Abstrakt
Dla podjętego tu problemu jest istotne, że właściwości narracyjne przysługują także procesom mentalnym. Marzenia są więc (auto)narracjami i trzeba je traktować nie jako wynalazek estetyczny, lecz prymarny akt umysłu przeniesiony ze sztuki do życia. Za uzasadnieniem takiego ujęcia przemawia to, że do tej pory nie podjęto kompleksowych badań – tj. zarówno w wymiarze interdyscyplinarnego studium literaturowego, jak i w wymiarze konstrukcji – narzędzia, jakim jest program edukacyjny. Celem tego opracowania jest zatem poszukiwanie jednej z możliwych teoretyczno-metodologicznych ścieżek dla ujęcia marzeń w edukacji jako autonarracji sprawczych i ponadosobistych. Zmierzenie się z tym problemem wymaga wielowątkowych rozważań, które koncentrują się wokół: – ( auto)narracji w wymiarze kulturowym w odniesieniu do tezy, iż marzenia konstruują świat, a świat konstruuje marzenia; – ( auto)narracji w wymiarze psychologicznym w odniesieniu do tezy, że świat powstaje w umyśle człowieka; – (auto)narracji w wymiarze pedagogiczno-edukacyjnym w odniesieniu do tezy, iż człowiek umie/uczy się transformować wizję w porządki świata możliwego i/lub pożądanego. Zogniskowanie dyskusji wokół powyższych tez jest próbą znalezienia wspólnej integralnej płaszczyzny dla działań praktycznych.
Bibliografia
Adamska-Staroń, M., Piasecka, M., Łukasik, B. (2007). Inny sposób myślenia o edukacji. Metaforyczne narracje. Kraków.
Bachtin, M. (1982). Problemy literatury i estetyki. W. Grajewski (tłum.). Warszawa.
Barthes, R. (1968). Wstęp do analizy strukturalnej opowiadań. W. Błońska (tłum.). Pamiętnik Literacki, 4.
Barthes, R. (2009). Podstawy semiologii. A. Turczyn (tłum.). Kraków.
Baudrillard, J. (2008). Zbrodnia doskonała. S. Królak (tłum.). Warszawa.
Bauman, Z. (2006). Płynna nowoczesność. T. Kunz (tłum.). Kraków.
Bronowski, J. (1988). Potęga wyobraźni. S. Amsterdamski (tłum.). Warszawa.
Bruner, J. (1992). Życie jako narracja. Kwartalnik Pedagogiczny, 2.
Bruner, J. (2006). Kultura edukacji. T. Brzostowska-Tereszkiewicz (tłum.). Kraków.
Buliński, T. (2002). Człowiek do zrobienia. Poznań.
Burzyńska, A. (2008). Idee narracyjności w humanistyce. W: B. Janusz, K. Gdowska, B. de Barbaro (red.). Narracja. Teoria i praktyka. Kraków.
Burzyńska, A., Markowski, M.P. (2006). Teorie literatury XX wieku. Podręcznik. Kraków.
Burszta, W. (2008). Świat jako więzienie kultury. Pomyślenia. Warszawa.
Czapiński, J., Panek, T. (2007, 2009, 2011). Diagnoza społeczna. Kolejne edycje. Warszawa.
Dryden, G., Vos, J. (2000). Rewolucja w uczeniu. B. Jóźwiak. (tłum.). Poznań.
Dryll, E. (2010). Wielkie i małe narracje w życiu człowieka. W: M. Straś-Romanowska, B. Bartosz, M. Żurko (red.). Badania narracyjne w psychologii. Warszawa.
Dymara, B. (red.) (1996). Dziecko w świecie marzeń. Kraków.
Eliade, M. (1998). Obrazy i symbole. M. i P. Rodakowie (tłum.). Warszawa.
Foucault, M. (2000). Historia seksualności. B. Banasiak, T. Komendant, K. Matuszewski (tłum.). Warszawa.
Fukuyama, F. (2000). Wielki Wstrząs. Natura ludzka a odbudowa porządku społecznego. H. Komorowska, K. Dorosz (tłum.). Warszawa.
Janion, M. (1996). Czy będziesz widział, co przeżyłeś. Warszawa.
Klus-Stańska, D. (2002). Narracje w szkole. W: J. Trzebiński (red). Narracja jako sposób rozumienia świata. Gdańsk.
Kobylińska, E. (1985). Hermeneutyczna wizja kultury. Warszawa – Poznań.
Kubicki, R. (2010). Metafizyczne podteksty tożsamości możliwych w światach kultury popularnej. W: A. Gromkowska-Melosik, Z. Melosik (red.). Kultura popularna: konteksty teoretyczne i społeczno-kulturowe. Kraków.
Kubinowski, D. (2011). Jakościowe badania pedagogiczne. Filozofia – metodyka – ewaluacja. Lublin.
Kundera, M. (1991). Sztuka powieści. M. Bieńczyk (tłum.). Warszawa.
