Abstrakt
Podstawowa teza przyjęta w tym szkicu, postulująca tzw. humanistykę/ pedagogikę teoretyczną, orzeka o możliwości rekonstrukcji historycznie funkcjonującej wiedzy pedagogicznej/dydaktycznej. Przyjęta przesłanka pozwala ukazać przedteoretyczną (naturalistyczną) i teoretyczną fazę rozwoju pedagogiki, a w ich ramach status dydaktyki jako subdyscypliny pedagogicznej. Dydaktyka, ujęta z punktu widzenia przyjętego założenia o racjonalności czynności dydaktycznych, prezentowana jest przez pryzmat relacji: cel – wartość (norma) a sposób realizacji przyjętych założeń (wiedza). Akcent w analizie położony jest na swoisty porządek przekazu (metody), który w sposób proceduralny uwikłany jest w przekaz językowy.
Bibliografia
Arends, R. (1995). Uczymy się nauczać. K. Kruszewski (tłum.). Warszawa.
Bandura, A. (1977). Social Learning Theory. Englewood Cliffs (NJ).
Benton, T.I., Craib, I. (2003). Filozofia nauk społecznych. Od pozytywizmu do postmodernizmu. L. Rasiński (tłum.). Wrocław.
Biłos, E. (1990). Nauczanie w klasie 8 różnych sfer kultury. Częstochowa.
Biłos, E. (2000a). Ku nauczaniu personalistycznemu w gimnazjum. Częstochowa.
Biłos, E. (2000b). Kulturowe uwarunkowania podziału celów i metod kształcenia. Częstochowa.
Buczyńska-Garewicz, H. (1987). Pragmatyzm. W: Filozofia a nauka. Zarys encyklopedyczny. Wrocław.
Dawid, J.W. (1960). Nauka o rzeczach. Wrocław.
Derrida, J. (1982). Diff’erance. W: J. Derrida. Margins of Philosophy. A. Bass (tłum.). Chicago.
Foucault, M. (1977). Archeologia wiedzy. A. Siemek (tłum.). Warszawa.
Folkierska, E. (1986). Dialog a wychowanie. Kwartalnik Pedagogiczny, 1.
Gofron, A. (1997). Struktura metodologiczna pedagogiki kultury a możliwości uprawiania dzisiaj pedagogiki ogólnej. W: A. Pluta (red.). Pedagogika ogólna a filozofia nauki. Wybrane problemy poznawcze i konteksty dydaktyczne. Częstochowa.
Gofron, A. (2010a). Epistemologiczne podstawy modernizmu i postmodernizmu. Konteksty edukacyjne. Częstochowa.
Gofron, A. (2010b). Interpretacja jako kategoria poznawcza pedagogiki. Pytanie o efektywność praktyczno-dydaktyczną konstruowania tożsamości podmiotu. W: A. Gofron, B. Łukasik (red.). Podstawy edukacji. Podmiot w dyskursie edukacyjnym. Częstochowa.
Gołębniak, B.D. (2005). Konstruktywizm – moda, „nowa religia” czy tylko/aż interesująca perspektywa poznawcza i dydaktyczna? Problemy Współczesnej Edukacji, 1(1).
Herbart, J.F. (1937). Wykłady pedagogiczne w zarysie. J. Jakóbiec (tłum.). Warszawa.
Hessen, S. (1931). Podstawy pedagogiki. A. Zieleńczyk (tłum.). Warszawa.
Hessen, S. (1959). Struktura i treść szkoły współczesnej. Zarys dydaktyki ogólnej. Wrocław.
Kierski, F. (1927). Jan Henryk Pestalozzi. T. 1–3. Warszawa.
Klus-Stańska, D. (2000). Konstruowanie wiedzy w szkole. Olsztyn.
Klus-Stańska, D. (2005). Polska wersja integracji treści w perspektywie teorii psychologicznych, czyli dlaczego ogórek nie śpiewa. W: M. Nowicka (red.). Zreformowana wczesna edukacja – od refleksji ku działaniu nauczyciela. Warszawa.
Klus-Stańska, D. (2006). Wczesna edukacja matematyczna. Rozwój myślenia czy jego wygaszanie. Matematyka w Szkole, cz. I, 36; cz. II, 37.
Klus-Stańska, D. (2010). Dydaktyka wobec chaosu pojęć i zdarzeń. Warszawa.
Klus-Stańska, D., Nowicka, M. (2005). Sensy i bezsensy edukacji wczesnoszkolnej. Warszawa.
Kmita, J. (1971). Z metodologicznych problemów interpretacji humanistycznej. Warszawa.
Kmita, J. (1982). O kulturze symbolicznej. Warszawa.
Kmita, J. (1985). Kultura i poznanie. Warszawa.
Kobylińska, E. (1985a). Hermeneutyczna wizja kultury. Warszawa – Poznań.
Kobylińska, E. (1985b). Hermeneutyczne ujęcie kultury jako komunikacji. W: K. Zamiara (red.). O kulturze i jej badaniu. Warszawa.
Komeński, J.A. (1935). Wielka dydaktyka. K. Remerowa (tłum.). Lwów.
Kostyrko, T. (1989). „Kompetencje kulturowe” – zakres terminu, obszar problematyki. W: T. Kostyrko, A. Szpociński (red.). Kultura artystyczna a kompetencje kulturowe. Warszawa.
