Muzyka jugosłowiańska – idea i jej realizacja do 1941 roku

Mateusz ANDRZEJEWSKI

doi:10.16926/em.2014.09.03

Opublikowane: 27.10.2025 04.10.2019

Tom 9 (2014)

Muzyka jugosłowiańska – idea i jej realizacja do 1941 roku

Mateusz ANDRZEJEWSKI

Abstrakt

Zalążki muzyki jugosłowiańskiej tkwią w iliryzmie – pierwszym ruchu postulującym zjednoczeniekulturowe i polityczne południowych Słowian. W kręgu kompozytorów i muzyków związanychz iliryzmem (Vatroslav Lisinski, Ferdo Livadić) pojawiły się pierwsze inicjatywy zdążające do zbliżenia muzycznych kultur południowej Słowiańszczyzny. Drugi etap (ok. 1860–1918) został zdominowany działalnością Franja Kuhača. Ten chorwacki uczony jako pierwszy sformułował koncepcję wspólnego stylu jugosłowiańskiego (Narodna glazba Jugoslavena, 1869). Pomysły Kuhača stanowiły przygotowa-nie pod trzeci, właściwy etap rozwoju muzyki jugosłowiańskiej – zaczynający się z chwilą powstania Królestwa Jugosławii (1918). Od tego momentu kultura muzyczna krajów południowej Słowiańszczy- zny podporządkowana została państwowej idei jugoslawizmu, wyrażającej się w dążeniu do stworzenia jednolitego „narodu jugosłowiańskiego”. Idea ta odzwierciedliła się w pismach czołowych ideologów muzyki jugosłowiańskiej – Antona Dobronicia, Petara Konjovicia i Miloje Milojevicia oraz w utworachkompozytorów czerpiących inspirację z folkloru różnych regionów Jugosławii.

Słowa kluczowe:

muzyka jugosłowiańska,, jugoslawizm, iliryzm, Słowiańszczyzna, twórczość kompozytorów XIX i XX wieku

Podobne artykuły

1-10 z 92 Następny

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.

Inne teksty tego samego autora

Mateusz ANDRZEJEWSKI, Święci Cyryl i Metody w kulturze muzycznej XIX i pierwszej połowy XX wieku w kontekście oddziaływania idei słowiańskiej , Edukacja Muzyczna: Tom 8 (2013): "Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Edukacja Muzyczna" 2013, t. 8

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Muzyka jugosłowiańska – idea i jej realizacja do 1941 roku. (2019). Edukacja Muzyczna, 9, 35–48. https://doi.org/10.16926/em.2014.09.03

Cited by / Share

Jak cytować

Muzyka jugosłowiańska – idea i jej realizacja do 1941 roku. (2019). Edukacja Muzyczna, 9, 35–48. https://doi.org/10.16926/em.2014.09.03

Pobierz cytowania

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Atanasovski Srđan, Тhe ideology of Yugoslav nationalism and primordial Modernism in interwar music „Muzikologija” 2011, nr 11, s. 235–250, http://dx.doi.org/10.2298/MUZ1111235A.
Google Scholar

Banac Ivan, The national question in Yugoslavia, New York 1984.
Google Scholar

Dobronić Antun, Die Musik der Südslaven, „Musikblätter des Anbruch” 1921, nr 15–16.
Google Scholar

Felczak Wacław, Wasilewski Tadeusz, Historia Jugosławii, Wrocław – Warszawa 1985.
Google Scholar

Kuhač Franjo Ksaver, Josip Haydn i hrvatske narodne popievke, „Vienac” 1880, nr 17–29.
Google Scholar

Kuhač Franjo Ksaver, Narodna glazba Jugoslavena, „Vienac” 1869, nr 24.
Google Scholar

Kuhač Franjo Ksaver, Vatroslav Lisinski i njegovo doba: prilog za poviest hrvatskoga preporoda, Zagreb 1904.
Google Scholar

Leksikon jugoslavenske muzike, t. 1–2, Zagreb 1978.
Google Scholar

Medić Ivana, The ideology of moderated modernism in Serbian music and musicology, „Muzikologija” 2007, nr 7, s. 279–294, http://dx.doi.org/10.2298/ MUZ0707279M.
Google Scholar

Milin Melita, „Tonovi naricanja, melancholije i divljine” – zenitistička pobuna i muzika, „Muzikologija” 2005, nr 5, s. 131–144, http://dx.doi.org/10.2298/ MUZ0505131M.
Google Scholar

Milojević Miloje, Moderna muzika kod Jugoslovena, „Srpski Književni Glasnik” 1936, nr 5.
Google Scholar

Milojević Miloje, Muzički pregled. Za ideju umetnosti i umetničkog nacionalizma kod nas. Povodom koncerta Lisinskog, Opusa i Gusla, „Srpski Književni Glasnik” 1935, nr 11.
Google Scholar

Milojević Miloje, Narodna melodija kao dokaz rasne snage i izvor muzičkog nacionalizma, „Politika” 1937, nr 10283, z 6–9 stycznia.
Google Scholar

Pettan Hubert, Popis skladbi Ivana Zajca, Zagreb 1956.
Google Scholar

[brak autora], Prilozi. Poreklo Josipa Runjanina, „Muzički Glasnik” 1922, nr 1.
Google Scholar

Rapacka Joanna, Godzina Herdera. O Serbach, Chorwatach i idei jugosłowiań- skiej, Warszawa 1995.
Google Scholar

Samson Jim, Music in the Balkans, Brill 2013.
Google Scholar

Yugoslavism. Histories of a failed idea 1918–1992, red. Dejan Duković, Glasgow 2003.
Google Scholar

Županović Lovro, Vatroslav Lisinski (1819–1854). Život, djelo, značenje, Zagreb 1969.
Google Scholar