Abstrakt
W niniejszej publikacji celem głównym jest przedstawienie działań wychowawców pracujących w instytucjach lokalnych wsparcia dziennego (np. świetlice środowiskowe, centra środowiskowe) i znaczenia ich działań w kontekście rozwoju wychowanków. Dzieci i młodzież korzystający z zajęć w takich instytucjach zazwyczaj pochodzą ze środowisk defaworyzowanych społecznie (czyli z rodzin zagrożonych marginalizacją czy wykluczeniem społecznym, lub rodzin już społecznie wykluczonych ze względu na problemy społeczne, biedę czy skrajne ubóstwo, niewydolność wychowawczą, itp.). Tezy i wnioski w niniejszym artykule zostały zaprezentowane głównie na podstawie części obserwacyjnej badań prowadzonych przez autorkę w instytucjach w Poznaniu i Tarragonie.
Bibliografia
Cęcelek, G. (2005). Rodzina – jej przemiany oraz zagrożenia i problemy wychowawcze. Mazowieckie Studia Humanistyczne, 1–2, 239–249.
Cęcelek, G. (2011). Sytuacja szkolna dziecka z rodziny ubogiej. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Czechowska-Bieluga, M. (2013). Social distance between professional helpers/social Wolkers and social assistance clients. In: S. Byra, E. Chodkowska (ed.), Socio-pedagogical contexts of social marginalization. Lublin: Maria Curie-Skłodowska University Press.
Danecka, M. (2014). Partycypacja wykluczonych. Wyzwanie dla polityki społecznej, Warszawa: Wydawnictwo Oficyny Naukowej.
Janułajtys, D. (2011). Marginalizacja i wykluczenie jako implikacje defektu funkcji opiekuńczo-wychowawczej. Pedagogika Rodziny, 1(1), 69–81.
Kawula, S. (2005). Drogi dystansujące biografie ludzkie: marginalizacja, wykluczenie i normalizacja. Przykład bezrobocia i biedy w małym mieście. W: K. Marzec-Holka (red.), Marginalizacja w problematyce pedagogiki społecznej i praktyce pracy socjalnej. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Klichowski, M. (2015). Model TPACK. O potrzebie technopedagogicznego podejścia do wiedzy i kompetencji nauczycieli. W: J. Pyżalski (red.), Nauczyciel w ponowoczesnym świecie. Od założeń teoretycznych do rozwoju kompetencji. Łódź: Wydawnictwo theQ studio.
Kotlarska-Michalska, A. (2005) Przyczyny i skutki marginalizacji w Polsce. W: K. Marzec-Holka (red.), Marginalizacja w problematyce pedagogiki społecznej i praktyce pracy socjalnej. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Kuszak, K. (2010) Poziom kompetencji komunikacyjnej a defaworyzacja dziecka w środowisku szkolnym. W: K. Hirszel, R. Szczepanik, A. Zbonikowski, D. Modrzejewska (red.), Psychospołeczne uwarunkowania defaworyzacji dzieci i młodzieży. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
Kuśpit, M. (2013). Social exlusion of the unemployed and the homeless. Psychological analysis of personality and emotional factors. In: S. Byra, E. Chodkowska (ed.), Socio-pedagogical contexts of social marginalization. Lublin: Maria Curie-Skłodowska University Press.
Magda-Adamowicz, M. (2016). Sytuacje twórcze jako trudne sytuacje szkolne. W: M. Cywińska (red.), Oblicza trudnego dzieciństwa. Konteksty rodzinnoedukacyjne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Marshall, B.R. (2003). Porozumienie bez przemocy – o języku serca. Warszawa: Agencja Wydawnicza Jacek Santorski & Co.
Opora, R. (2013). Resocjalizacja: wychowanie i psychokreacja nieletnich niedostosowanych społecznie. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Paszkiewicz, A. (2015). Warunki skutecznej pracy wychowawczej z dziećmi i młodzieżą niedostosowaną społecznie. Warszawa: Wydawnictwo Difin SA.
Pyżalski, J. (2015). Wstęp. W: J. Pyżalski (red.), Wychowawcze i społecznokulturowe kompetencje współczesnych nauczycieli. Wybrane konteksty. Łódź: Wydawnictwo theQ studio.
Segiet, K. (2005). Skutki ubóstwa przyczyną zaburzonego dzieciństwa. W: K. Marzec-Holka (red.), Marginalizacja w problematyce pedagogiki społecznej i praktyce pracy socjalnej. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Spętana, J. (2005). Marginalizacja jako element współczesnego świata. W: K. Marzec-Holka (red.), Marginalizacja w problematyce pedagogiki społecznej i praktyce pracy socjalnej. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Trempała, E. (2005). Zagrożenia rozwoju człowieka marginalizacją i wykluczeniem w środowiskach lokalnych a pedagogika społeczna. W: K. Marzec-Holka (red.), Marginalizacja w problematyce pedagogiki społecznej i praktyce pracy socjalnej. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Tyszka, Z. (1976). Socjologia rodziny. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Urząd ds. cudzoziemców, (dane z 10.08.2016 r.). Pozyskano z: https:// udsc.gov.pl/ponad-234-tys-cudzoziemcow-z-prawem-pobytu-w-polsce/ [dostęp: 15.10.2017].
Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, Dz.U. 2011 nr 149 poz. 887.
Wysocka, E. (2012). Wspomaganie rozwoju młodego pokolenia – problemy i zasady pomagania. W: E. Wysocka (red.), Dzieci i młodzież w niegościnnym świecie. Zagrożenia rozwojowe i społeczne. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Zbonikowski, A. (2010). Społeczne oddziaływania defaworyzujące a poczucie własnej wartości dzieci i młodzieży. W: K. Hirszel, R. Szczepanik, A. Zbonikowski, D. Modrzejewska (red.), Psychospołeczne uwarunkowania defaworyzacji dzieci i młodzieży. Warszawa: Wydawnictwo Difin.