Guitare à Versailles. Problematyka transkrypcji muzyki gitarowej Roberta de Visée na współczesny instrument

Miłosz Mączyński

doi:10.16926/em.2024.19.11

Autor

Miłosz Mączyński Akademia Muzyczna im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie https://orcid.org/0009-0001-2221-665X

DOI:

https://doi.org/10.16926/em.2024.19.11

Słowa kluczowe:

Robert de Visée, gitara barokowa, muzyka instrumentalna francuskiego baroku, transkrypcje

Abstrakt

Twórczość gitarowa Roberta de Visée stanowi jedno z najdoskonalszych osiągnięć francuskiej muzyki instrumentalnej czasów Króla Słońce. Historia jej transkrypcji na gitarę sześciostrunową sięga XIX wieku i trwa nieprzerwanie do dziś, w postaci kolejnych licznych opracowań na gitarę współczesną. Rola, jaką odgrywa muzyka de Visée w repertuarze gitarowym, jest niemożliwa do przecenienia – stanowi najwyższej wartości materiał koncertowy i dydaktyczny. Problematyka transkrypcji dzieł gitarowych de Visée obejmuje szereg zagadnień, z których kilka przytoczono poniżej. Najważniejszym z nich jest różnica w sposobie nastrojenia instrumentu barokowego i współczesnego, oraz wynikająca z tego faktu konieczna ingerencja w oryginalną tkankę kompozycji w procesie transkrypcji. Pozostałe zagadnienia naturalnie wypływają z tego pierwszego i obejmują kilka decyzji, które musi podjąć autor opracowania. Decyzje te dotyczą m.in. ewentualnej transpozycji dźwięków, sposobu prowadzenia głosów, rodzaju stosowanych uderzeń (batteries), itd. Do zagadnień związanych z procesem transkrypcji należą także: właściwe odczytanie symboli zawartych w tabulaturze oraz znajomość praktyki wykonawczej właściwej dla francuskiej muzyki barokowej.

Bibliografia

de Visée Robert, Livre de guittarre dédié au roy, L’auteur et H. Bonneüil, Paris 1682; reprint: Minkoff Reprint, Geneva 1973; Source: https://imslp.org/wiki/Livre_de_guittarre_d%C3%A9di%C3%A9_au_roy_(Vis%C3%A9e%2C_Robert_de), [access: 05.08.2024].

de Visée Robert, Livre de pièces pour la Guittarre, Bonneuil Letteguine, Paris 1686; Source: https://imslp.org/wiki/Livre_de_pi%C3%A8ces_pour_la_guitare_(Vis%C3%A9e%2C_Robert_de), [access: 05.08.2024].

Transcriptions of works by R. de Visée: Coste Napoléon, Livre d’or du guitariste, chez L’Auteur, Paris; Source: https://imslp.org/wiki/Livre_d%27Or_du_Guitariste,_Op.52_(Coste,_Napol%C3%A9on), [access 05.08.2024].

de Visée Robert, Livre de guittarre dédié au roy. Suite in A minor, ed. E. Forgeot, digitally available edition; Source: https://s9.imslp.org/files/imglnks/usimg/2/21/IMSLP220376-WIMA.4ceb-visee_suite_Am.pdf, [access: 05.08.2024].

de Visée Robert, Suite en ré mineur für Gitarre, ed. Olaf Van Gonnissen, Universal Edition, Vienna 2009; Source: https://www.universaledition.com/en/Suite-en-re-mineur/P0113464, [access: 05.08.2024].

de Visée Robert, Suite d-moll, ed. Karl Scheit, Universal Edition, Vienna 1944; Source: https://www.universaledition.com/en/Suite/P0048554, [access: 05.08.2024].

de Visée Robert, Œuvrés Complètes Pour Guitare, ed. Robert Strizich, Heugel et Cie, Paris 1969; Source: https://www.prestomusic.com/sheet-music/products/7397058--robert-de-visee-oeuvres-completes-pour-guitare, [access: 05.08.2024].

de Visée Robert, The Complete Guitar Works of Robert de Visée, Transcribed and Edited for Classical Guitar by Robert Strizich, ed. Robert Strizich, Doberman-Yppan, Québec 2008; Source: https://books.google.pl/books/about/The_complete_guitar_works_of_Robert_de_V.html?id=XTIvAQAAIAAJ&redir_esc=y, [access: 05.08.2024].

Couperin François Œuvrés complètes, vol. 1: Œuvrés Didactiques. L’art de toucher le clavecin, Editions de L’Oiseau-Lyre, Paris 1933; Source: https://imslp.eu/linkhandler.php?path=/imglnks/euimg/8/8c/IMSLP93232-PMLP09374-%C5%92uvres_didactiques.pdf, [access: 05.08.2024].

D’Anglebert Jean-Henri Pièces de clavecin, Estienne Roger, Marchand Libraire à Amsterdam, Amsterdam; Source: https://s9.imslp.org/files/imglnks/usimg/b/bf/IMSLP304260-PMLP43812-anglebert_pieces_de_clavecin.pdf, [access: 05.08.2024].

Journal du marquis de Dangeau, vol. 1: 1684–1686, ed. E. Soulié, L. Dussieux, P. Chenne-vières, Firmin-Didot Frères, Paris 1854; Source: https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k116691, [access: 5.08.2024].

Neumann Frederic Ornamentation in Baroque and Post-Baroque Music, third edition revised, Princeton University, New Jersey 1983; Source: https://books.google.pl/books/about/Ornamentation_in_Baroque_and_Post_Baroqu.html?id=hufaDwAAQBAJ&redir_esc=y, [access: 05.08.2024].