Abstract
The view becoming widespread about the creative and life-giving chaos permeating the universe lets triumph for mind. Even very much regular linear associations in the end can become irregular and unordered, if we leave them to ourselves enough long. The chaos theory is highlighting, that even instead of the total randomness some order being the underlying reason can exist in chaotic systems. From the perspective antropical and anthropological hope for forming world according to aims in life grows as such, backed up with the human mind which is effort of reducing the chaos for order. It is also in practice occurring educational, because the chaotic nature is a constitutive feature of teaching situations, and not only, and can still in the large degree – of protective and education situations. Explanatory mechanism in the run of the evolution both genetic modifications, how and cognitive expansion and cultural is shown homeostatic impulse.
References
Arystoteles (2001). Retoryka. (H. Podbielski, tłum.). W: Arystoteles. Dzieła wszystkie (t. 6), (tłum. zbiorowe). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Atkins, P.W. (1984). The 2nd Law: Energy, Chaos, and Form. New York: W.H. Freeman.
Bacon, F. (1955). Novum Organum. (J. Wikarjak, tłum.). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Bakuła, K. (2006a). Efekt motyla, swobodnie mówiąc. W: K. Bakuła, D. Heck (red.), Efekt motyla: humaniści wobec teorii chaosu. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Bakuła, K. (2006b), Wpływ motyla na rzeczywistość i jej poznanie. Na przykładzie przysłów różnych narodów. W: K. Bakuła, D. Heck (red.), Efekt motyla: humaniści wobec teorii chaosu. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Bauman, Z. (2006). Płynna nowoczesność. (T. Kunz, tłum.). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Bergson, H. (2004). Ewolucja twórcza. (F. Znaniecki, tłum.). Kraków: Zielona Sowa.
Cackowski, Z. (1997). Rozum między chaosem a „Dniem Siódmym” porządku. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Calvin, W.H. (1997). Jak myśli mózg: ewolucja w okamgnieniu. (J. Suchecki, tłum.). Warszawa: CIS.
Castells, M. (2000). Toward Sociology of Network Society. Contemporary Sociology, 29, pp. 693–699.
Castells, M. (2007), Społeczeństwo sieci. (M. Marody, K. Pawluś, J. Stawiński, S. Szymański, tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Chalmers, D. (2008). Świadomość i jej miejsce w naturze. (R. Poczobut i T. Ciecierski, tłum.). W: M. Miłkowski, R. Poczobut (red.), Analityczna metafizyka umysłu: najnowsze kontrowersje. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk.
Cohen, J., Stewart, I. (2005). Załamanie chaosu. Odkrywanie prostoty w złożonym świecie. (M. Tempczyk, tłum.). Warszawa: Prószyński i S-ka.
Damasio, A. (2011). Jak umysł zyskał jaźń: konstruowanie świadomego mózgu. (N. Radomski, tłum.). Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
Dawkins, R. (1996). Samolubny gen. (M. Skoneczny, tłum.). Warszawa: Prószyński i S-ka.
Deleuze, G. (1997). Różnica i powtórzenie. (B. Banasiak i K. Matuszewski, tłum.). Warszawa: KR.
Dyson, F. (1971). Energy in the Universe. Scientific American, 225, p. 50–59.
Ford, J. (1989). What is chaos, that we should be mindful of it? In: P. Davies (ed.), The new physics (pp. 348–371). Cambridge: Cambridge University Press.
Fullan, M. (2008). The Six Secrets of Change: What the Best Leaders Do to Help Their Organizations Survive and Thrive. San Francisco: Jossey-Bass.
Gleick, J. (1996). Chaos: narodziny nowej nauki. (P. Jaśkowski, tłum.). Poznań: Zysk i S-ka.
Granovetter, M. (1983), The Strength of Week Ties: A Network Theory revisited, Sociological Theory, 1, pp. 201–233, http://dx.doi.org/doi=10.1.1.128.7760.
Hardt, M., Negri, A. (2005), Imperium. (S. Ślusarski i A. Kołbaniuk, tłum.). Warszawa: W.A.B.
Heidegger, M. (1994). Bycie i czas. (B. Baran, tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Johnson, S. (2001). Emergence: The Connected Lives of Ants, Brains, Cities and Software. New York: Scribner.
Kim, J. (2002). Umysł w świecie fizycznym: esej na temat problemu umysłu i ciała oraz przyczynowania mentalnego. (R. Poczobut, tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
Klus-Stańska, D. (2010). Dydaktyka wobec chaosu pojęć i zdarzeń. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak Teresa i Józef Śniecińscy.
Kościuszko, K. (2000). Chaos i wiedza. Przyrodoznawczo-epistemologiczny aspekt filozofii różnicy Deleuze’a. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Kuhn, T.S. (2001). Struktura rewolucji naukowych. (H. Ostromęcka, tłum.). Warszawa: Fundacja „Aletheia”.
Kupisiewicz, Cz. (2006). Projekty reform edukacyjnych w Polsce: główne tezy i wpływ na funkcjonowanie szkolnictwa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN: Instytut Badań Edukacyjnych.
