Abstrakt
Podstawę prezentowanych rozważań stanowi analiza praktyki interpretacyjnej dotyczącej działań zwanych w humanistyce intencjonalnymi. Założeniem proponowanego ujęcia jest ukazanie tzw. technologicznej efektywności przewidywania interpretacyjnego. Trafność interpretacji (efektywność procesu komunikacji) obejmuje zawsze ciąg interpretacji. Prowadzona analiza obejmuje pedagogikę w ujęciu naturalistycznym (pozytywistycznym), które pozwala człowiekowi osiągnąć komunikację ze sobą, z innymi i ze światem; inaczej mówiąc – czyni go podmiotem. Kolejne elementy analizy dotyczą pedagogiki przełomu antypozytywistycznego. Jej propozycji filozoficznej i psychologicznej rozpatrywanej z punktu widzenia efektywność praktyczno-dydaktycznej podejmowanych działań. Ostatnią częścią analizy (interpretacji) jest próba odniesienia się do pedagogiki w perspektywie postmodernistycznej. Do zgłaszanych w tej konwencji propozycji hermeneutycznych, neopragmatycznych i poststrukturalistycznych.
Bibliografia
Adorno, T.W. (1986). Dialektyka negatywna. K. Krzemieniowa (tłum.). Warszawa.
Adorno, T.W., Horkheimer, M. (1994). Dialektyka Oświecenia. M. Łukaszewicz (tłum.). Warszawa.
Benton, T. Craib, I. (2003). Filozofia nauk społecznych. Od pozytywizmu do postmodernizmu. Wrocław.
Bourdieu, P., Wacquant, L.J.D. (2011). Zaproszenie do socjologii refleksyjnej. A. Sawisz (tłum.). Warszawa.
Cohen, S. (1985). Visions of Social Control: Crime, Punishment and Classification. Oxford.
Derrida, J. (1988). Jednojęzyczność innego, czyli proteza oryginalna. Literatura na Świecie, 11–12.
Dreyfus, H.L., Rabinow, P. (1982). Michel Foucault. Beyond Structuralism and Hermeneutics. Chicago.
Foucault, M. (1977). Archeologia wiedzy. A. Siemek (tłum.). Warszawa.
Foucault, M. (2000). Nietzsche, genealogia, historia. W: M. Foucault, Filozofia, historia, polityka. D. Leszczyński, L. Rasiński (tłum.). Warszawa.
Freud, S. (1993). Totem i tabu. J. Prokopiuk, M. Poręba (tłum.). Warszawa.
Garfinkel, H. (1967). Studies in Ethnomethodology. New York.
Gellner, E. (1984). Słowa i rzeczy, czyli nie pozbawiona analizy krytyka filozofii lingwistycznej. T. Chołówka (tłum.). Warszawa.
Giddens, A. (1998). Socjologia. J. Gilewicz (tłum.). Poznań.
Goćkowski, J. (1987). Społeczne funkcje nauki. W: Filozofia a nauka. Zarys encyklopedyczny. Wrocław.
Gofron, A. (2010). Epistemologiczne podstawy modernizmu i postmodernizmu. Konteksty edukacyjne. Częstochowa.
Habermas, J. (1971). Knowledge and Human Interests. Boston.
Habermas, J. (1985). Die neue Unübersichtlichkeit. Frankfurt am Main.
Habermas, J. (1986). Pojęcie działania komunikacyjnego (Uwagi wyjaśniające). M. Kaniowski (tłum.). Kultura i Społeczeństwo, 3.
Habermas, J. (1986). Rekonstrukcyjne versus rozumiejące nauki społeczne. Kultura i Społeczeństwo, 4.
Habermas, J. (1986). Uniwersalistyczne roszczenia hermeneutyki. M. Łukaszewicz (tłum.). W: H. Orłowski (red.). Współczesna myśl literaturoznawcza w Republice Federalnej Niemiec. Warszawa.
Habermas, J. (1992). Przeciwko pozytywistycznie przepołowionemu racjonalizmowi. M. Łukaszewicz (tłum.). W: E. Mokrzycki (red.). Racjonalność i styl myślenia. Warszawa.
Hejnicka-Bezwińska, T. (2003). Pedagogika pozytywistyczna. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.). Pedagogika. Warszawa.
Honneth, A. (1993). The Critique of Power. Reflective Stages in a Critical Theory. Cambridge.
Horkheimer, M. (1987). Krytyka instrumentalnego rozumu. W: M. Horkheimer, Społeczna funkcja filozofii: wybór pism. R. Rudziński (wyb. i oprac.). J. Doktór (tłum.). Warszawa.
Horkheimer, M. (1987). Teoria tradycyjna a teoria krytyczna. J. Stawiński (tłum.). W: J. Łoziński (red.). Szkoła frankfurcka. t. I. J. Łoziński i in. (tłum.). Warszawa.
