Sam na sam pandemią. Utrzymanie status quo wśród podopiecznych MOPS prowadzących samodzielne gospodarstwo domowe

• Krystyna Moczia

  Uniwersytet Śląski w Katowicach

  https://orcid.org/0000-0002-8125-9940

• Marta Niemiec

  Uniwersytet Śląski

  https://orcid.org/0000-0002-1366-9542

Abstract

Pandemię COVID-19 wywołaną wirusem SARS-CoV-2 można już dziś uznać za jedną z trudniejszych sytuacji z jaką przyszło się zmagać społeczeństwom na przestrzeni ostatnich dwóch lat. W prezentowanym artykule przedstawiono ilościową analizę oceny i doświadczeń okresu pandemii z perspektywy osób dorosłych, prowadzących samodzielne gospodarstwo domowe, podopiecznych Miejskich Ośrodków Pomocy Społecznej w Katowicach oraz w Częstochowie. W badaniach własnych wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego, z zastosowaniem kwestionariusza ankiety. Główne cele analizy skoncentrowano wokół kwestii związanej z utrzymaniem status quo wśród „samotnych” beneficjentów w okresie trwania pandemii COVID-19, przede wszystkim czasu dwóch pierwszych lockdownów. Tekst zamyka dyskusja, w której autorki dokonują próby podsumowania i interpretacji wyników badań w kontekście założeń Analizy Transakcyjnej. Inspirację do podjęcia prezentowanych tu badań własnych stanowiły wyniki, jakie uzyskano w ramach projektu badawczego, realizowanego przez powołany w Instytucie Pedagogiki na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach zespół badawczy ds. badań i uwarunkowań życia i pracy w czasie pandemii COVID-19, którego autorki niniejszego opracowania były członkiniami. Zespół na przełomie 2020 oraz 2021 roku prowadził badania dotyczące „Wyzwań, kontekstów i uwarunkowań życia podopiecznych oraz pracy pracowników MOPS w czasie pandemii COVID-19”. Uzyskane przez zespół w wyniku przeprowadzonych badań wnioski, zostały przedstawione w dwóch raportach: Pomoc społeczna w trakcie pandemii COVID-19. Raport z badań przeprowadzonych na terenie miasta Katowice oraz Pomoc społeczna w trakcie pandemii COVID-19. Raport z badań przeprowadzonych na terenie miasta Częstochowa. Niniejsze badania stanowią ilościowe pogłębienie i uszczegółowienie rezultatów badawczych opracowanych w ramach wspomnianych raportów.

1. Krystyna Moczia - Uniwersytet Śląski w Katowicach

   Doktor nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki; adiunkt na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

   Zainteresowania zawodowe koncentrują się wokół dziecka przewlekle chorego i jego rodziny w podstawowych środowiskach wychowawczych oraz w warunkach hospitalizacji. Autorka/ współautorka ponad 60 publikacji, w tym kilku obcojęzycznych, głównie z obszaru pedagogiki specjalnej.

   Członek HOPE - Hospital Organisation of Pedagogues in Europe. HOPE – nadzieja - to międzynarodowa organizacja pozarządowa zrzeszająca nauczycieli pracujących z dziećmi młodzieżą wymagającą opieki medycznej w całej Europie.

2. Marta Niemiec - Uniwersytet Śląski

   Zainteresowania badawcze:

   diagnoza i terapia osób z indywidualnymi potrzebami edukacyjnymi,
   społeczne konteksty funkcjonowania osób niepełnosprawnych i nieprzystosowanych społecznie,
   psychospołeczne funkcjonowanie rodzin osób niepełnosprawnych,
   inkluzja społeczna i edukacja inkluzyjna,
   dydaktyka specjalna,
   problematyka funkcjonowania dorosłych osób z niepełnosprawnościami,
   historyczne uwarunkowania i tradycje a współczesna teoria i praktyka pedagogiki specjalnej,
   interdyscyplinarność pedagogiki inkluzyjnej (współczesne obszary wyzwań – diversity studies, animal studies).

Berne, E.(1987). W co grają ludzie? Psychologia stosunków międzyludzkich [Games People Play: The Psychology of Human Relationships]. Warsaw: PWN.

Berne, E.(1987). Games People Play. The Psychology of Human Relationships. London-New York: Penguin Books Ltd.

