Zasada tranzytywności w edukacji humanistycznej. Popkultura i kanon
Pdf

Słowa kluczowe

kanon
popkultura
edukacja
kształcenie humanistyczne
tranzytywność

Abstrakt

W toczącym się w Polsce od niemal trzydziestu lat dyskursie na temat relacji kanonu i popkultury dominuje przekonanie o całkowitej rozbieżności tych przestrzeni doświadczenia w komunikacji kulturowej. Niechęć obrońców kanonu jako bastionu tradycji i wartości wobec kultury popularnej przekłada się także na płaszczyznę edukacji, która stoi w obliczu kryzysu sensowności podejmowanych działań. Wiąże się to zarówno z odbiorcami, jak i samymi nauczycielami, którzy coraz częściej wykazują się większą znajomością zjawisk z zakresu popkultury niż tzw. kanonu kulturowego. Impas, jaki obecnie przeżywa szkoła, wymaga reakcji, a ta wydaje się jest możliwa poprzez zwrócenie uwagi na podmiot kształcenia i zwrot ku temu co „tu i teraz”. Dla wyjaśnienia możliwości przełamania sytuacji „zimnej wojny” pomiędzy kanonem a popkulturą w artykule pozostaje przywołana zasada tranzytywna jako metoda budowania dialogu pomiędzy obiema stronami sporu.

Pdf

Bibliografia

Barthes R., Światło obrazu. Uwagi o fotografii, tłum. J. Trznadel, Warszawa 1996.

Bloom H., The Western Canon. The Books and School of the Ages, San Diego 1994.

Cassone K., Estetyka błędu: „postcyfrowe tendencje we współczesnej muzyce komputerowej, tłum. J. Kutyła, w: Kultura dźwięku. Teksty po muzyce nowoczesnej, red. Ch. Cox, D. Warner, Gdańsk 2010.

Delsol Ch., Kamienie węgielne. Na czym nam zależy?, tłum. M. Kowalska, Kraków 2018.

Greenberg C., Kicz i awangarda, w: Kultura masowa, tłum. Cz. Miłosz, Kraków 2002.

Hartman J., Szkoła buja w obłokach, Online: https://wyborcza.pl/magazyn/1,124059,15847669,Szkola_buja_w_oblokach.html

Historia muzyki powszechnej, t.1: Do renesansu włącznie, red. J.M. Chomiński, Z. Lissa, Warszawa 1957.

https://wiadomosci.dziennik.pl/wydarzenia/artykuly/135334,poznaj-kanon-lektur-dziennika.html

Jarzębski J., Metamorfozy kanonu, „Znak” 1994, nr 470.

Kasprzak P., Kłakówna Z.A., Kołodziej P., Regiewicz A., Waligóra J., Edukacja w czasach cyfrowej zarazy, Toruń 2016.

Kłakówna Z. A., Język polski. Wykłady z metodyki, Kraków 2017.

Kłakówna Z.A., Jakoś i jakość. Subiektywna kronika wypadków przy reformowaniu szkoły (1989-2013), Kraków 2014.

Kołodziej P., Dwadzieścia pięć twarzy dziewczyny z perłą. Praktyka czytania dziel malarskich w procesie kształcenia kulturowo-literackiego, Kraków 2019.

Komła Ł., Jacaszek-Pieśni. Online: http://polyphonia.pl/2014/01/jacaszek-piesni/

Koziołek K., Dydaktyka regresywna, czyli czego trzeba się oduczyć, żeby uczyć lektury, w: Polonistyka dziś – kształcenie dla jutra, t. 2, red. K. Biedrzycki, W. Bobiński, A. Janus-Sitarz, R. Przybylska, Kraków 2014.

Między wolnością krytycznej lektury a obroną kanonu. O szkole, nauczycielach i szkolnej polonistyce rozmawiają: prof. dr hab. Inga Iwasiów, prof. dr hab. Anna Janus-Sitarz, prof. dr hab. Piotr Śliwiński, dr hab. Krzysztof Biedrzycki, prof. UJ, „Konteksty Kultury” 2019, nr 16, z. 4.

Miłosz Cz., Kanon, ale czyj?, „Znak” 1994, nr 470.

Nasiłowska A., Między kolekcją a kanonem, „Polityka” 2011, nr 1., dodatek: „Niezbędnik inteligenta”.

Poznaj kanon lektur DZIENNIKA, „Dziennik” 4 stycznia 2009. Online: https://wiadomosci.dziennik.pl/wydarzenia/artykuly/135334,poznaj-kanon-lektur-dziennika.html

Regiewicz A., Czytanie literatury metodą hiperłącza jako odpowiedź na wymagania nowej podstawy programowej, „Biuletyn Edukacyjny” SODN Częstochowa, 2011, nr 20 (26).

Regiewicz A., Kłakówna Z.A., Nowe media i edukacja szkolna – wprowadzenie do projektu, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja” 2016 nr 1.

Regiewicz A., „Bogurodzica” na współczesnej polskiej scenie muzycznej. Kilka słów o recepcji, w: tegoż, Średniowieczność w literaturze i kulturze popularnej, Warszawa 2019.

Regiewicz A., Głośne pióra, Częstochowa 2020.

Sawicki S., Problematyka aksjologiczna w badaniach literackich, w: Problematyka aksjologiczna w nauce o literaturze, red. S. Sawicki, A. Łyszczyk, Lublin 1992.

Sławiński J., Literatura w szkole: dziś i jutro, w: tegoż. Teksty i teksty, Warszawa 1990.

Steiner G., Nauki Mistrzów, tłum. J. Łoziński, Poznań 2007.

Szacki J., Tradycja. Zarys problematyki, Warszawa 1971.

Szpociński A., Kanon kulturowy, „Kultura i Społeczeństwo” 1991, nr 2.

Ślósarska J., Zasada tranzytywności w kulturze, Kraków 2014.

Tumiłowicz B., Czy rzeczywiście popkultura zjada kulturę?, „Przegląd Polityczny” https://www.tygodnikprzeglad.pl/czy-rzeczywiscie-popkultura-zjada-kulture/

Welsch W., Nasza postmodernistyczna moderna, tłum. R. Kubicki, A. Seidler-Janiszewska, Warszawa 1998.

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Prawa autorskie (c) 2020 Podstawy Edukacji

Mam świadomość, że czasopismo jest wydawane na licencji Creative Commons - Uznanie autorstwa (​https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode).

Przesyłając artykuł wyrażam zgodę na jego udostępnienie na tej licencji.