Osobiste i społeczne wymiary działalności teatralnej osób ze spektrum autyzmu na przykładzie grupy teatralnej „Autentyczni Artyści”

Osobiste i społeczne wymiary działalności teatralnej osób ze spektrum autyzmu na przykładzie grupy teatralnej „Autentyczni Artyści”

Autor

DOI:

https://doi.org/10.16926/eat.2020.09.17

Słowa kluczowe:

Spektrum autyzmu, twórczość, teatr, emancypacja

Abstrakt

Teatr, w którym aktorami są  osoby ze spektrum autyzmu nie doczekał się jeszcze wielu opracowań. Większość tekstów rozpatruje terapeutyczne konteksty aktywności teatralnej osób ze spektrum autyzmu lub wręcz działania interwencyjne wobec nich przy użyciu technik teatralnych. W artykule autorka poszukuje innego spojrzenia na zjawisko teatru osób ze spektrum autyzmu. Przedstawione badania miały na celu ukazanie działalności teatru „Autentyczni artyści” w dwóch wymiarach: osobistym i społecznym. Zastosowaną metodą badawczą  było jakościowe studium indywidulanego przypadku, którym był teatr osób ze spektrum autyzmu „Autentyczni Artyści” z Łodzi. Badania ukazały, że działalność teatralna może być dla osób ze spektrum autyzmu źródłem osobistej satysfakcji i spełnienia. Teatr okazał się również miejscem nawiązywania relacji i zawierania przyjaźni. Zostało ukazane, że działalność „Autentycznych Artystów” posiada również potencjał emancypacyjny, stanowiąc przestrzeń poszukiwania własnych form tożsamości oraz twórczości.

Downloads

Download data is not yet available.

Biogram autora

Sabina Pawlik - Uniwesytet Śląski

Adiunkt w Instytucie Pedagogiki Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, doktor nauk społecznych w dyscyplinie pedagogika, pedagog specjalny. Jest koordynatorką ds. dostępności na Wydziale Nauk Społecznych UŚ. Pełni społeczną funkcję kierowniczki sekcji pedagogicznej przy wewnętrznej jednostce badawczo-naukowej Institutum Investigationis Scovorodianum przy Fundacji Autism Team w Łodzi. Do jej zainteresowań badawczych należą: inkluzyjny potencjał sztuki osób z niepełnosprawnością, inkluzja edukacyjna, przemiany współczesnej pedagogiki specjalnej oraz niepełnosprawność i wykluczenie społeczne w perspektywie biograficznej.

Bibliografia

APA (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th ed.) Arlington: American Psychiatric Association.

Baro, T. (2006). Teatr-terapeutyczny ekran. W: I. Jajte-Lewkowicz, A. Piasecka (red.), Terapia i teatr. Wokół problematyki teatru ludzi niepełnosprawnych. Łódź: Poleski Ośrodek Sztuki.

Corbett, B. A., Gunther, J. R., Comins, D., Price, J., Ryan, N., Simon, D., ... & Rios, T. (2011). Brief report: theatre as therapy for children with autism spectrum disorder. Journal of autism and developmental disorders, 41(4), 505-511. DOI 10.1007/s10803-010-1064-1.

Corbett, B. A., Key, A. P., Qualls, L., Fecteau, S., Newsom, C., Coke, C., & Yoder, P. (2016). Improvement in social competence using a randomized trial of a theatre intervention for children with autism spectrum disorder. Journal of autism and developmental disorders, 46(2), 658-672. DOI 10.1007/s10803-015-2600-9.

Dąbek, A. (2017). Potraktowaliśmy siebie poważnie (Michał Borczuch w rozmowie z Agatą Dąbek o spektaklu Paradiso. W: E. Godlewska-Byliniak (red.). Odzyskiwanie niepełnosprawności. Niepełnosprawność w teatrze i performansie. Warszawa: Fundacja Teatr 21.

Dykcik,W. (1999). Pedagogika specjalna w sytuacji aktualnych zagrożeń i wyzwań. W: W. Dykcik, J. Pańczyk (red.), Pedagogika specjalna w sytuacji aktualnych zagrożeń i wyzwań XXI wieku, Poznań: Wydawnictwo UAM.

Godlewska-Byliniak, E., Lipko-Konieczna, J. (red.) (2016). 21 myśli o teatrze, Warszawa. Fundacja Win-Win.

Golka, M. (2008). Socjologia sztuki, Warszawa: Difin.

