Przymierze terapeutyczne w terapii zaburzeń osobowości z perspektywy analizy transakcyjnej

Abstrakt

Aktualne badania nad efektywnością psychoterapii pokazują, że zależy ona w istotnym stopniu zarówno od specyficznych, jak i wspólnych czynników leczących, czyli od jakości relacji i przy-mierza terapeutycznego. Przymierze terapeutyczne w podejściu transteoretycznym definiuje się w kategoriach więzi między terapeutą i pacjentem, uzgodnionych między nimi celów i zadań tera- pii (Bordin, 1994). Osoby z zaburzeniami osobowości wiązki A, B i C według DSM-5 (APA,2013), z różnych względów, mają ogromne trudności w utrzymywaniu trwałych relacji interperso- nalnych, co znajduje odzwierciedlenie w budowaniu i utrzymywaniu odpowiedniego poziomu so- juszu terapeutycznego.

Założyłyśmy, że koncepcja transakcji jawnych i ukrytych oraz procesu terapii w analizie trans-akcyjnej pozwala na nowatorskie opisanie i wyjaśnienie problemów związanych z fluktuacją przymierza terapeutycznego z pacjentami z różnymi zaburzeniami osobowości. Celem przedsta-wionych w artykule rozważań było: 1) opisanie charakterystycznych dla pacjentów z zaburzeniami osobowości wiązki A, B i C trudności w relacji terapeutycznej; 2) wskazanie na typowe gry trans-akcyjne między pacjentami z różnymi zaburzeniami osobowości i terapeutą oraz ich wpływu na fluktuację siły sojuszu oraz 3) zaprezentowanie założeń koncepcji Paula Ware’a (1985) „drzwi wejściowych, drzwi celu i drzwi pułapki” w psychoterapii, wraz z wynikającymi z niej zalecenia- mi co do kolejności stosowania strategii terapeutycznych.