Equal opportunities in shaping pupils' identity in a multicultural school environment. : A pilotage concept of work for transcultural education in grades I-III

Abstrakt

Kształtowanie tożsamości dzieci i młodzieży, w perspektywie dynamicznie zmieniających się społeczeństw po wybuchu pandemii COVID-19 i ataku Rosji na Ukrainę, stanowi jeden z podstawowych problemów placówek edukacyjnych i wychowawczych. Brakuje bowiem rozwiązań systemowych, uwzględniających w procesie nauczania-uczenia się zarówno kulturę rodzimą ucznia (często różną od środowiska obecnego zamieszkania), jak i przeżywaną w perspektywie życia i edukacji. Współistnienie, budowanie struktury kulturowej jednostek w społeczeństwach wielokulturowych jest możliwe poprzez wprowadzanie, od pierwszych etapów edukacji, podejścia transkulturowego w kreowaniu rzeczywistości szkolnej. Istotne jest tu także równoważenie szans każdego ucznia na odnalezienie własnych odniesień: doświadczeń i wartości kształtujących tożsamość indywidualną i zbiorową, a przy tym ukonstytuowanie ochrony przed „zagubieniem”. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie pilotażowej koncepcji pracy, w której wskazuje się na rozwiązania teoretyczne i praktyczne z zakresu edukacji na rzecz transkulturowości w klasach I–III. Koncepcja ta powinna zostać następnie zweryfikowana w środowisku szkolnym zarówno w perspektywie nauczycieli, jak i uczniów. Pozwoli to na stwierdzenie, czy zaplanowane działania oraz sposób ich prezentacji są właściwe dla dzieci na pierwszym etapie edukacji oraz czy na podstawie przygotowanego materiału można równoważyć szanse w kształtowaniu tożsamości jednostek w środowiskach wielokulturowych.