Pandemia jako impuls dla refleksji studentów pedagogiki - w świetle analizy jakościowej
DOI:
https://doi.org/10.16926/eat.2021.10.10Słowa kluczowe:
pandemia, COVID-19, lockout, refleksyjność, podmiotowość, przyroda, środowisko, teoria ugruntowanaAbstrakt
W artykule przedstawiono wybrane fragmenty wyników badań jakościowych na temat sytuacji psychologiczno-społecznej, w jakiej znaleźli się ludzie w czasie pandemii COVID-19 w opinii studentów pedagogiki. Próba ograniczenia transmisji wirusa poprzez wprowadzenie lockdownu zamknęła w domach miliony ludzi, ograniczyła ich wolność i kontakty międzyludzkie. Czas ten dla wielu osób stał się impulsem do pogłębionej refleksji egzystencjalnej. Badacze, zainteresowani zagadnieniem refleksyjności studentów, poprosili ich grupę o przygotowanie krótkich esejów gromadzących refleksje z czasu pierwszej fazy pandemii. Badaniem objęto 36 studentów z Akademii Pedagogiki Specjalnej, w dwóch grupach wiekowych – zaczynających studia i zbliżających się do ich końca. Zgromadzone teksty poddano analizie zgodnej z metodologią teorii ugruntowanej w badaniu. Analiza dyskursu, prowadzona w perspektywie interpretatywnej, pozwoliła na wyłonienie w wypowiedziach studentów 4 kluczowych kategorii, a następnie na wskazanie różnic pomiędzy grupami w podejściu do poruszanych kwestii. Niniejszy artykuł prezentuje wyniki badań obejmujące dwie kategorie: refleksję badanych na temat własnej podmiotowości oraz przemyślenia dotyczące ich tożsamości ekologicznej. Młodsi badani wykazywali większą koncentrację na perspektywie osobistej, a ich wypowiedzi cechowała większa emocjonalność i optymizm. Starsi, bardziej zdystansowani wobec rzeczywistości, poddawali ją częściej gorzkiej refleksji ukierunkowanej na kwestie polityki społecznej, konsumpcjonizmu i egoizmu współczesnych społeczeństw, częściej traktując kwestię pandemii nie jako cel sam w sobie, ale jako punkt wyjścia dla szerszej krytyki społecznej i ekologicznej.
Downloads
Bibliografia
Bauman Z. (1999), Globalizacja. I co z tego dla ludzi wynika, Warszawa: PIW;
Bauman, Z. (2006). Płynna nowoczesność, Kraków.
Chutorański, M. (2021). Nie(tylko) ludzkie wymiary edukacji. W stronę pedagogiki nieantropozoficznej. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
Chwalibóg, F. (1929). Aforyzmy, refleksje i nowe przysłowia. Kraków. Pobrane z: https://zbc.uz.zgora.pl/dlibra/show-content/publication/edition/17294?id=17294 [dostęp: 22.09.2021].
Damiano, A. D., Allen Catellier, J. R. (2020). A Content Analysis of Coronavirus Tweets in the United States Just Prior to the Pandemic Declaration. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking. Dec 2020, p. 889-893.http://doi.org/10.1089/cyber.2020.0425
Eliade, M. (2001). Szamanizm i archaiczne techniki ekstazy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
European Green Party (2014). Europe, vote Green. Green Common Manifesto European Elections 2014, Brussels.
Galanciak, S., Siwicki, M. (2020). Students of pedagogy on social relations at the beginning of the pandemic – in the light of a qualitative analysis of their personal and social reflectiveness. Edukacyjna Analiza Transakcyjna, 9, 237–256.
Giddens A. (1990). The Consequences of Modernity, Stanford: Stanford University Press.
Giddens, A. (2010). Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Halagiera, D. (2020). Analiza interakcji użytkowników portalu Facebook z nieprawdziwymi informacjami w dobie pandemii COVID-19. W: Marcinkiewicz, K., Nowak, P., Popielec, D., Wilk, M. (red.). Koronawirus wyzwaniem współczesnego społeczeństwa, Kraków – Wrocław: Polskie Towarzystwo Komunikacji Społecznej, Instytut Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Karmolińska-Jagodzik E. (2014). Podmiotowość a tożsamość współczesnego człowieka w przestrzeni rodzinnej. Dyskurs teoretyczny. Studia Edukacyjne, 31, 2014, pp. 113-136.
Komuda, R., Rajda, K., Szczepkowski, J. (2020). Zdalni – solidarni w czasach pandemii koronawirusa. Analiza akcji i inicjatyw użytkowników Internetu w Polsce. W: Marcinkiewicz, K., Nowak, P., Popielec, D., Wilk, M. (red.). Koronawirus wyzwaniem współczesnego społeczeństwa, Kraków – Wrocław: Polskie Towarzystwo Komunikacji Społecznej, Instytut Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Maslow, A. (1986). W stronę psychologii istnienia. Warszawa: PAX.
Melosik, Z. (2001). Młodzież i styl życia: paradoksy pop-tożsamości. W: Z. Melosik (red.), Młodzież. Styl życia i zdrowie. Poznań: Wydawnictwo Wolumin.
Nowak-Dziemianowicz, M. (2021). Style zarządzania w sytuacji krytycznej oraz ich konsekwencje w perspektywie edukacyjnych badań zaangażowanych. W: Łukasik J., Nowosad I., Szymański M. J. (red.). Szkoła i nauczyciel w obliczu zmian społecznych i edukacyjnych. Kraków: Impuls.
Nowicka, M. (2021). Rodzice o nauczycielach w czasach pandemii – doniesienie
badawcze z forów dyskusyjnych, [w:] Nowicka, M., Dziekońska, J. (red.),
Edukacja zdalna w cieniu pandemii - wielogłos akademicki. Toruń: Wydawnictwo
Adam Marszałek.
Roy, R., Uekusa, S. (2020), Collaborative autoethnography: “self-reflection” as a timely alternative research approach during the global pandemic, Qualitative Research Journal, Vol. 20 No. 4, pp. 383-392. https://doi.org/10.1108/QRJ-06-2020-0054
Steele B.J. (2008). Ontological Security in International Relations. Self-Identity and the IR State. New York - London: Routledge.
Troszyński, M., Bieliński, J., Bukowska, X., Iwińska, K., Markowska, B., Nowicka, M., Sałkowska, M. (2021), Czas pandemii w polskich mediach społecznościowych, Collegium Civitas, https://www.civitas.edu.pl/wp-content/uploads/2020/07/czas_pandemii_w_polskich_mediach_spolecznosciowych.pdf [dostęp: 09.09.2021]
Tsao, S.-F., Chen, H., Tisseverasinghe, T., Yang, Y., Li, L., Butt, Z., A. (2021). What social media told us in the time of COVID-19: a scoping review. Lancet Digit Health, Vol. 3, Issue 3, p. E-175-194, https://doi.org/10.1016/ S2589-7500(20)3031.
WHO, https://covid19.who.int/[dostęp: 31.08.2021]
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Sylwia Galanciak, Marek Siwicki
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Mam świadomość, że czasopismo jest wydawane na licencji Creative Commons - Uznanie autorstwa (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode).
Przesyłając artykuł wyrażam zgodę na jego udostępnienie na tej licencji