Kmita, J. (1995). Jak słowa łączą się ze światem. Studium krytyczne neopragmatyzmu. Poznań.
Kmita, J. (1971). Z metodologicznych problemów interpretacji humanistycznej. Warszawa.
Kobylińska, E. (1985). Hermeneutyczna wizja kultury. Warszawa – Poznań.
Kobylińska, E. (1985). Hermeneutyczne ujęcie kultury jako komunikacji. W: K. Zamiara (red.). O kulturze i jej badaniu. Warszawa.
Lévi-Strauss, C. (1973). Wprowadzenie do twórczości Marcela Maussa. K. Pomian (tłum.). W: M. Mauss. Socjologia i antropologia. M. Król, K. Pomian, J. Szacki (tłum.). Warszawa.
MacIntyre, A. (1966). Dziedzictwo cnoty. Studium z teorii moralności. A. Chmielewski (tłum. wstęp, przyp.). Warszawa.
Mauss, M. (1973). Zarys ogólnej teorii magii. M. Król (tłum.). W: M. Mauss. Socjologia i antropologia. M. Król, K. Pomian, J. Szacki (tłum.). Warszawa.
Męczkowska, A. (2006). Podmiot i pedagogika: od oświeceniowej utopii do podkrytycznej dekonstrukcji. Wrocław.
Miś, A. (1993/95). Epistemologia a wartości (Pozytywizm Augusta Comte’a jako forma humanizmu). W: K. Zamiara (red.). Humanistyka jako autorefleksja kultury. Poznań.
Nietzsche, F. (1993). Wola mocy. Próba przemiany wszystkich wartości. S. Frycz, K. Drzewiecki (tłum.). Warszawa. [reprint].
Nietzsche, F. (1994). Pisma pozostałe 1876–1889. B. Baran (tłum.). Kraków.
Pałubicka, A. (1984). Przedteoretyczne postacie historyzmu. Warszawa – Poznań.
Paszkiewicz, E. (1983). Struktura teorii psychologicznych. Warszawa.
Rorty, R. (1980). Philosophy and the Mirror of Nature. Oxford.
Rorty, R. (1994). Filozofia a zwierciadło natury. M. Szczubiałka (tłum.). Warszawa.
Rorty, R. (1998). Konsekwencje pragmatyzmu. C. Karkowski (tłum.). Warszawa.
Rorty, R. (1999). Kosmopolityzm bez emancypacji: odpowiedź Jean-François Lyotardowi. W: R. Rorty. Obiektywność, relatywizm i prawda. J. Margański (tłum.). Warszawa.
Rosen, S. (1998). Hermeneutyka jako polityka. P. Maciejko (tłum.). Warszawa.
Rosińska, Z. (1985). Psychoanalityczne myślenie o sztuce. Warszawa.
Rosińska, Z., Matusewicz, C. (1982). Kierunki współczesnej psychologii, ich geneza i rozwój. Warszawa.
Scholes, R. (1985). Textual Power. Literary Theory and Teaching of English. New Haven and London.
Stencel, E. (1985). Koncepcja człowieka w tak zwanej psychologii humanistycznej na przykładzie poglądów A.H. Maslowa i C. Rogersa. Studia Metodologiczne, 24.
Suchodolski, B. (1982). Wychowanie między „być” a „mieć”. W: C. Kupisiewicz (red.). Nowoczesność w kształceniu i wychowaniu. Warszawa.
Suchodolski, B. (1990). Wychowanie mimo wszystko. Warszawa.
Szahaj, A. (1993/95). Jerzy Kmita – Między modernizmem a postmodernizmem. W: K. Zamiara (red.). Humanistyka jako autorefleksja kultury. Poznań.
Szkudlarek, T. (1993). Wiedza i wolność w pedagogice amerykańskiego postmodernizmu. Kraków.
Szkudlarek, T. (1995). Edukacja w wieloznaczności: perspektywa postmodernistyczna. W: J. Rutkowiak (red.). Odmiany myślenia o edukacji. Kraków.
Szulakiewicz, M. (2004). Filozofia jako hermeneutyka. Toruń.
Taylor, Ch. (2001). Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej. A. Lipszyc (tłum.). Warszawa.
Witkowski, L. (1998). Edukacja wobec sporów o (po)nowoczesność. Warszawa.
Witkowski, L. (2001). Dwoistość w pedagogice Bogdana Suchodolskiego. Kraków.
Wróbel, S. (2002). Władza i rozum. Poznań.
Mam świadomość, że czasopismo jest wydawane na licencji Creative Commons - Uznanie autorstwa (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode).
Przesyłając artykuł wyrażam zgodę na jego udostępnienie na tej licencji.