Kwieciński, Z. (2008). Skutki poziomu wczesnej alfabetyzacji w dorosłości. W: E. Rodziewicz (red.), Ars educandi, T. V, Ku demokracji w sferze publicznej i dyskursie edukacyjnym. Polskie Towarzystwo Pedagogiczne Oddział w Gdańsku wobec zmiany społecznej. Gdańsk: Wydawnictwo UG.
Lacan, J. (2014). Seminarium III: psychozy. (J. Waga, tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Leibniz, G.W. (2001). Nowe rozważania dotyczące rozumu ludzkiego. (I. Dąmbska, tłum.). Kęty: Antyk.
Liu, H. (1999). A Brief History of the Concept of Chaos. Pekin. Pozyskano z http://www.phil.pku.edu.cn/personal/ huajie/CHAOS.HTML (4.06.2014).
Lorenz, K. (1977). Odwrotna strona zwierciadła. (K. Wolicki, tłum.). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Lovelock, J. (2003). Gaja: nowe spojrzenie na życie na Ziemi. (M. Ryszkiewicz, tłum.). Warszawa: Prószyński i S-ka.
Melosik, Z., Szkudlarek, T. (2009). Kultura, tożsamość i edukacja: migotanie znaczeń. Kraków: Impuls.
Monge, P.R., Contractor, N. (2003). Theories of Communication Networks. New York: Oxford University Press.
Morin, E. (1977). Zagubiony paradygmat – natura ludzka. (R. Zimand, tłum.). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Pascal, B. (1968). Myśli. (T. Boy-Żeleński, tłum.). Warszawa: Pax.
Penrose, R. (1995). Nowy umysł cesarza: o komputerach, umyśle i prawach fizyki. (P. Amsterdamski, tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Perechuda, K., Chomiak-Orsa, I. (2014). Chaos a wirtualizacja procesów biznesowych. W: A. Sopińska, S. Gregorczyk (red.), Granice strukturalnej złożoności organizacji. Warszawa: Szkoła Główna Handlowa. Oficyna Wydawnicza.
Pinker, S. (2005). Tabula rasa: spory o naturę ludzką. (A. Nowak, tłum.). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Popper, K. (1996), Wszechświat otwarty: argumenty na rzecz indeterminizmu. (A. Chmielewski, tłum.). Kraków: Znak.
Popper, K., Eccles, J.C. (1977). The Self and Its Brains. An Argument for Interactionism. Berlin – Heidelberg – London – New York: Springer International.
Pöppel, E., Edingshaus, A.L. (1998). Mózg – tajemniczy kosmos. (M. Skalska, tłum.). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Praszkier, R., Nowak, A., Teoria emergencji (wyłaniania się). http://firmy rodzinne.pl/download/RPraszkier_Emergencja.pdf.
Prigogine, I. (1980). From Being to Becoming: Time and Complexity in the Physical Sciences. San Francisco: W.H. Freeman and Company.
Prigogine, I. (2000). Kres pewności: czas, chaos i nowe prawa natury. (I. Nowoszewska, przekład filologiczny z jęz. fr., P. Szwajcer, przekład przejrzał, popr. i uzup. o wybrane fragmenty z wyd. ang.). Warszawa: W.A.B., CiS.
Prigogine, I., Stengers, I. (1990). Z chaosu ku porządkowi: nowy dialog człowieka z przyrodą. (K. Lipszyc, przeł.). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Rothert, A. (2006), Między porządkiem a chaosem. Warszawa: Elipsa.
Stewart, I. (1994). Czy Bóg gra w kości? Nowa matematyka chaosu. (W. Komar, M. Tempczyk, tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Śliwerski, B. (2009). Problemy współczesnej edukacji. Dekonstrukcja polityki oświatowej III RP. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Taylor, M. (2003). The Moment of Complexity: Emerging Network Culture. Chicago: University of Chicago Press.
Tempczyk, M. (1998). Teoria chaosu a filozofia. Warszawa: CiS: we współpr. z Instytutem Filozofii i Socjologii PAN.
Tempczyk, M. (2002). Teoria chaosu dla odważnych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Trąbka, J. (2000). Odwieczny chaos a tworzenie się świata. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Vallacher, R., Nowak, A. (2007). Dynamical social psychology: Finding order in the flow of human experience. In: W. Kruglanski & E.T. Higgins (ed.). Social psychology: Handbook of basic principles (pp. 734–758). New York: Guilford Publications.
Wallerstein, I. (2004). Koniec świata jaki znamy. (M. Bilewicz, A.W. Jelonek, K. Tyszka, tłum.). Warszawa: Scholar.
Whitehead, A.N. (1929). Process and Reality. An Essay of Cosmology. New York: Macmillan, Cambridge: Cambridge University Press.
Wiśniewska, L. (2006). Chaos, porządek i paradygmaty (w naukach i literaturze). W: K. Bakuła, D. Heck (red.), Efekt motyla: humaniści wobec teorii chaosu. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Żywczok, A. (2011). Ku afirmacji życia: pedagogiczne podstawy pomyślnej egzystencji. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.