Jajte-Lewkowicz, I. (2006). Słowo wstępne. W: I. Jajte-Lewkowicz, A. Piasecka (red.), Terapia i teatr. Wokół problematyki teatru ludzi niepełnosprawnych. Łódź: Poleski Ośrodek Sztuki.

Kim, A. J., Stembridge, S., Lawrence, C., Torres, V., Miodrag, N., Lee, J., & Boynes, D. (2015). Neurodiversity on the stage: The effects of inclusive theatre on youth with autism. International Journal of Education and Social Science, 2(9), 27-39.

Krakowska, J. (2016). Auto-teatr w czasach post-prawdy. Dwutygodnik, 9. http://www.dwutygodnik.com/artykul/ 6756-auto-teatr-w-czasach-post-prawdy.html Pobrane 20 listopada 2020.

Krasoń, K., Mazepa-Domagała, B. (2003). Przestrzenie sztuki dziecka. Strategie intersemiotycznego i polisensorycznego wsparcia osób o obniżonej sprawności intelektualnej. Katowice: Librus.

Ławicka, J. (2019). Człowiek w spektrum autyzmu. Podręcznik pedagogiki empatycznej. Opole: Wydawnictwo i Drukarnia Świętego Krzyża.

May, S. (2017). Autism and comedy: using theatre workshops to explore humour with adolescents on the spectrum. Research in Drama Education: The Journal of Applied Theatre and Performance, 22(3), 436-445. DOI 10.1080/13569783.2017.1329651.

Ogrodzka, D. (2016). Pedagogika teatru jako sztuka, Dialog, 7-8.

Płatos, M. (2018). Autyzm odcieleśniony. Historia społecznego konstruowania autyzmu jako choroby, zaburzenia i niepełnosprawności. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis| Studia de Cultura, 10(252), 100-112. DOI 10.24917/20837275.10.1.8

Rynkiewicz, A., Janas-Kozik, M., & Słopień, A. (2019). Dziewczęta i kobiety z autyzmem. Psychiatria Polska, 53(4), 737-752.DOI: 10.12740/PP/OnlineFirst/95098.

Rzeźnicka-Krupa, J. (2009). Niepełnosprawność i świat społeczny. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Rzeźnicka-Krupa, J. (2016). Sztuka zaangażowana: społeczno-kulturowe aspekty dorosłości osób z niepełnosprawnością w kontekście projektu „Więcej niż teatr” Instytutu im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu. Niepełnosprawność, 2016(24 (2016)), 96-113.

Sobczyk, J., Hasiuk, M. (2016), Więcej niż teatr. Archipelag wysp (plik pdf). http://www.grotowski-institute.art.pl Pobrane 20 listopada 2020.

Stake, R.E. (2009). Jakościowe studium przypadku. W: N.K. Denzin, Y.S. Lin- coln (red.), Metody badań jakościowych, t. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Stefańska, A. (2011). Teatr uwarunkowany osobą. W: B. Cytowska (red.), Dorośli z niepełnosprawnością intelektualną w labiryntach codzienności. Analiza badań – krytyka podejść – propozycje rozwiązań. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek. http://www.ostoja.org.pl/pliki/Cytowska_B.pdf. Pobrane 20 listopada 2020.

Śliwonik, L. (2006). Zamurowany. W: I. Jajte-Lewkowicz, A. Piasecka (red.), Terapia i teatr. Wokół problematyki teatru ludzi niepełnosprawnych. Łódź: Poleski Ośrodek Sztuki.

Wojciechowski, A. (2006). Piękno osoby niepełnosprawnej. W: I. Jajte-Lewkowicz, A. Piasecka (red.), Terapia i teatr. Wokół problematyki teatru ludzi niepełnosprawnych. Łódź: Poleski Ośrodek Sztuki.

Zięba, R. (2006). Milczenie ciała (szkic). W: I. Jajte-Lewkowicz, A. Piasecka (red.), Terapia i teatr. Wokół problematyki teatru ludzi niepełnosprawnych. Łódź: Poleski Ośrodek Sztuki.

Opublikowane

2020-12-30

Jak cytować

Pawlik, S. (2020). Osobiste i społeczne wymiary działalności teatralnej osób ze spektrum autyzmu na przykładzie grupy teatralnej „Autentyczni Artyści”. Edukacyjna Analiza Transakcyjna, (9), 277–288. https://doi.org/10.16926/eat.2020.09.17

Numer

Dział

Na pograniczu dziedzin
Loading...