Czurychta M. (2020). „Status quo” w podejmowaniu decyzji finansowych [Status quo bias in financial decision making]. Przegląd Prawno-Ekonomiczny, 3, 67-80. DOI: https://doi.org/10.31743/ppe.9755.

Giles, M. (2007). Transactional Analysis, Pastoral Care and Education, Pastoral Care, March 2007, 21-25.

Goveas, J.S. et al.(2021). Associations between changes in loneliness and social connections, and mental health during the COVID-19 Pandemic: The Women’s Health Initiative, The Journals of Gerontology: Series A , 12 s.1-41. DOI: 10.1093/gerona/glab371

Jagieła, J. (2012). Edukacyjna Analiza Transakcyjna w kilku odsłonach [Educational Transactional Analysis in Several Guises]. Częstochowa: Wydawnictwo AJD.

Madrian, B., Shea, D. (2001). The power of suggestion: Inertia in 401(k) participation and savings behaviour. Quarterly Journal of Economics, 116, 1149-1187. DOI: 10.3386/w7682.

Majewska-Kafarowska, A., Widawska, E., Nieduziak, E., Michalski, Ł., Moczia, K., Niemiec, M., Dobosz, D., Gierczyk, M., Kitlińska-Król M., Szafrańska, A. (2021). Pomoc społeczna w trakcie pandemii COVID-19. Raport z badań przeprowadzonych na terenie miasta Częstochowa [Social Welfare During the COVID-19 Pandemic. A Report on Research Conducted in the City of Częstochowa]. Katowice-Kraków: Wydawnictwo AT.

Majewska-Kafarowska, A., Widawska, E, Nieduziak, E., Michalski, Ł., Moczia, K., Niemiec, M., Dobosz, D., Gierczyk, M., Kitlińska-Król M., Szafrańska, A. (2021). Pomoc społeczna w trakcie pandemii COVID-19. Raport z badań przeprowadzonych na terenie miasta Katowice [Social Welfare During the COVID-19 Pandemic. A Report on Research Conducted in the City of Katowice]. Katowice-Kraków: Wydawnictwo AT.

Michniewicz, T. (2020) Chwilowa anomalia. O chorobach współistniejących naszego świata [A Temporary Anomaly. On the Comorbidities of Our World]. Kraków: Wydawnictwo Otwarte.

Miller, E.D. (2020). Loneliness in the Era of COVID-19. Frontiers in Psychology, 11, 1-3. DOI: https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.02219.

Paplicki, M., Susło, R., Drobnik, J., Sobieszczańska, M. (2019) Osoby starsze jako osoby niepełnosprawne [The elderly as the disabled]. In: . J. Blicharz, T. Kocowski, M .Paplicki (eds.), Spółdzielnie socjalne oraz organizacje pozarządowe wsparciem dla zagrożonych wykluczeniem [Social Cooperatives and NGOs Support for Those at Risk of Exclusion] (pp.145-158). Wrocław: Prace Naukowe Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego. Series: e-Monografie Nr 151.

Samuelson, W., Zeckhauser, R. (1988). Status quo bias in decision making. Journal of Risk and Uncertainty, 1, 7-59. DOI: http://dx.doi.org/10.1007/BF00055564

Spitzer, M. (2016). Cyberchoroby. Jak cyfrowe życie rujnuje nasze zdrowie [Cybersickness. How digital reality ruins our life]. Gdańsk: Wydawnictwo Dobra Literatura.

Tyszka, T. (2010). Decyzje. Perspektywa psychologiczna i ekonomiczna [Decisions. Psychological and Economic Perspectives]. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.

Włodarczyk, E. (2021). Samotne macierzyństwo w różnych odsłonach [Various aspects of single motherhood]. „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze”, 1, pp. 3–17. DOI: 10.5604/01.3001.0014.6895.

Żurek, A. (2003). Osoby samotne życiowo jako zjawisko społeczne [Singlehood as a social problem]. Blaski i Cienie Życia Rodzinnego. Roczniki Socjologii Rodziny, XV , pp. 123–136.

https://stat.gov.pl/metainformacje/slownik-pojec/pojecia-stosowane-w-statystyce-publicznej/103,pojecie.html [Accessed 25.05.2022].

• pdf (Angielski)

Prawa autorskie (c) 2022 Krystyna Moczia, Marta Niemiec

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.