Słowa kluczowe
kompetencje nauczyciela akademickiego
planowanie dydaktyczne
akademickie kształcenie na odległość
sukcesy i trudności kształcenia zdalnego
Abstrakt
W artykule podjęto problematykę kompetencji dydaktycznych w ramach kształcenia na odległość na poziomie akademickim w kontekście równych szans. W tej perspektywie tekst ukazuje sukcesy i trudności wynikające z nauczania na odległość zarówno wśród nauczycieli, jak i uczniów. W artykule przedstawiono wyniki badania przeprowadzonego na próbie nauczycieli akademickich po pierwszym semestrze obowiązkowego kształcenia na odległość w dobie koronawirusa. Badanie dotyczyło oceny ich kompetencji niezbędnych do prawidłowego przebiegu procesu kształcenia akademickiego na odległość. Jego celem była także diagnoza przyczyn sukcesów i niepowodzeń w procesie kształcenia zdalnego w powiązaniu z problematyką kompetencji dydaktycznych nauczycieli akademickich. Tekst stanowi również wstęp do pogłębionych i rozszerzonych badań empirycznych na ten temat w przyszłości, oferując czytelnikowi dyskusję o znaczeniu teoretycznym i praktycznym. Pokazując implikacje dostrzeżone w badaniu, otwiera nowe ścieżki pracy zdalnej ze studentami oraz nowe działania mające na celu doskonalenie umiejętności dydaktycznych nauczycieli akademickich. Systematyczne wnioski i przemyślenia mogą okazać się niezwykle przydatne nauczycielom akademickim w kolejnych latach kształcenia na odległość.
Bibliografia
Bednarek, J., Lubina, E. (2008). Kształcenie na odległość. Podstawy dydaktyki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bereźnicki, F. (2008). Podstawy dydaktyki. Kraków: Impuls.
Castells, M. (2010). Społeczeństwo sieci. Warszawa: Wydawnictwa Naukowe PWN.
Clarke, A. (2004). E-learning Skills. London: Palgrave Macmillan.
Cohen, L., Manion, L., Morrison, K. (2007). Research Methods in Education. London and New York: Routledge.
Dąbrowski, M. (2005). Scenariusze wirtualnych zajęć. E-mentor, 5(12), 44–46.
Dodge, B. (1995). WebQuests: A technique for Internet-Based Learning. The Distance Educator, 1(2), 10–13.
Dodge, B. (2001). Five rules for Whiting a great WebQuest. Learning &Leading with Technology, 28, 5(8), 6–9.
Domagała-Kręcioch, A. (2008). Niedostosowanie społeczne uczniów a niepo-wodzenia szkolne. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicz-nej.
Forgoł, S., Chojnacki, L. (2013). Poradnik dla nauczycieli. Metoda projektu w szkole ponadgimnazjalnej. Kraków: Wyższa Szkoła Europejska.
Gajewski, R. (2005). O stylach uczenia się i e-edukacji. E-mentor, 4(11).
Hattie, J. (2009). Making learning visible: A synthesis of over 800 meta-analyses relating to achievement. London and New York: Routledge.
Kozłowska, A., Kahn R. (2006). The use of information communication technol-ogies in creative teaching. Los Angeles: University of California.
Kožuh, A. (2020). Didactic skills in the field of developing creativity and inno-vativeness of a student. International Journal of Cognitive Research in Science, Engineering and Education (IJCRSEE), 8(1), 69–79.
Kožuh, A. (2019). Perspectives on assessment at school. Sodobna pedagogika, 70(2), 160–173.
Kožuh, A. (2017). Kompetencje nauczyciela w pryzmacie dydaktyki. Koper: Založba Univerze na Primorskem.
Kožuh, A. (2018). Creativity: the didactic challenge of a modern teacher. Sodobna pedagogika, 69(3), 156–168.
Kupisiewicz, C. (1964). Niepowodzenia dydaktyczne. Warszawa: PWN.
Kupisiewicz, C. (2012). Dydaktyka. Podręcznik akademicki. Kraków: Impuls.
