Abstract
The school class is a dynamic and internally complex structure. This is one of the basic social groups in which young people participate. For this reason, the phenomena that take place in this structure are extremely important for the development of children and youth. The process of constituting a class is never finished. This structure is in a constant process of becoming. A school class is subject to the same social laws of dynamics as every group. This also applies to development stages. This text describes four stages of school classroom development from the point of view of time structuring in transactional analysis. For this purpose, a survey technique executed in a high school was used. The article is an attempt to identify the characteristic forms of time sstructuring of high school students in individual stages of group development – the school class. To analyze each of the phases, a panel model was used – the data was collected four times during the school year, each time the same students were tested using the same questionnaire. The text is also an attempt to draw attention to the possibility of using transactional analysis to explore phenomena and processes that take place in educational reality.
References
Berne, E. (2000). W co grają ludzie? Psychologia stosunków międzyludzkich (tłum. P. Izdebski). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Berne, E. (2008). Dzień dobry… i co dalej? (tłum. M. Karpiński). Poznań: Dom Wydawniczy REBIS.
Brzezińska, A. (2006). Dzieciństwo i dorastanie: korzenie tożsamości osobistej i społecznej. W: A. W. Brzezińska, A. Hulewska, J. Słomska (red.), Edukacja regionalna (s. 47–77). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Cowles-Boyd, L., Boyd, H.S. (1980). Play as a Time Structure. Transactional Analysis Journal, 10 (1), 5–7.
Grzesiuk, L. (2000). Psychoterapia. Szkoły, zjawiska, techniki i specyficzne problemy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Harris, T. (2009). Ja jestem OK-ty jesteś OK. Praktyczny przewodnik po analizie transakcyjnej (tłum. E. Knoll). Poznań: Dom Wydawniczy REBIS.
Jagieła, J. (2001). Transactional analysis (TA) as a way of improving the interpersonal competence of teachers in the twenty – first century. W: A. Kozłowksa, B. Kožuh (red.), The quality of education in the light of educational challenges and tendencies of the third millennium (s. 35–42). Częstochowa: Wydawnictwo WSP.
Jagieła, J. (2012a). Edukacyjna analiza transakcyjna w kilku odsłonach. Częstochowa: Wydawnictwo AJD.
Jagieła, J. (2012b). Słownik analizy transakcyjnej. Częstochowa: Wydawnictwo AJD.
James, M., Jongeward, D. (1994). Narodzić się, by wygrać. Analiza transakcyjna na co dzień (tłum. A. Suchańska). Poznań: Dom Wydawniczy REBIS.
Jaskulska, S., Poleszak, W. (2015). Wykluczenie rówieśnicze. W: J. Pyżalski (red.), Wychowawcze i społeczno-kulturowe kompetencje współczesnych nauczycieli. Wybrane konteksty (s. 155–175). Łódź: theQ studio.
Łobocki, M. (1974). Wychowanie w klasie szkolnej – z zagadnień dynamiki grupowej. Warszawa: WSiP.
Mika, S. (1972). Wstęp do psychologii społecznej. Warszawa: PWN.
Mokrzycka, A. (2015). Zabawa jako dodatkowa kategoria strukturalizacji czasu. Edukacyjna Analiza Transakcyjna, 4, 89–99.
Molicka, R., Schejbal, M. (2006). Teatr i terapia. Proces artystyczny - proces grupowy. Bielsko-Biała: Bielskie Stowarzyszenie Artystyczne Teatr Grodzki.
OECD (2017). Education at a Glance 2017: OECD Indicators, http://dx.doi.org/ 10.1787/eag-2017-en [dostęp: 12.05.2018].
Pankowska, D. (2001). Nauczyciel w perspektywie analizy transakcyjnej. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Pankowska, D. (2012). Analiza transakcyjna w edukacji czy edukacyjna analiza transakcyjna? – próba porządkowania znaczeń. Edukacyjna Analiza Transakcyjna, 1, 13–30.
Prüfer, P. (2016). Linearne i cykliczne procesy formacyjno-socjalizacyjne w społeczeństwie i w środowisku akademickim a niepełnosprawność. W: B. Szczupał, K. Kutek-Sładek (red.), Wielowymiarowość integracji społecznozawodowej studentów z niepełnosprawnością (s. 137–155). Kraków: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II. Wydawnictwo Naukowe.
Rogoll, R. (1989). Aby być sobą. Wprowadzenie do analizy transakcyjnej (tłum. A. Tomkiewicz). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Sztompka, P. (2007). Socjologia. Analiza społeczeństwa. Kraków: Znak.
Ścibor-Rylski, M., Miary związku między zmiennymi – współczynniki korelacji. W: S. Bedyńska, M. Cypryańska (red.), Statystyczny drogowskaz. Cz. 1: Praktyczne wprowadzenie do wnioskowania statystycznego (s. 94–114). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Sedno.
Tokarczuk, O. (2019). Przemowa noblowska Olgi Tokarczuk, https://www.nobelprize.org/prizes/literature/2018/tokarczuk/lecture/ [dostęp: 20.12.2019].
Yalom, I., Leszcz, M. (2006). Psychoterapia grupowa. Teoria i Praktyka. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Zamojska, E. (2011). Szkoła w filmie. Czy tylko fikcja? Analiza obrazu rzeczywistości szkolnej w filmie Klasa (Entre les murs). W: W. Jakubowski, S. Jaskulska (red.), Kultura mediów, ciało i tożsamość – konteksty socjalizacyjne i edukacyjne (s. 85–100). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Zawada, I. (2013). Przestrzeń edukacyjna klasy szkolnej. Roczniki Pedagogiczne, 5 (41), 2, 75–94.