Disability in the perception of students. Results of research on attitudes toward people with disabilities

• Beata Górnicka

  University of Opole

  https://orcid.org/0000-0001-5699-2203

Niepełnosprawność w percepcji studentów. Wyniki badań nad postawami wobec osób z niepełnosprawnością

Celem prezentowanego artykułu jest ukazanie wybranych wyników badań dotyczących postrzegania osób niepełnosprawnych i postaw wobec tej grupy deklarowanych przez studentów kierunków pedagogicznych i niepedagogicznych.
Prezentowane badania przeprowadzono w grupie 110 osób, podzielonych na dwie równoliczne podgrupy: 55 studentów kierunków pedagogicznych i 55 studentów kierunków niepedagogicznych. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego oraz technikę ankietową z wykorzystaniem kwestionariusza ankiety. Przedstawione badanie pilotażowe pozwala na sformułowanie następujących wniosków:
1. Większość badanych studentów pozytywnie postrzega osoby z niepełnosprawnością i wykazuje wobec nich pozytywne postawy społeczne, przy czym postawy ambiwalentne występują istotnie rzadziej. Pojawiają się również nieliczne deklaracje negatywne, ale są one stosunkowo rzadkie.
2. Różnice pomiędzy studentami kierunków pedagogicznych i niepedagogicznych w zakresie postaw wobec osób niepełnosprawnych są stosunkowo niewielkie i generalnie nieistotne statystycznie. Istotność statystyczną stwierdzono tylko w jednym przypadku, dotyczącym emocjonalnych i wolicjonalnych komponentów negatywnych postaw (w szczególności przekonania, że osoby niepełnosprawne są „ciężarem” dla rodziny i społeczeństwa). Sytuacja ta wymaga dalszej analizy.
3. Można przypuszczać, że deklarowane przez studentów postawy wobec osób z niepełnosprawnością są związane z różnymi innymi czynnikami, które wpływają na ich ogólną percepcję społeczną, zinternalizowane wzorce zachowań interpersonalnych oraz, co najważniejsze, bezpośrednie interakcje z osobami z niepełnosprawnością.

1. Beata Górnicka - University of Opole

   Beata Górnicka

Aronson, E., Wilson, T. D., & Akert, R. M. (1997). Psychologia społeczna. Serce i umysł. Wydawnictwo ZYSK i S-KA.

Chan, M., & Zoellick, R. B. (2013). Światowy raport o niepełnosprawności WHO. In Niepełnosprawność - zagadnienia, problemy, rozwiązania, Nr I(6).

Gazdulska, M. (2008). Postawy społeczeństwa wobec osób z niepełnosprawnościami w ujęciu historycznym i współczesnym. Seminare. Poszukiwania naukowe, 25, 281–288.

Gąciarz, B. (2014). Integracja społeczna osób niepełnosprawnych jako wyzwanie dla nauki i praktyki społecznej. Studia Socjologiczne, 2(213), 7–14.

Kazanowski, Z. (2015). Społeczny wymiar współczesnej koncepcji niepełnosprawności intelektualnej. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J - Paedagogia, 28(1), 33–43. https://doi.org/10.17951/j.2015.28.1.33

Kirenko, J. (2007). Indywidualna i społeczna percepcja niepełnosprawności. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.

Larkowa, H. (1970). Postawy otoczenia wobec inwalidów. Warszawa: PZWL.

Marszałek, L. (2023). Społeczny kontekst niepełnosprawności. Seminare. Poszukiwania naukowe, 24, 339–353. https://doi.org/10.21852/sem.2007.24.25

Mika, S. (1972). Wstęp do psychologii społecznej. Warszawa: PWN.

Ostrowska, A. (2015). Niepełnosprawni w społeczeństwie 1993-2013. Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.

Segiet, K. (2015). Rodzina jako przestrzeń życia (dla) współczesnej młodzieży. W K. Segiet (Red.), Młodzież w dobie przemian społeczno-kulturowych (s. 35–45). Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.

CBOS. (2007). Postawy wobec osób niepełnosprawnych. Komunikat z badań (BS/169/2007). https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2007/K_169_07.PDF

Sękowski, A. E. (1994). Psychospołeczne determinanty postaw wobec inwalidów. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.

Tomczyszyn, D., Pańczuk, A., & Szepeluk, A. (2022). Postawy studentów wobec osób z niepełnosprawnościami. Niepełnosprawność i rehabilitacja, 2, 33–48. https://doi.org/10.15290/cnisk.2024.02.17.08

• PDF (Angielski)

Prawa autorskie (c) 2024 Beata Górnicka

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.