Co sprawia, że pytania badawcze mają charakter pedagogiczny? O uniwersum przedmiotowym pedagogiki przez pryzmat rozważań nad jej rozwojem
pdf

Słowa kluczowe

pedagogika
pytania badawcze
status naukowy
rozwój naukowy

Abstrakt

Czy z faktu, że pytanie badawcze formułuje pedagog można wnioskować, że jest to pytanie pedagogiczne? Co sprawia, że pytanie jest traktowane jako relewantne z pedagogicznego punktu widzenia? Jakie znaczenie ma w tym kontekście sposób myślenia o rozwoju pedagogiki jako dyscypliny naukowej? Celem artykułu jest próba sformułowania odpowiedzi na powyższe pytania postawione w związku z refleksją nad zakresem i zawartością uniwersum przedmiotowego pedagogiki. Wyróżnienie dwóch podstawowych sposobów myślenia o rozwoju tej dyscypliny – jako ekspansji i kontynuacji – pozwala wydobyć i zaakcentować różnice w określaniu tego, co pedagogiczne, a co posiada przełożenie na zakres i treść pytań badawczych formułowanych przez pedagogów.

pdf

Bibliografia

Adamska, A. (2008). Pedagogika Bollywood. Rocznik Komisji Nauk Pedagogicznych, 61, 53-67.

Benner, D. (2015). Pedagogika ogólna. W: B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podstawy nauk o wychowaniu (tom I, s. 115-194). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne.

Chudy, W. (2007). Odchodzenie z nadzieją. U podstaw pedagogiki umierania. Ethos, 79-80, 21-42.

Clark, B.R. (1983). The Higher Education System: Academic Organizations in Cross-national Perspective. Berkeley-Los Angeles: University of California Press.

Feyerabend, P.K. (2001). Przeciw metodzie, przeł. S. Wiertlewski. Wrocław: Wydawnictwo Siedmioróg.

Gnitecki, J. (2008). Eksplikacja pojęcia „przedmiot badań pedagogiki”. W: K. Rubacha (red.), Konceptualizacje przedmiotu badań pedagogiki (s. 13-46). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Gromkowska-Melosik, A. (2004). Pedagogika ekologiczna. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki (tom I, s. 425-435). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Hessen, S. (1931). Podstawy pedagogiki, przeł. A. Zieleńczyk. Warszawa: Nasza Księgarnia.

Kornas-Biela, D. (2009). Pedagogika prenatalna – nowy obszar nauk o wychowaniu. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Kotarbiński, T. (1961). Elementy teorii poznania, logiki formalnej i metodologii nauk. Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich.

Kretek, H.A., Dworak, J., Amiłowska-Czaja A. (2020). O istocie pedagogiki. Eunomia – Rozwój Zrównoważony, 2(99), 111-125.

Krishnan, A. (2009). What are Academic Disciplines? Some observations on the Disciplinarity vs. Interdisciplinarity debate. Southampton: ESRC National Centre for Research Methods.

Kruszewski, K. (2014). Jednoczenie nauk pedagogicznych, czyli dobro zawsze zwycięża. Ruch Pedagogiczny, 3, 71-80.

Kunowski, S. (2007). Podstawy współczesnej pedagogiki. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.

Kwieciński, Z. (2004). Problem pedagogii nurtów głównych i obocznych. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 3(27), 15-27.

Malewski, M. (2005). Pedagogika jako Wieża Babel. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 2(30), 91-103.

Marcinkowski, M., Wasilewski, P. (2014). Pedagogika wojskowa: o kształceniu żołnierza, dowódcy i przywódcy. Wrocław: Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. Generała Tadeusza Kościuszki.

Niemiec, M. (2012). Nauki o obronności a pedagogika. Obronność - Zeszyty Naukowe Wydziału Zarządzania i Dowodzenia Akademii Obrony Narodowej, 2, 89-100.

Okoń, W. (2007). Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.

Palka, S. (2006). Metodologia. Badania. Praktyka pedagogiczna. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Palka, S. (2010). Badania z pogranicza pedagogiki i innych nauk. W: S. Palka (red.), Podstawy metodologii badań w pedagogice (s. 338-353). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Poczobut, R. (2012). Interdyscyplinarność i pojęcia pokrewne. W: A. Chmielewski, M. Dudzikowa, A. Grobler (red.), Interdyscyplinarnie o interdyscyplinarności. Między ideą a praktyką (s. 39-61). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Rubacha, K. (2004). Edukacja jako przedmiot pedagogiki i jej subdyscyplin. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki (tom I, s. 21-33). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Rutkowiak, J. (1997). Między upaństwowieniem, prywatyzacją i uspołecznieniem się pedagogiki. W: H. Kwiatkowska, Z. Kwieciński (red.), Wybrane problemy pedagogiki polskiej po roku 1989 (s. 17-22). Toruń: EDYTOR.

Ryk. A. (2008). Pedagogika dramatu. Poszukiwania antropologiczno-metodologiczne. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej w Krakowie.

Stadniczeńko, L., Zamelski, P. (2016). Pedagogika prawa. Vade mecum! Pójdź ze mną!. Warszawa: Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania.

Stadniczeńko, L., Zamelski, P. (2020). Pedagogika prawa. Pomoc w zrozumieniu prawa i sensu życia. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Ekonomiczno-Humanistycznej.

Szmidt, K.J. (2011). Geneza pytań problemowych w badaniach pedagogicznych: dziedziczenie, odkrycie, zredefiniowanie. W: J. Piekarski, D. Urbaniak-Zając, K. Szmidt (red.), Metodologiczne problemy tworzenia wiedzy w pedagogice. Oblicza akademickiej praktyki (s. 175-189). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Sztobryn-Bochomulska, J. (2019). Rodzina miejscem „uczenia się” umierania. Przegląd Pedagogiczny, 2, 263-272, DOI: 10.34767/PP.2019.02.20

Piekarski J. (2011). Kryteria waloryzacji praktyki badawczej – między inhibicją metodologiczną a permisywnym tolerantyzmem. W: J. Piekarski, D. Urbaniak-Zając,

K. Szmidt (red.), Metodologiczne problemy tworzenia wiedzy w pedagogice. Oblicza akademickiej praktyki (s. 151-173). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Woleński, J. (2009). Dwa pojęcia nauki: metodologiczne i socjologiczne. Polska Akademia Umiejętności. Prace Komisji Historii Nauki, tom IX, 163-175.

Śliwerski, B. (2021). Pedagogika Lasu jako (nie)nowa orientacja w ogrodzie nauk pedagogicznych, wykład wygłoszony w ramach seminarium eksperckiego Pedagogika Lasu – próba definicji: https://www.youtube.com/watch?v=fR3c7MOF1XM (dostęp: 30.06.2022).

Zamelski, P. (2014). O pedagogice prawa kościelnego. Roczniki Nauk Prawnych, tom XXIV/4, 177-187.

Żłobicki, W. (2011). Pedagoga rozważania o granicach dyscyplin wiedzy. W: R. Włodarczyk, W. Żłobicki (red.), Interdyscyplinarność i transdyscyplinarność pedagogiki – wymiary teoretyczny i praktyczny (s. 99-108). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Prawa autorskie (c) 2022 Podstawy Edukacji

Mam świadomość, że czasopismo jest wydawane na licencji Creative Commons - Uznanie autorstwa (​https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode).

Przesyłając artykuł wyrażam zgodę na jego udostępnienie na tej licencji.