Ideologies and practice of emotional education at school – interactional perspective

• Irena Przybylska

  Department of Social Sciences, University of Silesia, Katowice, Poland

  https://orcid.org/0000-0001-6688-8549

The aim of this article is to present and analyze research results on emotional education conducted in Polish schools. In the first part, which serves as a theoretical introduction to the topic,
I presented my own concept of the ideology of emotional upbringing/education. I characterized the
transmission ideology, romantic, otherwise non-directive, and humanistic-progressive in terms of
the status of emotions in education and the educational methods used. The main part of the text
contains an analysis of qualitative interviews with teachers about their experiences in pedagogical
work on the development of students’ emotional competencies. The article concludes with indications of good practices, which are also justified by the assumptions of transactional analysis.

Abelson, R.P., Shrank, C.R. (2013). Script, plans and understanding. New York:

Taylor and Francis. Source: https://www.periplus.com/p/9781134919666/scripts-plans-goals-and-understanding-ebook-drm-pdf [Accessed: 22.04.2021].

Abu-Lughod, L. (2012). Ideologia i polityka uczuć. In: M. Rajtar, J. Straczuk (ed.),

Emocje w kulturze (pp. 301–325). Warszawa: Wydawnictwo UW i NCK.

Bereźnicka, M. (2016). Użyteczność edukacyjnej analizy transakcyjnej w kształtowaniu kultury pedagogicznej rodziców. Edukacyjna Analiza Transakcyjna, 5, 73–92; http://dx.doi.org/10.16926/eat.2016.05.05.

Camras, L.A., Dunn, J., Izard, C., Lazarus R. (1999). Na czym polega rozwój emocjonalny. In: P. Ekman, R.J. Davidson (ed.), Natura emocji. Podstawowe zagadnienia (pp. 290–305) (transl. B. Wojciszke). Gdańsk: GWP.

Czerepaniak-Walczak, M. (2010). Emancypacja w codzienności i przez codzienność. Egzemplifikacje edukacyjne. In: M. Dudzikowa, M. Czerepaniak-Walczak (ed.), Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty. Vol. 5 (pp. 93–112). Gdańsk: GWP.

Damasio, A. (2012). Błąd Kartezjusza. Emocje, rozum i ludzki umysł (transl.

M. Karpiński. Warszawa: Dom Wydawniczy Rebis.

de Tchorzewski, A.M. (2016). Wstęp do teorii wychowania. Kraków: Wydawnictwo Ignatianum.

Edwards, C.H. (2006). Dyscyplina i kierowanie klasą (transl. M. Bodanowicz). Warszawa: PWN.

Fromm, E. (1994). Wojna w człowieku. Psychologiczne studium istoty destrukcyjności (transl. P. Kuropatwiński, P. Pankiewicz, J. Węgrodzka). Warszawa: Jacek Santorski & Co.

Geertz, C. (2005). Wiedza lokalna (transl. D. Wolska). Kraków: Wydawnictwo Naukowe UJ.

Giroux, H.A., Witkowski, L. (2010). Edukacja i sfera publiczna. Idee i doświadczenia pedagogiki krytycznej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Goleman, D. (1997). Inteligencja emocjonalna (transl. A. Jankowski). Poznań: Media Rodzina.

Gordon, S. (1990). Social structural effects on emotions. In: T.D. Kemper (ed.), Research agendas in the sociology of emotions (pp. 145–179). New York: State University of New Your Press.

Gordon, T. (2014). Wychowanie bez porażek czyli Trening Skutecznego Rodzica (transl. M. Szafrańska-Brandt). Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.

Gurycka, A. (2008). Błędy w wychowaniu. In: E. Kubiak-Szymborska, D. Zając (ed.), O wychowaniu i jego antynomiach (p. 336). Bydgoszcz: Wydawnictwo WERS.

Habermas, J. (2002). Teoria działania komunikacyjnego. Przyczynek do krytyki rozumu funkcjonalnego. Vol. 2 (transl. A.M. Kaniowski). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Jagieła J. (ed.) (2011). Analiza transakcyjna w edukacji. Częstochowa: Wydawnictwo AJD.

Jagieła, J., Sarnat-Ciastko, A. (2015). Dlaczego analiza transakcyjna? Rozmowy o zastosowaniu analizy transakcyjnej w pracy nauczyciela i wychowawcy. Częstochowa: Wydawnictwo AJD.

