Abstrakt
Artykuł porusza nieobecną dotychczas w literaturze przedmiotu kwestię rozpatrywania problemów współczesnych polskich nauczycieli w kategorii pracujących biednych (ang. working poor), a więc osób, które pomimo wykonywania pracy nadal pozostają biedne. Autorka, analizując biedę polskich nauczycieli, odwołuje się zarówno do własnych przemyśleń i doświadczeń, jak i literatury przedmiotu, prowadzonych badań, a przede wszystkim upowszechnionych danych i raportów. W artykule została ukazana specyfika zawodu nauczyciela, trudności i dylematy pojawiające się w codziennej pracy w szkole, problem społeczno-emocjonalnej biedy dotyczący pozycji zawodowej nauczyciela, a także prestiżu wykonywanej przez niego pracy, zazwyczaj w uciążliwych warunkach, poddawanej ciągłej kontroli. Głównym przesłaniem artykułu jest to, że praca współczesnego nauczyciela to często walka o byt, przetrwanie i ustawiczne podejmowanie prób utrzymania satysfakcjonującego statusu zawodowego, w stale zmieniających się warunkach polityczno-gospodarczych oraz zwiększających się oczekiwaniach społecznych.
Bibliografia
Augustyńska, D., Radosz, J. (2009). Hałas w szkołach – przegląd badań. Bezpieczeństwo Pracy – Nauka i Praktyka, 9, 16–19.
Bereźnicki, J. (2018). Zawód nauczyciela w głębokim kryzysie. O takiej karierze marzy już tylko 2,4 proc. uczniów. Pobrane z: https://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/zawod-nauczyciela-wglebokim-kryzysieo,159,0,2409631.html [dostęp: 29.06.2018].
Dawid, J.W. (1959). O duszy nauczycielstwa (s. 41–68). W: W. Okoń (oprac.), Osobowość nauczyciela: rozprawy J.W. Dawida, Z. Mysłakowskiego, S. Szumana, M. Kreutza, S. Baleya. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
Freudenberger, H.J., North, G. (1985). Women’s Burnout: How to Spot It, How to Reverse It and How to Prevent It. New York: Doubleday.
Kalinowski, S., Łuczka, W. (2015). Biedni pracujący w Unii Europejskiej – wybrane problemy. Roczniki Naukowe, 17 (5), 112–117.
Kozek, W., Kubisa, J., Ostrowski, P. (2005). Bliżej junk job niż woorking poor. Nisko kwalifikowana nisko płatna praca w usługach w Polsce. Polityka Społeczna, 10, 1–9.
Kubisa, J. (2014). Bunt białych czepków. Analiza działalności związkowej pielęgniarek i położnych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Kuźmicz, E., Stasiowski, J. (2008). Pracujący biedni. Komunikat z badań. CBOS, BS/182/2008.
Kwiatkowska, H. (1988). Nowa orientacja w kształceniu nauczycieli: założenia i metody edukacji nauczycielskiej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Majid, N. (2001). The Size of the Working Poor Population in Developing Countries. Employment Paper, 16, Geneva: International Labour Organization.
Nowakowska, K. (2018). Średnia pensja nauczyciela to 5 tys. zł? Rzeczywistość wygląda zupełnie inaczej. Pobrane z: http://serwisy.gazetaprawna.pl/edukacja/artykuly/1116019,ile-zarabiaja-nauczyciele-tak-naprawde.html [dostęp: 8.07.2018].
Polak, E. (2011). Problem ubóstwa a polityka kształtowania dochodów w Polsce na tle krajów Unii Europejskiej – wybrane aspekty. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 18, 98–111.
Raport Eurydice (2015). The Teaching Profession in Europe: Practices, Perceptions, and Policies. Pobrane z: https://webgate.ec.europa.eu/fpfis/mwikis/eurydice/index.php/Publications:The_Teaching_Profession_in_Europe:_Practices,_Perceptions,_and_Policies;http://viaa.gov.lv/library/files/original/FAKTU_BUKLETS.pdf [dostęp: 30.06.2018].
Stanaszek, A. (2004). Bieda (z) pracy, czyli o biednych pracujących we współczesnym świecie. Kultura i Społeczeństwo, 2, 143–170.
Strengmann-Kuhn, W. (2002). Working Poor in Europe: A Partial Basic Income for Workers?. Materiały z międzynarodowego kongresu – Basic Income European Network, September, Geneva.
Umiastowska, D., Gdaniec, A. (2016). Zjawisko wypalenia zawodowego wśród nauczycieli wychowania fizycznego. Kultura Fizyczna, 15 (4), 147–156.
Zabielska J.M. (2007). Ubóstwo a procesy marginalizacji społecznej. Lublin: KUL.