Zasada tranzytywności w edukacji humanistycznej. Popkultura i kanon
Pdf

Słowa kluczowe

kanon
popkultura
edukacja
kształcenie humanistyczne
tranzytywność

Abstrakt

W toczącym się w Polsce od niemal trzydziestu lat dyskursie na temat relacji kanonu i popkultury dominuje przekonanie o całkowitej rozbieżności tych przestrzeni doświadczenia w komunikacji kulturowej. Niechęć obrońców kanonu jako bastionu tradycji i wartości wobec kultury popularnej przekłada się także na płaszczyznę edukacji, która stoi w obliczu kryzysu sensowności podejmowanych działań. Wiąże się to zarówno z odbiorcami, jak i samymi nauczycielami, którzy coraz częściej wykazują się większą znajomością zjawisk z zakresu popkultury niż tzw. kanonu kulturowego. Impas, jaki obecnie przeżywa szkoła, wymaga reakcji, a ta wydaje się jest możliwa poprzez zwrócenie uwagi na podmiot kształcenia i zwrot ku temu co „tu i teraz”. Dla wyjaśnienia możliwości przełamania sytuacji „zimnej wojny” pomiędzy kanonem a popkulturą w artykule pozostaje przywołana zasada tranzytywna jako metoda budowania dialogu pomiędzy obiema stronami sporu.

https://doi.org/10.16926/pe.2020.13.02
Pdf

Bibliografia

Barthes R., Światło obrazu. Uwagi o fotografii, tłum. J. Trznadel, Warszawa 1996.

Bloom H., The Western Canon. The Books and School of the Ages, San Diego 1994.

Cassone K., Estetyka błędu: „postcyfrowe tendencje we współczesnej muzyce komputerowej, tłum. J. Kutyła, w: Kultura dźwięku. Teksty po muzyce nowoczesnej, red. Ch. Cox, D. Warner, Gdańsk 2010.

Delsol Ch., Kamienie węgielne. Na czym nam zależy?, tłum. M. Kowalska, Kraków 2018.

Greenberg C., Kicz i awangarda, w: Kultura masowa, tłum. Cz. Miłosz, Kraków 2002.

Hartman J., Szkoła buja w obłokach, Online: https://wyborcza.pl/magazyn/1,124059,15847669,Szkola_buja_w_oblokach.html

Historia muzyki powszechnej, t.1: Do renesansu włącznie, red. J.M. Chomiński, Z. Lissa, Warszawa 1957.

https://wiadomosci.dziennik.pl/wydarzenia/artykuly/135334,poznaj-kanon-lektur-dziennika.html

Jarzębski J., Metamorfozy kanonu, „Znak” 1994, nr 470.

Kasprzak P., Kłakówna Z.A., Kołodziej P., Regiewicz A., Waligóra J., Edukacja w czasach cyfrowej zarazy, Toruń 2016.

Kłakówna Z. A., Język polski. Wykłady z metodyki, Kraków 2017.

Kłakówna Z.A., Jakoś i jakość. Subiektywna kronika wypadków przy reformowaniu szkoły (1989-2013), Kraków 2014.

Kołodziej P., Dwadzieścia pięć twarzy dziewczyny z perłą. Praktyka czytania dziel malarskich w procesie kształcenia kulturowo-literackiego, Kraków 2019.

Komła Ł., Jacaszek-Pieśni. Online: http://polyphonia.pl/2014/01/jacaszek-piesni/

Koziołek K., Dydaktyka regresywna, czyli czego trzeba się oduczyć, żeby uczyć lektury, w: Polonistyka dziś – kształcenie dla jutra, t. 2, red. K. Biedrzycki, W. Bobiński, A. Janus-Sitarz, R. Przybylska, Kraków 2014.

Między wolnością krytycznej lektury a obroną kanonu. O szkole, nauczycielach i szkolnej polonistyce rozmawiają: prof. dr hab. Inga Iwasiów, prof. dr hab. Anna Janus-Sitarz, prof. dr hab. Piotr Śliwiński, dr hab. Krzysztof Biedrzycki, prof. UJ, „Konteksty Kultury” 2019, nr 16, z. 4.

Miłosz Cz., Kanon, ale czyj?, „Znak” 1994, nr 470.

Nasiłowska A., Między kolekcją a kanonem, „Polityka” 2011, nr 1., dodatek: „Niezbędnik inteligenta”.

Poznaj kanon lektur DZIENNIKA, „Dziennik” 4 stycznia 2009. Online: https://wiadomosci.dziennik.pl/wydarzenia/artykuly/135334,poznaj-kanon-lektur-dziennika.html

Regiewicz A., Czytanie literatury metodą hiperłącza jako odpowiedź na wymagania nowej podstawy programowej, „Biuletyn Edukacyjny” SODN Częstochowa, 2011, nr 20 (26).

Regiewicz A., Kłakówna Z.A., Nowe media i edukacja szkolna – wprowadzenie do projektu, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja” 2016 nr 1.

Regiewicz A., „Bogurodzica” na współczesnej polskiej scenie muzycznej. Kilka słów o recepcji, w: tegoż, Średniowieczność w literaturze i kulturze popularnej, Warszawa 2019.

Regiewicz A., Głośne pióra, Częstochowa 2020.

Sawicki S., Problematyka aksjologiczna w badaniach literackich, w: Problematyka aksjologiczna w nauce o literaturze, red. S. Sawicki, A. Łyszczyk, Lublin 1992.

Sławiński J., Literatura w szkole: dziś i jutro, w: tegoż. Teksty i teksty, Warszawa 1990.

Steiner G., Nauki Mistrzów, tłum. J. Łoziński, Poznań 2007.

Szacki J., Tradycja. Zarys problematyki, Warszawa 1971.

Szpociński A., Kanon kulturowy, „Kultura i Społeczeństwo” 1991, nr 2.

Ślósarska J., Zasada tranzytywności w kulturze, Kraków 2014.

Tumiłowicz B., Czy rzeczywiście popkultura zjada kulturę?, „Przegląd Polityczny” https://www.tygodnikprzeglad.pl/czy-rzeczywiscie-popkultura-zjada-kulture/

Welsch W., Nasza postmodernistyczna moderna, tłum. R. Kubicki, A. Seidler-Janiszewska, Warszawa 1998.

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Prawa autorskie (c) 2020 Podstawy Edukacji