Ideologie i praktyka edukacji emocjonalnej w szkole – perspektywa interakcyjna
DOI:
https://doi.org/10.16926/eat.2022.11.10Słowa kluczowe:
emocje, edukacja emocjonalna, kompetencja emocjonalna, wychowanie w szkoleAbstrakt
Celem artykułu jest prezentacja i analiza wyników badań na temat edukacji emocjonalnej prowadzonej w polskiej szkole. W części pierwszej, stanowiącej teoretyczne wprowadzenie do problematyki, przedstawiłam autorską koncepcję ideologii wychowania/edukacji emocjonalnej. Scharakteryzowałam ideologię transmisji, romantyczną, inaczej niedyrektywną oraz humanistyczno-progresywną w aspekcie statusu emocji w wychowaniu oraz stosowanych metod wychowawczych. Zasadnicza część tekstu zawiera analizę wywiadów jakościowych z nauczycielami na temat ich doświadczeń w zakresie pracy pedagogicznej nad rozwojem kompetencji emocjonalnej uczniów. Artykuł kończą wskazania – dobre praktyki, które znajdują swoje uzasadnienie także w założeniach analizy transakcyjnej.
Downloads
Bibliografia
Abelson, R.P., Shrank, C.R. (2013). Script, plans and understanding. New York:
Taylor and Francis. Source: https://www.periplus.com/p/9781134919666/scripts-plans-goals-and-understanding-ebook-drm-pdf [Accessed: 22.04.2021].
Abu-Lughod, L. (2012). Ideologia i polityka uczuć. In: M. Rajtar, J. Straczuk (ed.),
Emocje w kulturze (pp. 301–325). Warszawa: Wydawnictwo UW i NCK.
Bereźnicka, M. (2016). Użyteczność edukacyjnej analizy transakcyjnej w kształtowaniu kultury pedagogicznej rodziców. Edukacyjna Analiza Transakcyjna, 5, 73–92; http://dx.doi.org/10.16926/eat.2016.05.05.
Camras, L.A., Dunn, J., Izard, C., Lazarus R. (1999). Na czym polega rozwój emocjonalny. In: P. Ekman, R.J. Davidson (ed.), Natura emocji. Podstawowe zagadnienia (pp. 290–305) (transl. B. Wojciszke). Gdańsk: GWP.
Czerepaniak-Walczak, M. (2010). Emancypacja w codzienności i przez codzienność. Egzemplifikacje edukacyjne. In: M. Dudzikowa, M. Czerepaniak-Walczak (ed.), Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty. Vol. 5 (pp. 93–112). Gdańsk: GWP.
Damasio, A. (2012). Błąd Kartezjusza. Emocje, rozum i ludzki umysł (transl.
M. Karpiński. Warszawa: Dom Wydawniczy Rebis.
de Tchorzewski, A.M. (2016). Wstęp do teorii wychowania. Kraków: Wydawnictwo Ignatianum.
Edwards, C.H. (2006). Dyscyplina i kierowanie klasą (transl. M. Bodanowicz). Warszawa: PWN.
Fromm, E. (1994). Wojna w człowieku. Psychologiczne studium istoty destrukcyjności (transl. P. Kuropatwiński, P. Pankiewicz, J. Węgrodzka). Warszawa: Jacek Santorski & Co.
Geertz, C. (2005). Wiedza lokalna (transl. D. Wolska). Kraków: Wydawnictwo Naukowe UJ.
Giroux, H.A., Witkowski, L. (2010). Edukacja i sfera publiczna. Idee i doświadczenia pedagogiki krytycznej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Goleman, D. (1997). Inteligencja emocjonalna (transl. A. Jankowski). Poznań: Media Rodzina.
Gordon, S. (1990). Social structural effects on emotions. In: T.D. Kemper (ed.), Research agendas in the sociology of emotions (pp. 145–179). New York: State University of New Your Press.
Gordon, T. (2014). Wychowanie bez porażek czyli Trening Skutecznego Rodzica (transl. M. Szafrańska-Brandt). Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Gurycka, A. (2008). Błędy w wychowaniu. In: E. Kubiak-Szymborska, D. Zając (ed.), O wychowaniu i jego antynomiach (p. 336). Bydgoszcz: Wydawnictwo WERS.
Habermas, J. (2002). Teoria działania komunikacyjnego. Przyczynek do krytyki rozumu funkcjonalnego. Vol. 2 (transl. A.M. Kaniowski). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Jagieła J. (ed.) (2011). Analiza transakcyjna w edukacji. Częstochowa: Wydawnictwo AJD.
