Asymilacja ludowych pierwowzorów w polskiej pieśni artystycznej – zarys problematyki

Katarzyna SUSKA-ZAGÓRSKA

doi:10.16926/em.2017.12.05

Published: 06.10.2025 04.10.2019

Vol. 12 (2017)

Assimilation of Folk Prototypes in Polish Artistic Song – Outline of the Issue

Katarzyna SUSKA-ZAGÓRSKA

Abstract

The article aims at presenting different manners in which the folk songs (mainly Slavic songs) exist within the Polish art song since its creation (as long as we recognize S. Moniuszko and F. Chopin as the fathers of the Polish song), throughout the second half of the 19th century, until

the beginning of the 20th century (M. Karłowicz, K. Szymanowski). This period was chosen on account of the popularity of the song genre in the works of many composers of the time in question.

The genres which had a significant influence on the formation of Polish art song include: his- torical songs, called duma, Cossack dumas, which however, had only an indirect influence on Polish songs (mainly in terms of subject matter, and not of structural features), folk songs, songs called dumkas, and folk ballads. Folklore by its very nature makes a cultural connection between neighbouring areas or areas that are related to one another in any other way. Owing to these links, we can find – in the Polish art song – motifs, themes, borrowings and quotations coming fromSlavic centres whose culture is so similar to ours. Also we shouldn’t forget the significant inspira- tions from the Lithuanian folklore, that is from the country which at some point in its history and in certain regions has undergone the phenomenon of Slavisation. In the summary, the author indi- cates the basic features of art songs in the context of their connections with folklore.

Keywords:

Polish art song, folk song, folk ballad, duma, dumka, Slavism, folk elements in Polish art song

Most read articles by the same author(s)

Download files

pdf (Polish)

Citation rules

Assimilation of Folk Prototypes in Polish Artistic Song – Outline of the Issue. (2019). Edukacja Muzyczna (Musical Education) , 12, 117–146. https://doi.org/10.16926/em.2017.12.05

Cited by / Share

How to Cite

Assimilation of Folk Prototypes in Polish Artistic Song – Outline of the Issue. (2019). Edukacja Muzyczna (Musical Education) , 12, 117–146. https://doi.org/10.16926/em.2017.12.05

Download Citation

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

References

Chopin Fryderyk, Dzieła wszystkie. Pieśni, t. 17, Instytut F. Chopina, PWM, Kraków 1983.
Google Scholar

Czeczot Jan, Piosnki wieśniacze znad Niemna i Dźwiny, niektóre przysłowia i idiotyzmy w mowie sławiano-krewickiej z postrzeżeniem nad nią uczynionymi, t. 1–6, Wydawca: Józef Zawadzki, Wilno 1837, 1839–1840, 1844– 1846.
Google Scholar

Karłowicz Mieczysław, Pieśni, PWM, Kraków, 1984.
Google Scholar

Kolberg Oskar, Dzieła wszystkie. Łęczyckie, t. 22, Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1889.
Google Scholar

Kolberg Oskar, Dzieła wszystkie. Pieśni ludu polskiego. Dumy i pieśni, cz. 1, Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1857.
Google Scholar

Moniuszko Stanisław, Śpiewnik domowy. Antologia pieśni na głos z fortepianem, z. 4, red. W. Rudziński, PWM, Kraków 1988.
Google Scholar

Pankiewicz Eugeniusz, Pieśni zebrane, z. 1, PWM, Kraków 1957.
Google Scholar

Szymanowski Karol, Moja pieśń wieczorna, [w:] tegoż, Dzieła, t. 17, PWM, Kraków 1987, s. 32–38.
Google Scholar

Zaleski Józef Bohdan, Wybór poezyj, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1985.
Google Scholar

Żeleński Władysław, Pieśni wybrane, z. 1, PWM, Kraków 1958.
Google Scholar

Bartmiński Jerzy, O procesie formowania się interdialektu poetyckiego w języku polskiego folkloru, [w:] Ludowość dawniej i dziś. Studia folklorystyczne, red. Ryszard Górski, Julian Krzyżanowski, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1973, s. 239–257.
Google Scholar