Kwaśnica, R. (2003). Wprowadzenie do myślenia o nauczycielu. In: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (eds.), Pedagogika (pp. 298–303). T. 2. Warszawa: PWN.
Kyriacou, C. (1991). Essential Teaching Skills. Oxford: Blackwell.
Lubina, E. (2004). Zmiany funkcji nauczyciela w nauczaniu na odległość. E-mentor, 4(6).
Lubina, E. (2005). Rola emocji w procesie kształcenia na odległość. E-mentor, 3(10).
Martinez, M. (2003). High Attrition Rates in e-Learning: Challenges, Predictors and Solutions. The eLearning Developers Journal, 1–9.
Marzano, R. (1992). A different kind of classroom: teaching with dimensions of learning. Alexandria: Association for Supervision and Curriculum Devel-opment.
Meger, Z. (2008). Motywacja w nauczaniu zdalnym. E-mentor, 4(26).
Merisotis, J., Phipps, R. (1999). What is the difference? A review of contempo-rary research on the effectiveness of distance learning in higher education. IHEP The Institute for Higher Education Policy. https://eric.ed.gov/?id=ED429524.
Niemierko, B. (2010). Kształcenie szkolne. Podręcznik skutecznej edukacji. Warszawa: WAiP.
Okoń, W. (2003). Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Parker, A. (1999). A study of variables that predict drop-out from distance education. International Journal of Educational Technology, 1(2), 1–10.
Penna, M., & Stara, V. (2007). The failure of e-learning: why should we use a learner-centred design? Journal of e-Learning and Knowledge Society, 3(2), 127–135.
Plichta, P. (2020). Różne konteksty nierówności cyfrowych a wyzwania dla zdalnej edukacji – propozycje rozwiązań. In: J. Pyżalski (ed.), Edukacja w czasach pandemii wirusa COVID-19. Z dystansem o tym, co robimy obecnie jako nauczyciele (pp. 70–80). Warszawa: EduAkcja.
Postman, N. (2004). Technopol. Triumf techniki nad kulturą. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza.
Pyżalski, J. (2020). Wstęp. In: J. Pyżalski (ed.), Edukacja w czasach pandemii wirusa COVID-19. Z dystansem o tym, co robimy obecnie jako nauczyciele (pp. 2–7). Warszawa: EduAkcja.
Rawa-Kochanowska, A. (2012). Motywowanie w e-nauczaniu – z doświadczeń praktyka. E-mentor 4(46).
Roffey, S. (2012). Student well-being: Teacher well-being – two sides of the same coin. Educational & Child Psychology, 29(4), 8–17.
Słomczyński, M. (2009). Style organizacji procesu uczenia się. Kwartalnik Pedagogiczny, 216(2), 159–174.
Słomczyński, M., Sidor, D. (2012). Niepowodzenia dydaktyczne w kształceniu zdalnym. E-mentor, 5, 47–54.
Striker, M., Wojtaszczyk, K. (2009). Bariery wdrażania e-learningu na przykładzie uczelni wyższej. E-mentor, 4(31).
Swan, K. (2003). Learning effectiveness: what the research tells us. In: J. Bourne, J.C. Moore (eds.), Elements of Quality Online Education, Practice and Direction (pp. 13–45). Needham: Sloan Center for Online Education.
Tapscott, D. (2010). Cyfrowa dorosłość. Jak pokolenie sieci zmienia nasz świat. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Tyler-Smith, K. (2006). Early Attrition among First Time eLearners: A Review of Factors that Contribute to Drop-out, Withdrawal and Non-completion Rates of Adult Learners undertaking eLearning Programmes. Journal of Online Learning and Teaching, 2(2).
Wach-Kąkolewicz, A. (2007). Aktywność komunikacyjna studentów i nauczy-ciela w kształceniu przez Internet. E-mentor, 5(22).
Wieczorkowska, G. (2004). Zalety i wady edukacji internetowej. Model dydaktyczny: COME. E-learning na Uniwersytecie Warszawskim. Kwartalnik Uniwersytetu Warszawskiego, 1–12.
Wieczorkowska-Wierzbińska, G. (2011). Psychologiczne ograniczenia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2024 Podstawy Edukacji