Jagieła, J., Sarnat-Ciastko, A. (2015). Dlaczego analiza transakcyjna? Rozmowy o zastosowaniu analizy transakcyjnej w pracy nauczyciela i wychowawcy. Częstochowa: Wydawnictwo AJD.
Jenks, Ch. (1999). Kultura (transl. J. Burszta). Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Kohlberg, L., Mayer, R. (2000). Rozwój jako cel wychowania. In: Z. Kwieciński (ed.), Alternatywy myślenia o/w edukacji (p. 45). Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
Krasoń, K. (2013). Cielesność aktu tworzenia. Warszawa: Universitas.
Lutz, C.A. (2012). Emocje, rozum i wyobcowanie. Emocje jako kategoria kulturowa. In: M. Rajtar, J. Straczuk (ed.), Emocje w kulturze (pp. 27–56). Warszawa: Wydawnictwo UW i NCK.
Markus, H.R., Kitayama, S. (1991). Culture and the self: implications for cognition, emotion, and motivation. Psychological Review, 98(2), 224–253.
Mazlich, E., Faber, A. (2013). Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały. Jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły. Warszawa: Media Rodzina.
McLaren, P. (2015). Życie w szkołach. Wprowadzenie do pedagogiki krytycznej (transl. A. Dziemianowicz-Bąk, J. Dzierzgowski, M. Starnawski). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe DSW.
Neill, A.S. (1994). Nowe Summerhill. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Pankowska, D. (2005). Wykorzystanie analizy transakcyjnej w pracy nauczyciela. In: D. Jankowski (ed.), Rozpoznania i szkice pedagogiczne (pp. 51–69). Łódź: WSHE.
Przybylska, I. (2014). Emotional aspects of school education – curricula and relationship context. US–China Educational Review B, 4(7), 431–442.
Przybylska, I. (2018). Dyskursy o emocjach – pedagogika i codzienność szkolna.
Katowice: Wydawnictwo Naukowe UŚ.
Rosenwein, B.H. (2006). Worrying about emotions in history. American Historical Review, 107, 821–845.
Rubacha, K. (2003). Edukacja jako przedmiot pedagogiki i jej subdyscyplin. In:
Z. Kwieciński, B. Śliwerski (ed.), Pedagogika. Podręcznik akademicki (pp. 21–33). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Russell Hochschild, A. (2009). Zarządzanie emocjami. Komercjalizacja ludzkich uczuć (transl. J. Konieczny). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Saarni, C. (1999). Kompetencja emocjonalna i samoregulacja w dzieciństwie. In:
P. Salovey, D. Sluyter (ed.), Rozwój emocjonalny a inteligencja emocjonalna (transl. M. Karpiński) (pp. 75–131). Poznań: Rebis.
Saarni, C. (2005). Społeczny kontekst rozwoju emocjonalnego. In: M. Lewis,
J.M. Haviland-Jones (ed.), Psychologia emocji (transl. J. Radzicki, J. Suchecki) (pp. 395–351). Gdańsk: GWP.
Stewart, I., Joines, V. (2016). Analiza transakcyjna dzisiaj. Poznań: Wydawnictwo
Naukowe Rebis.
Szmidt K.J. (2013). Pedagogika pozytywna. Twórczość – zdolności – mądrość zespolone. In: K.J. Szmidt, M. Modrzejewska-Świgulska (ed.), Zasoby twórcze człowieka. Wprowadzenie do pedagogiki pozytywnej (pp. 13–40). Łódź: Wydawnictwo UŁ.
Śliwerski, B. (2007). Pedagogika dziecka. Studium pajdocentryzmu. Gdańsk: GWP.
Śliwerski, B. (2015). Współczesne teorie i nurty wychowania. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Zeidner, M. (2008). Rozwój inteligencji emocjonalnej. Czego dowiedzieliśmy się do tej pory? In: M. Śmieja, J. Orzechowski (ed.), Inteligencja emocjonalna. Fakty, mity, kontrowersje (pp. 82–110). Warszawa: Wydawnictwo PWN.
Żylińska, M. (2013). Neurodydaktyka. Nauczanie i uczenie się przyjazne mózgowi. Toruń: Wydawnictwo UMCS.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Irena Przybylska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Mam świadomość, że czasopismo jest wydawane na licencji Creative Commons - Uznanie autorstwa (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode).
Przesyłając artykuł wyrażam zgodę na jego udostępnienie na tej licencji