Jenks, Ch. (1999). Kultura (transl. J. Burszta). Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.

Kohlberg, L., Mayer, R. (2000). Rozwój jako cel wychowania. In: Z. Kwieciński (ed.), Alternatywy myślenia o/w edukacji (p. 45). Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.

Krasoń, K. (2013). Cielesność aktu tworzenia. Warszawa: Universitas.

Lutz, C.A. (2012). Emocje, rozum i wyobcowanie. Emocje jako kategoria kulturowa. In: M. Rajtar, J. Straczuk (ed.), Emocje w kulturze (pp. 27–56). Warszawa: Wydawnictwo UW i NCK.

Markus, H.R., Kitayama, S. (1991). Culture and the self: implications for cognition, emotion, and motivation. Psychological Review, 98(2), 224–253.

Mazlich, E., Faber, A. (2013). Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały. Jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły. Warszawa: Media Rodzina.

McLaren, P. (2015). Życie w szkołach. Wprowadzenie do pedagogiki krytycznej (transl. A. Dziemianowicz-Bąk, J. Dzierzgowski, M. Starnawski). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe DSW.

Neill, A.S. (1994). Nowe Summerhill. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.

Pankowska, D. (2005). Wykorzystanie analizy transakcyjnej w pracy nauczyciela. In: D. Jankowski (ed.), Rozpoznania i szkice pedagogiczne (pp. 51–69). Łódź: WSHE.

Przybylska, I. (2014). Emotional aspects of school education – curricula and relationship context. US–China Educational Review B, 4(7), 431–442.

Przybylska, I. (2018). Dyskursy o emocjach – pedagogika i codzienność szkolna.

Katowice: Wydawnictwo Naukowe UŚ.

Rosenwein, B.H. (2006). Worrying about emotions in history. American Historical Review, 107, 821–845.

Rubacha, K. (2003). Edukacja jako przedmiot pedagogiki i jej subdyscyplin. In:

Z. Kwieciński, B. Śliwerski (ed.), Pedagogika. Podręcznik akademicki (pp. 21–33). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Russell Hochschild, A. (2009). Zarządzanie emocjami. Komercjalizacja ludzkich uczuć (transl. J. Konieczny). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Saarni, C. (1999). Kompetencja emocjonalna i samoregulacja w dzieciństwie. In:

P. Salovey, D. Sluyter (ed.), Rozwój emocjonalny a inteligencja emocjonalna (transl. M. Karpiński) (pp. 75–131). Poznań: Rebis.

Saarni, C. (2005). Społeczny kontekst rozwoju emocjonalnego. In: M. Lewis,

J.M. Haviland-Jones (ed.), Psychologia emocji (transl. J. Radzicki, J. Suchecki) (pp. 395–351). Gdańsk: GWP.

Stewart, I., Joines, V. (2016). Analiza transakcyjna dzisiaj. Poznań: Wydawnictwo

Naukowe Rebis.

Szmidt K.J. (2013). Pedagogika pozytywna. Twórczość – zdolności – mądrość zespolone. In: K.J. Szmidt, M. Modrzejewska-Świgulska (ed.), Zasoby twórcze człowieka. Wprowadzenie do pedagogiki pozytywnej (pp. 13–40). Łódź: Wydawnictwo UŁ.

Śliwerski, B. (2007). Pedagogika dziecka. Studium pajdocentryzmu. Gdańsk: GWP.

Śliwerski, B. (2015). Współczesne teorie i nurty wychowania. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Zeidner, M. (2008). Rozwój inteligencji emocjonalnej. Czego dowiedzieliśmy się do tej pory? In: M. Śmieja, J. Orzechowski (ed.), Inteligencja emocjonalna. Fakty, mity, kontrowersje (pp. 82–110). Warszawa: Wydawnictwo PWN.

Żylińska, M. (2013). Neurodydaktyka. Nauczanie i uczenie się przyjazne mózgowi. Toruń: Wydawnictwo UMCS.

• pdf

Copyright (c) 2022 Irena Przybylska

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

I am aware that the Educational Transactional Analysis journal is published under a Creative Commons license - Attribution (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode).

By submitting the article, I agree to make it available under this license