Abstrakt
Umiejętność obcowania z tekstem pisanym stanowi klucz do uczestnictwa w kulturze, umożliwia korzystanie z dorobku określonej społeczności oraz ułatwia przejście do języka abstrakcji i symbolicznego ujęcia rzeczywistości. Nabycie tej sprawności ma swoje konsekwencje poznawcze, społeczne i kulturowe. W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytania: w jakim stopniu młodzież opanowała umiejętność konstruowania tekstów? Jaka jest kompetencja tekstotwórcza nastolatków? Odpowiedzi udzielono na podstawie badania prac pisemnych uczniów kończących obowiązkowy jednolity etap edukacji szkolnej. Analizowane teksty ujawniają różnorodne trudności uczniów w zakresie tworzenia przez nich tekstu pisanego. Młodzież ma kłopot z kompozycją, spójnością, logiką, stylem wypowiedzi oraz poprawnością językową. Prezentowany poziom kompetencji uczniów w zakresie obcowania z tekstami pisanymi może znacząco utrudnić twórcze uczestnictwo młodzieży w kulturze pisma.
Bibliografia
Dąbrowska, A. (2018). (Nie)piśmienność młodzieży jako bariera na drodze ku życiu wartościowemu. W: M. Czerepaniak-Walczak, J. Madalińska-Michalak, B. Śliwerski (red.), Ku życiu wartościowemu. Idee – koncepcje – praktyki. T. 1: Idee – koncepcje (s. 365–380). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Duszak, A. (1998). Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Eco, U. (1994). Drugie zapiski na pudełku od zapałek (1991–1993). Poznań: Historia i Sztuka.
Godlewski, G. (2008). Słowo – pismo – sztuka słowa. Perspektywy antropologiczne. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Grabias, S. (1997). Język w zachowaniach społecznych. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Hymes, D. (1980). Socjologia i etnografia mówienia. W: M. Głowiński (red.), Język i społeczeństwo (s. 41–82). Warszawa: Czytelnik.
Jaroszek, Z. (2003). Składnia i styl wypracowań licealistów. Słupsk: Wydawnictwo Pomorskiej Akademii Pedagogicznej w Słupsku.
Lyons, J. (1989). Semantyka. T. 2. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Nocoń, J. (2012). Rozwijanie i doskonalenie kompetencji tekstotwórczej w perspektywie lingwodydaktycznej. Kształcenie Językowe, 10 (20), 22–36.
Olson, D.R. (2010). Papierowy świat. Pojęciowe i poznawcze implikacje czytania i pisania. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Olson, D.R. (2015). Piśmienność, polityka piśmienności, szkoła. W: T. Buliński, M. Rakoczy (red.), Almanach Antropologiczny. T. 5: Szkoła/Pismo (s. 29– 43). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Ong, W.J. (2011). Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Rypel, A. (2007). Nauczanie komunikacyjne w kształceniu uczniowskich wypowiedzi pisemnych. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Skudrzyk, A., Warchala, J. (2010). Kultura piśmienności młodego pokolenia. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego: Oficyna Wydawnicza Wacław Walasek.
Tabisz, A. (2006). Kompetencja tekstotwórcza uczniów na przykładzie rozprawki. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Mam świadomość, że czasopismo jest wydawane na licencji Creative Commons - Uznanie autorstwa (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode).
Przesyłając artykuł wyrażam zgodę na jego udostępnienie na tej licencji.