Abstrakt
Szkic ten jest nawiązaniem do sposobu myślenia o koherencji (interakcjonizmie) między poznawczym i moralnym (w konsekwencji też estetycznym) rozwojem podmiotu, prezentowanym przez Kohlberga i Mayer. Proponowany przez nich sposób widzenia zjawisk edukacyjnych stanowi przesłanki swoiście dzisiaj rozumianego „przedłużenia” epistemologicznego, które można określić mianem konstruktywizmu. Powyższe konstatacje wymagają pewnej rewizji myślenia w zakresie podnoszonych w pracy kategorii: rozwój podmiotu, czy też „konstruowanie”, kształtowanie tożsamości podmiotu. Wymagają takiej konceptualizacji podmiotu jako takiego, który wyznaczony byłby przez prace Piageta, Wygotskiego, Brunera, czy też filozofię pragmatyzmu Deweya, wraz z jego podstawową tezą dotyczącą natury wiedzy. Wiedzy, która jest „produkowana” nie tylko w jednej, zuniwersalizowanej praktyce. Powyższy punkt widzenia stanowi jedną z odmian konstruktywizmu, którą można określić mianem „słabszej postaci perspektywy konstruktywistycznej” w odróżnieniu od „mocnej postaci perspektywy konstruktywistycznej”, w myśl której człowiek konstruuje nie tylko wiedzę o świecie, ale również sam świat, rozumiany jako rzeczywistość społeczno-kulturowa.
Bibliografia
Adorno, T., Horkheimer, M. (1994). Dialektyka Oświecenia. M. Łukaszewicz (tłum.). Warszawa.
Bauman, Z. (1992). Nowoczesność i zagłada. F. Jaszuński (tłum.). Warszawa.
Dylak, S., Konstruktywizm jako obiecująca perspektywa kształcenia nauczycieli, www.cen.uni.wroc.pl/teksty/konstrukcja (16.07.2013).
Foucault, M. (1984). On The Genealogy of Ethics: An Overview of Work in Progress. W: P. Rabinow (ed.). The Foucault Reader. New York.
Foucault, M. (1988). The Ethic of Care for The Self as a Practice of Freedom. W: J. Bernauer, D. Rasmussen (eds.). The Final Foucault. Boston.
Foucault, M. (1995). Użytek z przyjemności. W: M. Foucault. Historia seksualności. B. Banasiak, T. Komendant, K. Matuszewski (tłum.). Warszawa.
Foucault, M. (2000a). Czym jest Oświecenie? W: M. Foucault, Filozofia, historia, polityka. D. Leszczyński, L. Rasiński (tłum.). Warszawa.
Foucault, M. (2000b). Techniki siebie. W: M. Foucault. Filozofia, historia, polityka. D. Leszczyński, L. Rasiński (tłum.). Warszawa.
Gofron, A. (2008). Różnorodność propozycji epistemologicznych a praktyka edukacyjna. W: A. Gofron, M. Piasecka (red.). Podstawy edukacji. Epistemologia a praktyka edukacyjna. Częstochowa.
Gofron, A. (2009). Poznanie „między” modernistycznym faktem a postmodernistyczną intencjonalnością. W: A. Gofron, M. Adamska-Staroń (red.). Podstawy edukacji. Ciągłość i zmiana. Kraków.
Gofron, A. (2010a). Epistemologiczne podstawy modernizmu i postmodernizmu. Konteksty edukacyjne. Częstochowa.
Gofron, A. (2010b). Interpretacja jako kategoria poznawcza pedagogiki. Pytanie o efektywność praktyczno-dydaktyczną konstruowania tożsamości podmiotu. W: A. Gofron, B. Łukasik (red.). Podstawy edukacji. Podmiot w dyskursie pedagogicznym. Kraków.
Gofron, A. (2011). Teoretyczność pedagogiki a status poznawczy dydaktyki. W: B. Gofron, A. Gofron (red.). Podstawy edukacji. Konteksty dydaktyczne. Kraków.
Gofron, A. (2012). Współczynnik humanistyczny nauk pedagogicznych. W: A. Gofron, A. Kozerska (red.). Podstawy edukacji. Propozycje metodologiczne. Kraków.
Heidegger, M. (1995). Znaki drogi. S. Blandzi i in. (tłum). Warszawa.
Kmita, J. (1971). Z metodologicznych problemów interpretacji humanistycznej. Warszawa.
Kmita, J. (1995). Jak słowa łączą się ze światem. Studium krytyczne neopragmatyzmu. Poznań.
Kohlberg, L., Mayer, R. (1972). Development as the Aim of Education. Harvard Educational Review, 42(4).
Kohlberg, L., Mayer, R. (1993). Rozwój jako cel wychowania. W: Z. Kwieciński, L. Witkowski (red.). Spory o edukację. Dylematy i kontrowersje we współczesnych pedagogiach. Warszawa.
Kwieciński, Z., Śliwerski, B. (red.) (2003). Pedagogika. Podręcznik akademicki. T. 1. Warszawa.
MacIntyre, A. (1996). Dziedzictwo cnoty. Studium z teorii moralności. J. Hołówka (tłum.). Warszawa.
Milerski, B., Śliwerski, B. (red.) (2000). Pedagogika. Leksykon PWN. Warszawa.
Putnam, H. (1990). Realism with a Human Face. Cambridge (MA) – London.
Szkudlarek, T. (1993). Wiedza i wolność w pedagogice amerykańskiego postmodernizmu. Kraków.
Vardy, P., Grosch, P. (1995). Etyka. Poglądy i problemy. J. Łoziński (tłum.). Poznań.
Wendland, M. (2011). Konstruktywizm komunikacyjny. Poznań.
Wróbel, S. (2002). Władza i rozum. Poznań.
Zamiara, K. (1987). Zachowanie. W: M. Iżewska (red.). Filozofia a nauka. Zarys encyklopedyczny. Wrocław.
Zamiara, K. (1992). Psychologia a kulturoznawczo zorientowana epistemologia. W: K. Zamiara. Epistemologiczne podstawy badań nad kulturą. Warszawa – Poznań.
Zamiara, K. (2007). Umysł: indywidualny czy społeczny? Wprowadzenie. W: K. Zamiara (red.). Czyj umysł? Krytyczne podejście do problemu podmiotowości. Poznań.