Gwara a tożsamość kulturowa przedszkolaków – na przykładzie placówek przedszkolnych z terenu województwa warmińsko-mazurskiego
Pdf

Słowa kluczowe

gwara
tożsamość kulturowa
Warmia i Mazury
edukacja przedszkolna

Abstrakt

W artykule poruszyłam problem kształtowania tożsamości kulturowej poprzez działania edukacyjne przedszkoli samorządowych z terenu województwa warmińsko-mazurskiego. Przedstawiłam formy wykorzystania gwary warmińskiej i mazurskiej w pracy przedszkoli. Treści zamieszczone w pracy są wynikiem analizy statutów, koncepcji pracy oraz rocznych planów pracy przedszkoli z Warmii i Mazur za lata 2012–2017. W badaniach posłużyłam się strategią jakościową, metodą zbierania danych w postaci przeszukiwania źródeł wtórnych. Dokonałam analizy materiałów pochodzących ze 100 placówek samorządowych, narosłych w toku ich działalności w latach 2012–2017. Źródła pochodzą przede wszystkim z powiatu olsztyńskiego oraz częściowo z mrągowskiego i giżyckiego. Działania edukacyjne prowadzone przy wykorzystaniu gwary warmińskiej i mazurskiej prowadzą do kształtowania tożsamości kulturowej wśród przedszkolaków poprzez zakorzenienie terytorialne, historyczne i kulturowe.

https://doi.org/10.16926/pe.2019.12.12
Pdf

Bibliografia

Achremczyk, S. (1997). Historia Warmii i Mazur. Olsztyn: Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego.

Achremczyk, S. (2000). Warmia. Olsztyn: Wydawnictwo „Littera”.

Bednarek, S. (red.). (1995). Edukacja regionalna – dziedzictwo kulturowe w zreformowanej szkole. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego „Silesia”.

Drabecka, M., Krzyżaniak, B., Lisakowski, J. (1978). Folklor Warmii i Mazur. Warszawa: Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania Kultury.

Dubisz, S. (1978). Elementy rodzinne i obcojęzyczne w słownictwie gwar ostródzko-warmińsko-mazurskich. W: Z polskich studiów slawistycznych (s. 200–223), s. V. Warszawa: Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.

Jasiński, G. (1994). Mazurzy w drugiej połowie XIX wieku, kształtowanie się świadomości narodowej. Olsztyn: Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego.

Koncepcje Pracy Przedszkoli Miejskich na lata 2012–2016. (2012–2016). Zasób 100 koncepcji pracy przedszkoli samorządowych z terenu województwa warmińsko-mazurskiego za lata 2012–2016 stworzony na podstawie programów udostępnionych w formie internetowej lub/i otrzymanych w zapisie papierowym od poszczególnych placówek przede wszystkim powiatu olsztyńskiego oraz w mniejszej części z mrągowskiego i giżyckiego.

Kuratorium Oświaty w Olsztynie, Certyfikat Szkoła wierna dziedzictwu, http://old.ko.olsztyn.pl/?main=2&sub=154 (dostęp: 25.08.2019).

Lewandowska, I. (2018). Gwara warmińska jako wyraz niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Ewolucja zjawiska na przestrzeni dziejów. W: K. Gładkowski, E. Gładkowska, T. Gajowniczek (red.), Stosunki polsko-niemieckie w ćwierćwiecze od podpisania traktatu od dobrym sąsiedztwie. Kultura – oświata – gospodarka (s. 137–152). Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.

Lewandowska, I., Cyfus, E. (2012). Elementarz gwary warmińskiej. Rodzina, dom i zagroda. Barczewo: Lokalna Grupa Działania Stowarzyszenie „Południowa Warmia”.

Melchior, M. (1990). Społeczna tożsamość jednostki. Warszawa: Wydawnictwo UW.

Odoj, G. (2007). Tożsamość kulturowa społeczności małomiasteczkowej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Rada Pedagogiczna Przedszkola Miejskiego nr 3 w Olsztynie. (2018). Statut Przedszkola Miejskiego nr 3 w Olsztynie. Olsztyn.

Rada Pedagogiczna Przedszkola Miejskiego nr 32 w Olsztynie. (2017). Statut Przedszkola Miejskiego nr 32 w Olsztynie. Olsztyn.

Regionalny Program Operacyjny Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata 20014–2020. (2014). Olsztyn: Warmińsko-Mazurski Urząd Wojewódzki w Olsztynie.

Roczne Ramowe Programy. (2012–2017). Zasób 100 programów pracy przedszkoli samorządowych z terenu województwa warmińsko-mazurskiego za lata 2012–2017 stworzony na podstawie programów udostępnionych w formie internetowej lub/i otrzymanych w zapisie papierowym od poszczególnych placówek przede wszystkim powiatu olsztyńskiego oraz w mniejszej części z mrągowskiego i giżyckiego.

Rozporządzenie z dnia 30 maja 2014 r. zmieniający rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Dz.U. poz. 803.

Rubacha, K. (2008). Metodologia badań nad edukacją. Warszawa: Wydawnictwo Łośgraf.

Szatkowski, P. (2016). Mazurzy i mazursko godka – etnos skazany na wymarcie? Przegląd Bałtycki, 2, 1–10.

Świątkiewicz, W. (1991). Tożsamość kulturowa — ujęcie socjologiczne. W: W. Świątkiewicz, K. Wód (red.), Tożsamość kulturowa mieszkańców starych dzielnic miast Górnego Śląska (s. 9–17). Wrocław – Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Toeppen, M. (1998). Historia Mazur. Olsztyn: Wspólnota Kulturowa „Borussia”.

Uchwała nr XXXIII/407/08 Rady Miasta Olsztyn z dnia 29 października 2008 r. (2008). Olsztyn: Urząd Miasta Olsztyn.

Mam świadomość, że czasopismo jest wydawane na licencji Creative Commons - Uznanie autorstwa (​https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode).

 

Przesyłając artykuł wyrażam zgodę na jego udostępnienie na tej licencji.