Leksicka, K. (1997). Próba spełniania marzeń. Wrocław.
Lubowicka, G. (2000). Sumienie jako poświadczenie. Idea podmiotowości w filozofi i P. Ricoeura. Wrocław.
Łukaszewicz, R.M. (1989). Egzystencjalne powinności edukacji. W: Wrocławska szkoła przyszłości. Inne szanse w edukacji młodych. Wrocław.
Łukaszewicz, R.M. (1994). Edukacja z wyobraźnią, czyli jak podróżować bez map. Wrocław.
Łukaszewicz, R.M. (1997). Szkoła jako kawałek innego świata. Wrocław.
Łukaszewicz, R.M. (2000). Edukacja z wyobraźnią jako kreatywne przekraczanie: od końca wizji do wizji końca. Warszawa.
Łukaszewicz, R.M. (2002). Studia nad alternatywami w edukacji. Wrocław.
Łukaszewicz, R.M. (2007). Promień słońca, Projekt ideowy na prawach rękopisu. Wrocław.
Łukaszewicz, R.M. (2010). Wrocławska Szkoła Przyszłości. Dla duchowości, dla wyobraźni dla praktyki. Wrocław.
Łukaszewski, W., Marszał-Wiśniewska, M. (2006). Wytrwałość w działaniu. Gdańsk.
Nietzsche, F. (1905–1906). Zmierzch bożyszcz, czyli jak filozofuje się młotem. S. Wyrzykowski (tłum.). Warszawa.
Piasecka, M. (2010). Fenomen wyobraźni w edukacji. Konteksty rozwoju dzieci. Częstochowa.
Pilch, T. (red.) (2004). Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku. T. 3. Warszawa.
Popper, K.R. (1997). W poszukiwaniu lepszego świata. A. Malinowski (tłum.). Warszawa.
Prigogine, I., Stengers, I. (1990). Z chaosu ku porządkowi. K. Lipszyc (tłum.). Warszawa.
Rewers, E. (2004). Więźniowie transkulturowej wyobraźni. W: W. Bolecki, R. Nycz (red.). Narracja i tożsamość. Narracje w kulturze. Warszawa.
Ricoeur, P. (1985). Egzystencja i hermeneutyka. Rozprawy o metodzie. S. Cichowicz (tłum.). Warszawa.
Ricoeur, P. (2005). O sobie samym jako innym. B. Chełstowski (tłum.). Warszawa.
Sartre, J.-P. (1964). Słowa. J. Rogoziński (tłum.). Warszawa.
Sedlak, W. (1986). Na początku było jednak światło. Warszawa.
Skolimowski, H. (1993). Filozofia żyjąca. Ekofilozofia jako drzewo życia. Warszawa.
Straś-Romanowska, M. (2008). Psychologiczne badania narracyjne jako badania jakościowe i ich antropologiczne zaplecze. W: B. Janusz, K. Gdowska, B. de Barbaro (red.). Narracja. Teoria i praktyka. Kraków.
Straś-Romanowska, M. (2010). Psychologia wobec małych i wielkich narracji. W: M. Straś-Romanowska, B. Bartosz, M. Żurko (red.). Psychologia małych i wielkich narracji. Warszawa.
Szomburg, J. (2011). Jaki model rozwoju, jaka edukacja? Wielkie przewartościowanie. W: J. Szomburg (red.). Rozwój i edukacja. Wielkie przekierunkowanie. Gdańsk.
Szurawski, M. (2008). Pamięć i intelekt. Trening mistrzowski. Łódź.
Tillmann, K. (1996). Teorie socjalizacji. G. Bluszcz, B. Miracki (tłum.). Warszawa.
Tokarska, U. (2005). Narracja autobiograficzna jako „opowieść drogi” w ujęciu C. Pearson. W: E. Chmielnicka-Kuter, M. Puchalska-Wasyl (red.). Polifonia osobowości. Aktualne problemy psychologii narracji. Lublin.
Tokarska, U. (2010). Stawać się Panem Własnego Oblicza. O możliwościach intencjonalnych w biegu życia ludzkiego. W: M. Straś-Romanowska, B. Bartosz, M. Żurko (red.). Psychologia małych i wielkich narracji. Warszawa.
Trzebiński, J. (red.) (2002). Narracja jako sposób rozumienia świata. Gdańsk.
Vico, G. (1966). Nauka nowa. J. Jakubowicz (tłum.). Warszawa.
Witkowski, L. (2007). Edukacja i humanistyka. Warszawa.
Zimbardo, Ph. (2002). Psychologia i życie. Warszawa.
Zybertowicz, A. (2011). Potrzebujemy coachingu patriotycznego. W: J. Szomburg (red.). Rozwój i edukacja. Wielkie przewartościowanie. Gdańsk.
Mam świadomość, że czasopismo jest wydawane na licencji Creative Commons - Uznanie autorstwa (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode).
Przesyłając artykuł wyrażam zgodę na jego udostępnienie na tej licencji.