The Relationship Between Transactional Analysis Personality Traits and Emotional Intelligence in Young Adults: A Research Report
DOI:
https://doi.org/10.16926/eat.2024.13.12Słowa kluczowe:
Ja Dorosły, inteligencja emocjonalna, zintegrowany DorosłyAbstrakt
Cechy osobowości w ujęciu analizy transakcyjnej a inteligencja emocjonalna młodych dorosłych. Raport z badań
Artykuł analizuje zależność między strukturą osobowości według teorii analizy transakcyjnej (AT) a inteligencją emocjonalną. W ramach AT osobowość jest podzielona na trzy stany Ja: Rodzic, Dorosły i Dziecko, które odzwierciedlają różne sposoby myślenia, odczuwania i zachowania. Inteligencja emocjonalna odnosi się natomiast do zdolności rozpoznawania, rozumienia i zarządzania własnymi emocjami oraz emocjami innych osób.
Przyjęty model inteligencji emocjonalnej zakłada istnienie czterech głównych komponentów zdolności do spostrzegania i wyrażania emocji, zdolności do asymilowania emocji w przebiegu procesów poznawczych, zdolność do rozumienia i analizowania emocji oraz zdolności do kierowania emocjami. Przeprowadzone badania wskazują, że stan Ja Dorosły, charakteryzujący się obiektywną oceną sytuacji i logicznym myśleniem, koreluje pozytywnie z empatią, rozumianą, jako umiejętność rozpoznawania i rozumienia emocji innych. Opisany związek jest pomocny w rozumieniu procesu rozwoju i integracji stanu Ja Dorosły i podkreśla jego kluczową role w prawidłowo rozwiniętej osobowości.
Downloads
Bibliografia
Berne, E. (2007). W co grają ludzie. Psychologia stosunków międzyludzkich. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Griffin, E. (2003). Podstawy komunikacji społecznej. Gdańsk: GWP
Goleman, D. (1997). Inteligencja emocjonalna. Poznań: Media Rodzina.
James, M., & Jongeward, D. (1994). Narodzić się, by wygrać. Warszawa Rebis, ss. 41-61
Jankowska, M. (2017) Sposoby rozwiązywania kryzysów w teorii psychospołecznego rozwoju EH Eriksona w aspekcie rozwoju człowieka i zdrowia psychicznego oraz zaburzeń w rozwoju, Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio 32 (4), 45-64
Jaworowska, A. & Matczak, A. (2005). Popularny Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej: Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
Jaworowska, A., Matczak, A. (2001). Kwestionariusz Inteligencji emocjonalnej INTE, N.S. Schutte, JM. Malouffa, L.E. Hall, D.J. Hagherty ego, JT. Cooper, C.J, Goldena, L. Dornheim. Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
Jusik, P., & Wieczorek , Z. (2024). Ego State Trip or Ego State Trap: Unlocking Change Through Language. International Journal of Transactional Analysis Research & Practice, 15(1). https://doi.org/10.29044/v15i1p3
Martowska, K. (2012). Lista Przymiotnikowa ACL. Harrison G. Gough, Alfred B. Heilbrun, Jr. Polska normalizacja. Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
Matczak, A., Knopp, K. A. (2013). Znaczenie inteligencji emocjonalnej w funkcjonowaniu człowieka. Warszawa: Liberi Libri.
Mayer, J. D. & Salovey, P., (1990). Emotional intelligence. Imagination, Cognition and Personality, 9(3), 185–211. https://doi.org/10.2190/DUGG-P24E-52WK-6CDG
Mayer, J.D. & Salovey, P. (1997). What is emotional intelligence? W: P. Salovey, D.J. Sluyter (red.), Emotional development and emotional intelligence. Educational implications (s. 3-31). New York: Basic Books.
Miś, Ł. (2000). Ery i fazy rozwoju w życiu człowieka dorosłego w ujęciu Daniela J. Levinsona. In P. Socha (Ed.), Duchowy rozwój człowieka : fazy życia, osobowość, wiara, religijność : stadialne koncepcje rozwoju w ciągu życia (pp. 45–60). https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/56898
Pracka, J. (2021) Temperament i płać a inteligencja emocjonalna, Warszawa, Liberi Libri
Solomon, C. (2003). Transactional Analysis Theory: The Basics. Transactional Analysis Journal, 33(1), 15–22. https://doi.org/10.1177/036215370303300103
Stewart, I., & Joines, V. (2016). Analiza transakcyjna dzisiaj. Warszawa, Rebis.
Wieczorek, Z. (2016). Zintegrowany model diagnostyczny w analizie transakcyjnej. Edukacyjna Analiza Transakcyjna, 5, 17–27. https://doi.org/10.16926/eat.2016.05.01
Wieczorek, Z. (2017). Język zmiany w analizie transakcyjnej. Edukacyjna Analiza Transakcyjna, 6, 145–156. http://dx.doi.org/10.16926/eat.2017.06.09
Wieczorek, Z. (2023). The Ego State Timeline Model. International Journal of Transactional Analysis Research & Practice, 14(2), 17–23. https://doi.org/10.29044/v14i2p17
Ware, P. (1983). Personality Adaptations, Transactional Analysis Journal, 13,
–19. https://doi.org/10.1177/036215378301300104
White, T. (2004). Personality adaptation, TA Times. Maj 2004, s. 19–28, http://tony-white.com/magazines, pobrane 10 października 2017.
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Zbigniew Wieczorek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Mam świadomość, że czasopismo jest wydawane na licencji Creative Commons - Uznanie autorstwa (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode).
Przesyłając artykuł wyrażam zgodę na jego udostępnienie na tej licencji