Self-narrative, or about sensitive and universal narration of a Dreamer
Pdf (Język Polski)

Keywords

a dreamer
self-narrative
sensitive first-person narrative
ritualized narration
universality of dreaming

Abstract

The article is a presentation of the authoress’ concept of dreams in the sense of telling stories about yourself, or the so-called self-telling. It means that a meaningful part here is played by a firstperson narration of a dreamer, the sensitivity of which is determined by caring for oneself, but also for others. People are actors accompanied by the creation of themselves. They create themselves as works of art are created. However, they do not exist for themselves, on the contrary they exist thanks to other people and for other people. The phenomenon of dreams is a universal experience, because it affects all people creating their aesthetically and ethically subtle world(s) as a common good. The self-ritual in the form of self-telling is a borderline experience permeated by the element of the sacred. Therefore, it is also a magical experience, the sensitive narrative of the dreamer as if it creates the world. Universal nature of dreaming requires the search for a magical space not only for first-person (small) narratives, but also for new, more extensive and large narratives that may help improve interpersonal relationships, raise morale, strengthen communities.

https://doi.org/10.16926/pe.2019.12.05
Pdf (Język Polski)

References

Ankersmit, F. (2002). Pochwała subiektywności. W: E. Domańska (red.), Pamięć, etyka i historia. Anglo-amerykańska teoria historiografii lat dziewięćdziesiątych. Antologia przekładów (s. 55–83). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Bachelard, G. (1998). Poetyka marzenia (tłum. L. Brogowski). Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria.

Barthes, R. (1968). Wstęp do analizy strukturalnej opowiadań. W. Błońska (tłum.). Pamiętnik Literacki, 4, 327–359.

Burszta, W. (1991). Mowa magiczna jako przejaw synkretyzmu kultury. W: J. Bartmiński, R. Grzegorczykowa (red.), Język a kultura (s. 93–104). Wrocław: Wiedza o Kulturze.

Burszta, W., Piątkowski, K. (1994). O czym opowiada antropologiczna opowieść. Warszawa: Instytut Kultury.

Dryl, E. (2010). Wielkie i małe narracje w życiu człowieka. W: M. Straś-Romanowska, B. Bartosz, M. Żurko (red.), Badania narracyjne w psychologii (s. 163–182). Warszawa: Wydawnictwo Psychologii i Kultury Eneteia.

Eliade, M. (1998). Obrazy i symbole (tłum. M. i P. Rodakowie). Warszawa: Wydawnictwo Aletheia. Falkiewicz, A. (1996). Metafora i istnienie. Wrocław: Agencja Reklamowo-Wydawnicza.

Foucault, M. (1999). Powiedziane, napisane. Szaleństwo i literatura (tłum. B. Banasiak). Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.

Foucault, M. (1995). Historia seksualności. Troska o siebie. T. 3 (tłum. K. Matuszewski). Warszawa: Czytelnik.

Foucault, M. (1995a). Historia seksualności. Użytek z przyjemności. T. 2 (tłum. T. Komendant). Warszawa: Czytelnik.

Foucault, M. (1994). Une esthétique de l’existence. W: Daniel Defert et François Ewald (red.), Dits et écrits (s. 731–738). Vol. 4, Paris: Gallimard.

Havelock, E.A. (2006). Muza uczy się pisać. Rozważania o oralności i piśmienności w kulturze Zachodu (tłum. P. Majewski). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Kaniewska, B. (2010). Wiesława Myśliwskiego rytuały mowy i myśli. Napis, 16, 451–461.

Kuligowski, W. (2007). Antropologia współczesności: wiele światów, jedno miejsce. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas.

Kwiek, M. (1999). W stronę estetyki egzystencji: Michel Foucault. W: M. Kwiek (red.), Dylematy tożsamości. Wokół autowizerunku filozofa w powojennej myśli francuskiej (s. 266–310). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.

Łukaszewicz, R.M. (2007). Promień słońca, Projekt ideowy na prawach rękopisu. Wrocław: Fundacja WIE.

Mencwel, A. (2004). Antropologia słowa i historia kultury. W: W. Bolecki, R. Nycz (red.), Narracja i tożsamość. Narracje w kulturze (s. 53–67). Warszawa: Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.

Mencwel, A. (2006). Wyobraźnia antropologiczna. Próby i studia. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Nycz, R. (2007). Antropologia literatury – kulturowa teoria literatury – poetyka doświadczenia, Teksty Drugie, 6, 34–49.

Pacukiewicz, M. (2010). Literatura alpinistyczna jako „sobąpisanie”, Napis, 16, 495–511.

Ricoeur, P. (1985). Egzystencja i hermeneutyka. Rozprawy o metodzie (tłum. E. Bieńkowska, H. Bortnowska, S. Cichowicz, H. Igalson, J. Skoczylas, K. Tarnowski). Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.

Straś-Romanowska, M. (2010). Psychologia wobec małych i wielkich narracji. W: M. Straś-Romanowska, B. Bartosz, M. Żurko (red.), Psychologia małych i wielkich narracji (s. 21–40). Warszawa: Wydawnictwo Psychologii i Kultury Eneteia.

Szacki, J. (1980). Spotkania z utopią. Warszawa: Wydawnictwo Iskry.

Szomburg, J. (2011). Jaki model rozwoju, jaka edukacja? Wielkie przewartościowanie. W: J. Szomburg (red.), Rozwój i edukacja, wielkie przekierunkowanie (s. 9–15). Gdańsk: Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową.

Tokarczuk, O. (2019). Czuły narrator, Gazeta Wyborcza, 9 grudnia 2019, 4–7.

Turner, V.W. (2005). Od rytuału do teatru. Powaga zabawy (tłum. M. i J. Dziekanowie). Warszawa: Oficyna Wydawnicza Volumen.

Turner, V.W. (2005a). Gry społeczne, pola i metafory. Symboliczne działanie w społeczeństwie (tłum. W. Usakiewicz). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.