Bentkowski Franciszek, Historia literatury polskiej wystawiona w spisie dzieł drukiem ogłoszonych, t. 1, Warszawa – Wilno 1814, s. 315.
Google Scholar

Czernik Stanisław, Polska epika ludowa. Biblioteka Narodowa, seria 1, nr 167, Wydawnictwo Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1958.
Google Scholar

Furdal Antoni, Słowianie w podziałach kulturowych Europy, [w:] Słowianie, Słowiańszczyzna – pojęcia i rzeczywistość dawniej i dziś, red. Kwiryna Handke, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 2002, s. 112–113.
Google Scholar

Jagiełło Jadwiga, Polska ballada ludowa, Zakład im. Ossolińskich, Wrocław 1975; http://dx.doi.org/10.2307/846970.
Google Scholar

Janion Maria, Niesamowita słowiańszczyzna, Wydawnictwo Literackie, Warszawa 2007, s. 24.
Google Scholar

Janion Maria, Wstęp, [w:] Edmund Wasilewski, Wybór poezji, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1955, s. XXV.
Google Scholar

Juzala Gustaw, Semiotyka folkloru muzycznego pograniczy polsko-litewskich, Musica Jagiellonica, Kraków 2007.
Google Scholar

Głowiński Michał, Okopień-Sławińska Aleksandra, Sławiński Janusz, Zarys teorii literatury, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1975, s. 272–273.
Google Scholar

Jaworska Elżbieta, Polska ballada ludowa. Antologia, PWM, Kraków 1991.
Google Scholar

Kapełuś Helena, Romantyczny lirnik, [w:] Ludowość dawniej i dziś. Studia folklorystyczne, red. Ryszard Górski, Julian Krzyżanowski, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1973, s. 8.
Google Scholar

Mickiewicz Adam, Franciszek Karpiński, [w:] Dzieła wszystkie Adama Mickiewicza, t. 4: Pisma literackie, wydał i objaśnił Tadeusz Pini, Lwów [b.r.w.], s. 211.
Google Scholar

Mickiewicz Adam, Literatura słowiańska. Kurs drugi, wykład XXX, [w:] tegoż, Dzieła, t. 9, Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik, Warszawa 1997, s. 380– 381.
Google Scholar

Mokry Władysław, Od Iłariona do Skoworody. Antologia poezji ukraińskiej XI– XVIII w., Universitas, Kraków 1996, s. 52.
Google Scholar

Tomaszewski Mieczysław, Chopin. Człowiek, dzieło, rezonans, PWM, Kraków 2005.
Google Scholar

Tomaszewski Mieczysław, O muzyce polskiej w perspektywie intertekstualnej, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 2005.
Google Scholar

Tomaszewski Mieczysław, Mickiewiczowskie teksty, „tony” i inspiracje, [w:] Mickiewicz i muzyka, słowa – dźwięki – konteksty, Wydawnictwo Akademii Muzycznej im. I.J. Paderewskiego, Poznań 2000, s. 19–34.
Google Scholar

Zgorzelski Czesław, Wstęp, [w:] Ballada polska, Zakład Narodowy im. Ossoliń- skich, Wrocław 1962.
Google Scholar

Kleiner Juliusz, Ballada, „Zagadnienia Rodzajów Literackich”, t. 1, Uniwersytet Łódzki, Łódź 1958, s. 195–199; http://dx.doi.org/10.26485/ZRL.
Google Scholar

Propp Władimir, Morfologia bajki, tłum. i oprac. Stanisław Balbus, „Pamiętnik Literacki” 1968, nr 59 (4), s. 203–242.
Google Scholar

Skierkowski Władysław, Puszcza kurpiowska w pieśni, „Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego”, nr 1, Płock 1929, s. 25–115.
Google Scholar

Kleiner Juliusz, Ballada, [w:] Słownik folkloru polskiego, red. Julian Krzyżanowski, Wiedza Powszechna, Warszawa 1965, s. 37–38; http://dx.doi.org/ 10.2307/942235.
Google Scholar