Słowa kluczowe
teksty piosenek
kultura rocka
biografie muzyków
Abstrakt
W artykule zwrócono uwagę na kulturowo-społeczne wymiary współczesnych narracji heavymetalowych. Nakreślono główne założenia dotyczące pedagogiki kultury popularnej oraz edukacyjnej wartości badań nad muzyką metalową w optyce krajowych i zagranicznych studiów z zakresu popular music studies. Jakościowej analizie treści poddano teksty piosenek obecne w albumach muzycznych wydanych w latach 2020–2025 przez wybranych anglosaskich prekursorów heavy metalu (Ozzy Osbourne, Saxon, Girlschool, Metallica). Zwrócono uwagę na kategorie tematyczne ze szczególnym uwzględnieniem dyskursów społecznych w twórczości artystów. Omówiono także wybrane komponenty biografii dwóch zmarłych pionierów heavy metalu: Iana „Lemmy’ego” Kilmistera i Johna „Ozzy’ego” Osbourne’a w kontekście kreowania narracji mitologicznych.
Bibliografia
Adamska-Staroń, M. (2018). Edukacyjne konteksty rockowych narracji. Perspektywa teoretyczno-badawcza. Warszawa: Difin.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura. Kultura bluesa. Wymiary, sceny, reprezentacje (2024), 16(1).
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura. Współczesne dyskursy i gatunki muzyki popularnej (2025), 17(1).
Auslander, P. (2006). Musical Personae. The Drama Review, 1(50), 100–119.
Bal, M. (2012). Narratologia. Wprowadzenie do teorii narracji. Transl. E. Kraskowska, E. Rajewska. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Berkers, P., & Schaap, J. (2018). Gender Inequality in Metal Music Production. Bingley: Emerald Group Publishing.
Brown, A. R., Spracklen, K., Kahn-Harris, K., & Scott, N. (eds.) (2016). Global metal music and culture: Current directions in metal studies. New York – London: Routledge.
Burszta, W.J. (2002). O kulturze, kulturze popularnej i edukacji. In: J.W. Burszta, & D. Tchorzewski (eds.), Edukacja w czasach popkultury. Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademia Bydgoska.
Burszta, W. J. (2019). Yes i długie trwanie w rocku. In: J. Osiński, M. Pranke, & P. Tański (eds), Kultura rocka 2. Słowo, dźwięk, performance. Toruń: Wydawnictwo UMK.
Flory, A. (2014). Rock Narratives and Teaching Popular Music: Audiences and Critical Issues. Journal of Music History Pedagogy, 5, 135–142.
Gibbs, G. (2011). Analizowanie danych jakościowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Herbst, J.-P. (ed.) (2023). The Cambridge Companion to Metal Music. Cambridge: Cambridge University Press.
Hill, R.L. (2016). Gender, Metal and the Media. London: Palgrave Macmillan.
Jakubowski, W. (2016). Wstęp. In: W. Jakubowski (ed), Pedagogika kultury popularnej – teorie, metody i obszary badań. Kraków: Wydawnictwo Impuls.
Jakubowski, W. (2021). Edukacja w popkulturze – popkultura w edukacji (szkice z pedagogiki kultury popularnej. Kraków: Wydawnictwo Impuls.
Jeziński, M. (2014). Mitologie muzyki popularnej. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Kahn-Harris, K. (2007). Extreme Metal: Music and Culture on the Edge, Oxford–New York: Berg.
Kaszuba, D., Kosek, J., & Nożyński, S. (eds.) (2024). Kultury muzyki popularnej:Tożsamości. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.
Kahn-Harris, K. (2006). Extreme Metal: Music and Culture on the Edge. Oxford: Berg-Publishers.
Kilmister, I., & Garza, J. (2002). Lemmy. The Autobiography. White Line Fever. London.
Kosek, J. (2022). Tilla Lindemanna songi transmedialne. Forum Poetyki, 27, 76–89.
Koziczyński, B. (2023). Bezpieczna przystań. Teraz Rock, 5(242).
Lisowska-Magdziarz, M. (2019). Znaki na uwięzi. Od semiologii do semiotyki mediów. Kraków: Księgarnia Akademicka.
McKerrell, S., & Way, L.C.S. (2017). Understanding Music as Multimodal Discourse. In: S. McKerrell, & L.C.S. Way (eds), Music as Multimodal Discourse. Semiotics, Power and Protest (pp. 1–20). London – New York: Bloomsbury Academic.
Melosik, Z. (2010). Pedagogika kultury popularnej. In: B. Śliwerski (ed.), Pedagogika. Podręcznik akademicki. Subdyscypliny i dziedziny wiedzy o edukacji. Vol. 4. Gdańsk: GWP Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Osbourne O., Ayres Ch. (2014). Ja, Ozzy. Autobiografia. Transl. D. Kopociński, Czerwonak: In Rock.
Pęczak, M., & Rauszer, M. (eds.) (2024). Artyści. Samoświadomość twórców polskiej muzyki popularnej w warunkach zmiany społecznej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
Regiewicz, A. (2020). Głośne pióra. Częstochowa: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie.
Regiewicz, A., & Rott, D. (2024). Filolog na pięciolinii. Dwugłos polonistyczny. Częstochowa: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Jana Długosza.
Rowe, P. (2018). Heavy Metal Youth Identities: Researching the Musical Empowerment of Youth Transitions and Psychosocial Wellbeing. Bingley: Emerald Publishing Limited.
Walser, R. (1993). Running with the devil: Power, gender and madness in heavy metal Music. Hanover: University Press of New England.
Weinstein, D. (2000). Heavy metal: The music and its culture. New York: Da Capo Press.
Weinstein, D. (2011). How is metal studies possible? Journal of Cultural Research, 15(3), 243–245.
Discography
Girlschool, WTFortyfive?, Silver Lining Music, 2023
Metallica, 72 Seasons, Blackened Recordings, 2023
Ozzy Osbourne, Ordinary Man, Epic, 2020
Ozzy Osbourne, Patient Number 9, Epic, 2022
Saxon, Hell, Fire And Damnation, Silver Lining Music, 2024
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2025 Jakub Kosek