Kozielecki, J. (1995). Koncepcje psychologiczne człowieka. Warszawa.
Krasnodębski, Z. (1983). Historia i krytyka. O teorii krytycznej Jürgena Habermasa. W: J. Habermas. Teoria i praktyka. Wybór pism. Warszawa.
Kwaśnica, R. (1987). Dwie racjonalności. Od filozofii sensu ku pedagogice ogólnej. Wrocław.
Kwaśnica, R. (1995). Ku dialogowi w pedagogice W. B. Śliwerski (red.). Pedagogika alternatywna. Łódź – Kraków.
Kwieciński, Z. (1993). Mimikra czy sternik? Dramat pedagogiki w sytuacji przesilenia formacyjnego. W: Z. Kwieciński, L. Witkowski (red.). Spory o edukację. Dylematy i kontrowersje we współczesnych pedagogiach. Warszawa.
Kupisiewicz, C. (1979). Podstawy dydaktyki ogólnej. Warszawa.
Lacan, J. (1996). Funkcja i pole mówienia w psychoanalizie. B. Gorczyca, W. Grajewski (tłum.). Warszawa.
Melosik, Z. (1995a). Postmodernistyczne kontrowersje wokół edukacji. Toruń – Poznań.
Melosik, Z. (1995b). Współczesne amerykańskie spory edukacyjne. Poznań.
Nawroczyński, B. (1947). Życie duchowe. Zarys filozofii kultury. Kraków – Warszawa.
Nawroczyński, B. (1987). Studia z zakresu teorii pedagogicznych. W: B. Nawroczyński. Dzieła wybrane. A. Mońka-Stanikowa (red.). Warszawa.
Norman, D. (1980). Twelve Issues for Cognitive Science. Cognitive Science, 4.
Okoń, W. (1954, 1965). Proces nauczania. Warszawa.
Okoń, W. (1963). Zarys dydaktyki ogólnej. Warszawa.
Okoń, W. (1964). U podstaw problemowego uczenia się. Warszawa.
Okoń, W. (1975). Nauczanie problemowe we współczesnej szkole. Warszawa.
Okoń, W. (1976). Podstawy wykształcenia ogólnego. Warszawa.
Okoń, W. (1987). Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Warszawa.
Pałubicka, A. (1984). Przedteoretyczne postacie historyzmu. Warszawa – Poznań.
Pałubicka, A. (1987). Naturalizm i antynaturalizm. W: M. Iżewska (red.). Filozofia a nauka. Zarys encyklopedyczny. Wrocław.
Pluta, A. (1992). Kultura i kształcenie. Częstochowa.
Ricoeur, P. (1985). Egzystencja i hermeneutyka. Rozprawy o metodzie. E. Bieńkowska i in. (tłum.). Warszawa.
Ricoeur, P. (1989). Zadania hermeneutyki. W: P. Ricoeur. Język, tekst, interpretacja. P. Graff (tłum.). Warszawa.
Rorty, R. (1980). Philosophy and the Mirror of Nature. Oxford.
Rorty, R. (1989). Science as a Solidarity. W: H. Lawson, L. Appiganesi (red.). Dismantling the Truth. Reality in the Postmodern World. London.
Rousseau, J.J. (1955). Emil czyli o wychowaniu. T. 1. W. Husarski (tłum.). Wrocław.
Rutkowiak, J. (1986). Stosowanie teorii pedagogicznej w praktyce a dialog edukacyjny. Kwartalnik Pedagogiczny, 1.
Rutkowiak, J. (red.) (1995). Odmiany myślenia o edukacji. Kraków.
Searle, J.R. (1987). Czynności mowy. B. Chwedeńczuk (tłum.). Warszawa.
Siemek, M.J. (1982). Filozofia, dialektyka, rzeczywistość. Warszawa.
Soliński, W. (1983). O szkolnych językach – zarys problematyki. W: M. Dudzik (red.). Kształcenie językowe w szkole. Wrocław.
Szacki, J. (1983). Historia myśli socjologicznej. T. 1–2. Warszawa.
Szkudlarek, T. (1993). Edukacja w wieloznaczności: perspektywa postmodernistyczna. W: T. Szkudlarek. Wiedza i wolność w pedagogice amerykańskiego postmodernizmu. Kraków.
Szulakiewicz, M. (2004). Filozofi a jako hermeneutyka. Toruń.
Witkowski, L. (1998). Edukacja wobec sporów o (po)nowoczesność. Warszawa.
Witkowski, L. (2001). Dwoistość w pedagogice Bogdana Suchodolskiego. Kraków.
Zaczyński, W. (1993). Dydaktyka. W: W. Pomykało (red.). Encyklopedia pedagogiczna. Warszawa.
Zaczyński, W. (1998). Metodologiczna tożsamość dydaktyki. Warszawa.
Zamiara, K. (1974). Metodologiczne znaczenie sporu o status poznawczy teorii. Warszawa.
Zamiara, K. (1978). Introspekcjonizm a teoria J. Konorskiego. Studia Metodologiczne, 18.
Zybertowicz, A. (1995). Przemoc i poznanie. Studium z nie-klasycznej socjologii wiedzy. Toruń.