Abstrakt
Niniejszy artykuł ma na celu zaprezentowanie innowacyjnej praktyki edukacyjnej opierającej się na procesie „zabawy pierwotnej”. W ramach przedsięwzięcia Międzynarodowej Szkolnej Wymiany pomiędzy dziećmi z Polski i Austrii realizowany był projekt „Edukacji dla pokoju”. Autorki podjęły próbę opisu tego doświadczenia w kontekście założeń europejskiego wymiaru edukacji, uczenia się przez doświadczenie i uczenia się, aby żyć wspólnie. Nakreślone w artykule przedsięwzięcie wychodzi naprzeciw potrzebom i wyzwaniom współczesnej edukacji, jak również problemom, z którymi zmagają się społeczeństwa w zintegrowanej Europie, m.in. agresja, przemoc, brak tolerancji, szacunku oraz problemy z integracją międzykulturową. W świetle opisanego doświadczenia dzieciństwo jawi się jako cenny etap w rozwoju i uczeniu się człowieka oraz jako źródło humanistycznych wartości. Artykuł kieruje uwagę dorosłych na niedostrzeganą i niedocenioną rolę dzieci w niwelowaniu różnic kulturowych, językowych, społecznych, a także w kreowaniu przez „zabawę pierwotną” fundamentalnych i niezbędnych warunków do rozwoju pokoju na świecie.
Bibliografia
Aronson, E. (1987). Człowiek – istota społeczna. J. Radzicki (tłum.). Warszawa.
Banach, C. (1996). Raport w sprawie obecności aksjologii systemów wartości w procesie edukacyjnym. W: W. Szewczuk (red.). Świat wartości i wychowanie. Warszawa.
Banach, C. (2001). Wartości w systemie edukacji. Lider, 3.
Blusz, K. (1992). Edukacja i wyzwolenie. Kraków.
Czaja-Chudyba, I. (2006). Pedagogika zabawy w osobowym i profesjonalnym przygotowaniu do zawodu nauczyciela. Kraków.
Danilewska, J. (2003). Agresja u dzieci – szkoła porozumiewania. Warszawa.
Delors, J. (red.) (1998). Edukacja jest w niej ukryty skarb: raport dla UNESCO Międzynarodowej Komisji do spraw Edukacji dla XXI wieku pod przewodnictwem Jacques’a Delorsa. W. Rabczuk (tłum.). Warszawa.
Denek, K. (1999). Aksjologiczne aspekty edukacji szkolnej. Toruń.
Donaldson, O. F. (1993). Playing by Hart: The Vision and Practice of Belonging. Nevada City, CA.
Donaldson, O. F. (2006). Pokój jest w zabawie dziecka: materiały szkoleniowe Centrum Promocji ORIGINAL PLAY. Warszawa.
Donaldson, O. F. (2008). „Original Play”™ – podstawa uczenia się i rozwoju dzieci. W: A. Gofron, M. Piasecka (red.). Podstawy edukacji. Epistemologia a praktyka edukacyjna. Częstochowa.
Edukacja dla Europy: raport Komisji Europejskiej (1999). I. Wojnar, J. Kubin (tłum.). Warszawa.
Exley, H. (red.) (2003). Na nasze Tysiąclecie. B. Śliwerski, M. Wik, R., P. Stencel (tłum.). Częstochowa.
Faure, E. (1975). Uczyć się, aby być. Raport UNESCO. Z. Zakrzewska (tłum.). Warszawa.
Gofron, A., Piasecka, M. (red.). Podstawy edukacji. Epistemologia a praktyka edukacyjna. Częstochowa.
Gordon, T. (1991). Wychowanie bez porażek: rozwiązywanie konfl iktów między rodzicami a dziećmi. A. Makowska, E. Sujak (tłum.). Warszawa.
Graczykowska, J. (2008). Doświadczenia i korzyści z wdrażania programu „Original Play”™ wśród dzieci i młodzieży w Polsce. W: A. Gofron, M. Piasecka (red.). Podstawy edukacji. Epistemologia a praktyka edukacyjna. Częstochowa.
Grelowska, W., Karbowniczek, J. (red.) (2005). Nauczyciel i uczeń we wspólnej przestrzeni edukacyjnej. Częstochowa.
Grochulska, J. (1992). Carl Rogers – koncepcja edukacji. W: Gestalt. Wydanie specjalne. Psychoedukacja. Psychopedagogika. Profilaktyka. Kraków.
Gubernat, I., Matusiak, A. (red.) (2005). Przesłanie. Jan Paweł II. Warszawa.
Handy, Ch. (1999). Głód ducha. Poza kapitalizm. Poszukiwanie sensu w nowoczesnym świecie. J. Pieńkiewicz (tłum.). Wrocław.
Harciarek, M. (2008). Podstawy psychologii realistycznej według Karola Wojtyły czyli „Od fenomenu do fundamentu”. Katowice.
Kupisiewicz, C. (2006). Projekty reform edukacyjnych w Polsce: główne tezy i wpływ na funkcjonowanie szkolnictwa. Warszawa.
Kwieciński, Z., Śliwerski, B. (red.) (2003). Pedagogika: podręcznik akademicki. Warszawa.
Libiszowska-Ziółkowska, M., Ostrowska, K. (red.) (2008). Agresja w szkole. Diagnoza i profi laktyka. Warszawa.
Moulthrop, G. (2003). Matka Teresa. Żyć miłością. Wybór nauk Matki Teresy o miłości. A. Świerżewska (tłum.). Warszawa.
Niktorowicz, J. (2007). Edukacja międzykulturowa. Gdańsk.
Olechnowicz, H. (2006). Dziecko własnym terapeutą: jak wspomagać strategie autoterapeutyczne dzieci z dysfunkcjami więzi osobistych. Warszawa.
Rogers, C. (1992). Tworzenie klimatu wolności. W: K. Blusz (wyb. i oprac.). Edukacja i Wyzwolenie. Kraków.
Sikorski, W. (2006). Magiczna moc dotyku. Charaktery, 8.
Szempruch, J. (2001). Nauczyciel w zmieniającej się szkole: funkcjonowanie i rozwój zawodowy. Rzeszów.
Taylor, C. (1995). Źródła współczesnej tożsamości. A. Kopacki (tłum.). Kraków.
W perspektywie roku 2010, Komitet Prognoz „Polska w XXI wieku” przy Prezydium PAN, Warszawa 1995.
Wojnar, I., Kubina, J. (red.) (1996). Edukacja wobec wyzwań XXI wieku. Warszawa.
Wojtyła, K. (1985). Osoba i czyn. Kraków.