Dostosowanie warunków i form egzaminu ósmoklasisty z języka polskiego dla ucznia w spektrum autyzmu

• Iwona Skrzypczyk-Gałkowska

  Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie

Zgodnie z ideą edukacji włączającej uczniowie w spektrum autyzmu coraz częściej uczą się w szkołach podstawowych ogólnodostępnych. Powoduje konieczność nauczania takich uczniów w sposób dostosowany do ich specjalnych potrzeb edukacyjnych oraz przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty z uwzględnieniem dostosowań warunków i formy egzaminu, co regulują przepisy prawa oświatowego. Jak wynika z materiału na temat dostosowania warunków egzaminu, odpowiadają one indywidualnym potrzebom uczniów w spektrum autyzmu i są dla nich dużym. Natomiast z przedstawionego porównania arkuszy standardowych z języka polskiego z arkuszami dostosowanymi można wnioskować, że sam arkusz oraz zadania w dużej mierze są dostosowane do potrzeb uczniów z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera. Istnieją jednak obszary, w których należy dokonać zmian tak, by jeszcze lepiej uprzystępnić treści egzaminu uczniom w spektrum autyzmu.

Al-Khamisy, D. (2013). Edukacja włączająca edukacją dialogu. W poszuki-waniu modelu edukacji dla ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyj-nymi. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Aneks do Informatora o egzaminie ósmoklasisty z języka polskiego obowią-zujący w latach szkolnych 2022/2023 i 2023/2024. Egzamin ósmoklasi-sty. Język polski. https://cke.gov.pl/egzamin-osmoklasisty/informatory/. [Accessed on 14.11.2023].

Antonik, A. (2015). Nauczyciel wobec trudności związanych z edukacją uczniów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu w warunkach szkoły inte-gracyjnej i ogólnodostępnej. Analiza obszarów problemowych. Studia Edukacyjne, 34, 153–165.

Banasiak, A., Skrzypczyk-Gałkowska I. (2021). Dostosowanie testu czytania ze zrozumieniem do potrzeb i możliwości uczniów z zaburzeniami ze spek-trum autyzmu w szkole ponadpodstawowej. In: A. Burnos, K. Bargiel-Matusewicz, G. Katra, E. Pisula (eds.), Wybrane problemy psychologiczne współczesnej szkoły (pp. 60–78). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Chrzanowska, I., Szumski, G. (eds). (2019). Edukacja włączająca w przedszko-lu i szkole. Warszawa: Wydawnictwo FRSE.

Cybulska, R., Dryjańska, J., Gotlin, K., Kłoda, M., Pomorska, K., Pyzikiewicz, A. (2016). Uczeń z zespołem Aspergera w szkole ogólnodostępnej. War-szawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.

Dłużniewska, A. (head). (2018). Praca z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w szkołach ogólnodostępnych. Realizacja podstawy pro-gramowej kształcenia ogólnego na II etapie edukacyjnym. Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.

Frith, U., (2008). Autyzm, wyjaśnienie tajemnicy. Gdańsk: GWP.

Holajda, D.K. (2012). Bariery w kształceniu polonistycznym dzieci i młodzie-ży z zespołem Aspergera. In: N. Starnik, A. Zduniak (eds.). Podmiotowość w edukacji wobec odmienności kulturowych oraz społecznych zróżnico-wań. Edukacja XXI wieku (pp. 307–322). Poznań: Wyższa Szkoła Bezpie-czeństwa.

Informacja o sposobie organizacji i przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty obowiązująca w roku szkolnym 2023/2024. Egzamin ósmoklasisty. https://cke.gov.pl/egzamin-osmoklasisty/o-egzaminie/. [Accessed on 14.11 2023].

Informator o egzaminie ósmoklasisty z języka polskiego od roku szkolnego 2018/2019, https://cke.gov.pl/egzamin-osmoklasisty/informatory/. [Ac-cessed on 14.11 2023].Komunikat dyrektora Centralnej Komisji Egzami-nacyjnej z 17 sierpnia 2023 r. w sprawie szczegółowych sposobów do-stosowania warunków i form przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty w roku szkolnym 2023/2024. https://cke.gov.pl/egzamin-osmoklasisty/harmonogram-komunikaty-i-informacje/. [Accessed on 14.11 2023].

Krakowiak, K. (ed.). (2017). Diagnoza specjalnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych dzieci i młodzieży. Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.

Krakowiak, K. et al. (2016). Wskazówki dla autorów i wydawców podręczni-ków szkolnych dotyczące sposobu opracowania tekstów dostosowanych do rozwoju językowego uczniów. Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.

Lemańska, A. (2010). Model pracy z uczniem z autyzmem. In: Podniesienie efektywności kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyj-nymi. Materiały szkoleniowe. Część II (pp. 177–199). Warszawa: Mini-sterstwo Edukacji Narodowej.

Marcinkowska, B., Konieczna, I., Smolińska, K. (2017). Uczeń z zaburzeniami ze spektrum autyzmu w sytuacjach szkolnych – poszukiwanie modelu wsparcia. In: T. Żólkowska, A Mażewska (eds.). Pedagogika specjalna – koncepcje i rzeczywistość. Pedagogika specjalna. Nowe obszary teorii i praktyki (pp. 153–155). Szczecin: Uniwersytet Szczeciński.

Plichta, P., Jagoszewska, I., Gładyszewska-Cylulko, J., Szczupał, B., Drzazga, A., Cytowska, B. (2018). Specjalne potrzeby edukacyjne uczniów z nie-pełnosprawnościami. Charakterystyka, specyfika edukacji i wsparcie. Kraków: Wydawnictwo Impuls.

Skrzypczyk-Gałkowska, I. (2018). Nastolatek z zespołem Aspergera w szkole ogólnodostępnej. Wskazówki metodyczne do pracy nauczyciela poloni-sty. Pedagogika, 27(1), 217–284.

Szumski, G. (2010). Wokół edukacji włączającej. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Winczura, B. (2017). Od wczesnych zwiastunów autyzmu po przywiązanie – rozwój relacji społecznych dzieci ze spektrum autyzmu w kontaktach z bliskimi. Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej, 19, 69–94.

Zacharuk, T. (2008). Włączająca edukacja. In: J. Pilch (ed.). Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku (pp. 167–168). VII. Warszawa: Wyd. Akademic-kie “Żak”.

• PDF (Angielski)

Prawa autorskie (c) 2023 Iwona Skrzypczyk-Gałkowska

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.