Potrzeby i szanse partycypacji studentów w procesie decyzyjnym na rzecz zrównoważonego rozwoju na uniwersytetach

• Anna Batorczak

  Uniwersytet Warszawski

  https://orcid.org/0000-0001-7740-3586

Celem niniejszego artykułu jest zwrócenie uwagi na znaczenie udziału studentów w podejmowaniu decyzji dotyczących zrównoważonego rozwoju na uniwersytetach. W artykule pokrótce przedstawiono model pedagogiczny, który wzmacnia i motywuje studentów do stania się aktywnymi i krytycznymi obywatelami, zdolnymi do uczestniczenia w kształtowaniu zrównoważonej przyszłości. Ponadto omówiono niektóre ramy koncepcyjne praktyk partycypacyjnych studentów w szkole przedstawione w literaturze badawczej. Ostatnia część artykułu przedstawia dwa międzynarodowe programy mające na celu wzmocnienie aktywności studentów na rzecz zrównoważonego rozwoju na uniwersytetach: eko-kampus i zielone biuro.

1. Anna Batorczak - Uniwersytet Warszawski

   dr Anna Batorczak – biolog, ekolog. Obroniła pracą doktorską na Wydziale Pedagogicznym Uniwersytetu Warszawskiego na temat stanu edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju w edukacji formalnej w Polsce i Wielkiej Brytanii. Obecnie jest adiunktem na Uniwersytecie Warszawskim w Uniwersyteckim Centrum Badań nad Środowiskiem Przyrodniczym i Zrównoważonym Rozwojem i prowadzi zajęcia z zakresu edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju dla studentów Międzywydziałowych Studiów Ochrony Środowiska i kierunku Sustainable Development.

   Przez wiele lat koordynowała liczne krajowe i międzynarodowe projekty odnoszące się do różnych aspektów edukacji dla zrównoważonego rozwoju takich jak: edukacja na obszarach chronionych, edukacja osób niepełnosprawnych, szkoła jako placówka zrównoważonego rozwoju, wykorzystanie multimediów. Jest wykładowcą na Uniwersytetach Trzeciego Wieku oraz Uniwersytecie Dzieci.

   Autorka licznych scenariuszy zajęć i opracowań edukacyjnych. Współpracuje z licznymi organizacjami i instytucjami zajmującymi się edukacją m.in. Polski Komitet ds. UNESCO i Fundacja Rozwoju Systemów Edukacji. Ekspert Komisji Europejskiej w programie Horizon Europe.

Batorczak, A. (2023). Edukacja na rzecz zrównoważonego rozwoju do 2023 roku. Zapiski Kujawsko-Dobrzyńskie, 36, 229–240.

Bucharest EU Children’s Declaration | UNICEF Romania. (n.d.). Retrieved January 2, 2025, from https://www.unicef.org/romania/bucharest-eu-childrens-declaration

Hart, R. A. (1992). Children’s participation: From tokenism to citizenship (Innocenti Essays No. 4). UNICEF International Child Development Centre. https://ideas.repec.org/p/ucf/inness/inness92-6.html

Hart, R. A. (2008). Stepping back from “the ladder”: Reflections on a model of participatory work with children. In A. Reid, B. B. Jensen, J. Nikel, & V. Simovska (Eds.), Participation and learning: Perspectives on education and the environment, health and sustainability (pp. 19–31). Springer Netherlands. https://doi.org/10.1007/978-1-4020-6416-6_2

Issues and trends in education for sustainable development—UNESCO Digital Library. (n.d.). Retrieved January 5, 2025, from https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000261445.pdf

Kalinowska, A., & Batorczak, A. (2017). Uczelnie wyższe wobec wyzwań celów zrównoważonego rozwoju. Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska, 104, 281–290.

Kosher, H., & Gross-Manos, D. (2024). Children’s participation in everyday life: An international overview. Children & Society, 38(6), 1899–1919. https://doi.org/10.1111/chso.12852

Leicht, A., Heiss, J., & Byun, W. J. (Eds.). (2018). Issues and trends in education for sustainable development (Vol. 5). UNESCO Publishing. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000261445.pdf

Perry-Hazan, L. (2021). Conceptualising conflicts between student participation and other rights and interests. Discourse: Studies in the Cultural Politics of Education, 42(2), 184–198. https://doi.org/10.1080/01596306.2019.1599324

Rusak, K., & Batorczak, A. (2022). “Green Office” jako forma oddolnej studenckiej inicjatywy wprowadzania zasad zrównoważonego rozwoju na uniwersytetach. Polish Journal for Sustainable Development, 25(1), 75–82. https://doi.org/10.15584/pjsd.2021.25.1.8

Sevón, E., Mustola, M., Siippainen, A., & Vlasov, J. (2023). Conceptualising conflicts between student participation and other rights and interests. Educational Review, 1–19. https://doi.org/10.1080/00131911.2023.2215465

UNESCO. (2017). Education for sustainable development goals: Learning objectives. https://www.unesco.org/en/articles/education-sustainable-development-goals-learning-objectives

EcoCampus – About. (n.d.). EcoSchools Global. Retrieved January 5, 2025, from https://www.ecoschools.global/ecocampus-about

Our mission and history. (n.d.). Foundation for Environmental Education (FEE). Retrieved January 5, 2025, from https://www.fee.global/our-mission-and-history

Vision. (n.d.). Green Office Movement. Retrieved January 5, 2025, from https://www.greenofficemovement.org/vision/

Agenda na rzecz klimatu i zrównoważonego rozwoju. (n.d.). Uniwersytet Warszawski. Retrieved January 5, 2025, from https://www.uw.edu.pl/agenda-na-rzecz-klimatu-i-zrownowazonego-rozwoju/

Zielona strona UW. (n.d.). Uniwersytet Warszawski. Retrieved January 5, 2025, from https://www.uw.edu.pl/zielona-strona-uw/

O PZD. (n.d.). Porozumienie Zielonych Działów UW. Retrieved January 5, 2025, from https://pzd.uw.edu.pl/pzd/o-pzd/

• pdf (Angielski)

Prawa autorskie (c) 2025 Anna Batorczak

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.