Analiza transakcyjna w zarządzaniu. Kraków: Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu.

Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe, Dz.U. 2017, poz. 59. Ustawa z dnia 25 lipca 1998 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty, Dz.U. z 1998 r. nr 117, poz. 759.

White, T. (1994). Life Positions. Transactional Analisys Journal, 24 (4), 269–276, https://doi.org/10.1177/036215379402400406.

Włodarski, Z. (1992). Człowiek jako wychowawca i nauczyciel. Warszawa: WSiP. Zahorska, M. (2009). Sukcesy i porażki reformy edukacji. Przegląd Socjologiczny, 58 (3), 119–142. http://www.wokolszkoly.edu.pl/blog/trzy-lata-w-men-destrukcja-systemu-edukacji-w-polsce.html. Access: 20 September 2019.

• pdf

AUTHOR'S STATEMENT

I am aware that the Educational Transactional Analysis journal is published under a Creative Commons license - Attribution (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode).

By submitting the article, I agree to make it available under this license