Abstrakt
Kultura popularna kształtowana przez „mass-media” i „nowe” media stanowi istotną kategorię w analizach współczesnej rzeczywistości społeczno-kulturowej. Zinstytucjonalizowanej krytyce poddaje się treść przekazu kultury popularnej oraz kierunek jej oddziaływań na zachowania jednostkowe i relacje społeczne. Wielu badaczy współczesności wskazuje na podporządkowanie mediów kulturze popularnej i rozrywce, promowanie infantylizmu odbiorców i ich wycofywanie się ze sfery publicznej. Z drugiej strony, kultura popularna bywa traktowana jako czynnik istotny dla rozwoju kapitału ludzkiego i społecznego, kształtowania tożsamości jednostkowej i spójności społecznej.
Celem artykułu jest analiza związków między kulturą popularną i zaangażowaniem społeczno-obywatelskim młodzieży. Wpierw nakreślono kontekst teoretyczny dla analiz relacji między zjawiskami. Następnie odniesiono się do wybranych wyników autorskich badań pilotażowych nad Procesem konstruowania tożsamości młodzieży w społeczeństwie mobilności (N = 92). Analizie poddano wzajemne relacje między konsumpcją kultury popularnej przez młodzież akademicką a stopniem jej zaangażowania społeczno-obywatelskiego. Okazało się, że istnieją dodatnie, istotne statystycznie związki między analizowany zjawiskami. Im wyższy jest stopień partycypacji kulturowej oraz konsumpcji medialnej młodzieży akademickiej, tym wyższy stopień jej zaangażowania społeczno-obywatelskiego. Rozważania kończy próba wyjaśnienia rezultatów, które są zastanawiające w świetle analiz nurtu krytycznego kultury popularnej.
Bibliografia
Andolina M., Meents-DeCaigny E., Nass K., 2006, College Students, Faith and the Public Realm: The Relationship Between Religious Attitudes and Civic and Political Engagement, „Journal of College & Character” 8(1), s. 1-10.
Barber B., 2008, Skonsumowani Jak rynek psuje dzieci, infantylizuje dorosłych i połyka obywateli, Warszawa.
Barney D., 2008, Społeczeństwo sieci, Warszawa.
Bauman Z., 2006, Płynna nowoczesność, Kraków.
Bauman Z., 2009, Konsumowanie życia, Kraków.
Bauman Z., Burszta J., 2008, Kultura do spożycia na miejscu. Z Zygmuntem Baumanem rozmawia Wojciech J. Burszta, [w:] M. Halawa, P. Wróbel (koncepcja i wybór), Bauman o popkulturze. Wypisy, Warszawa, s. 307-333.
Biały F., Jakubowski J., 2020, Kultura popularna i ideologia – wyzwania poznawcze, metodologiczne i pojęciowe, [w:] F. Biały, J. Jakubowski, Kultura popularna i ideologia. Polityczne interpretacja rozrywki i sztuki, Poznań, s. 5-22 [DOI: 10.14746/9788365817921.1]
Bourdieu P., 2006, Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, Warszawa.
Bourdieu P., 2009, Rozum praktyczny. O teorii działania, Kraków.
Centrum Badania Opinii Społecznej, CBOS, 2012, Poczucie wpływu na sprawy publiczne i zaangażowanie obywatelskie, Warszawa.
Dudzikowa M., Jaskulska S., Wawrzyniak-Beszterda R., Bochno E., Bochno I., Knasiecka-Falbierska K., Marciniak M. 2011, Kapitał społeczny w szkołach różnego szczebla. Diagnoza i uwarunkowania, Kraków.
Dudzikowa M., Wawrzyniak-Beszterda R., Jaskulska S., Marciniak M., Bochno E., Bochno I., Knasiecka-Falbierska K., 2013, Oblicza kapitału społecznego uniwersytetu. Diagnoza – interpretacje- konteksty, Kraków.
Dziamski G., 2002, Sztuka u progu XXI wieku, Poznań.
Elias N., 2003, Zaangażowanie i neutralność, Warszawa.
Giddens A. 2008, Socjologia, Warszawa.
Goban-Klas T., 2005, Media i komunikowanie masowe, Warszawa.
Grad J., 1997, Badania uczestnictwa w kulturze artystycznej w polskiej socjologii kultury, Poznań.
Harvard University Institute of Politics, HIOP, 2002, A National Survey of College Undergraduates. Harward.
Kaczmarek M., (red.), 2011, Health and Well-Being In Adolescence, Part two: Media, Poznań.
Kłoskowski W., 2012, Kultura jako czynnik rozwoju społecznego a polityki kulturalne polskich metropolii, [w:] Szultka S., Zbieranek P., (red.), Kultura – polityka – rozwój. O kulturze jako dźwigni rozwoju społecznego polskich metropolii i regionów, Gdańsk, s. 69-100.
MacCannell D., 2005, Turysta. Nowa teoria klasy próżniaczej, Warszawa.
Marciniak M., 2015, Media activity and the identity of adolescents in the society of consumption, [w:] H. Krauze-Sikorska, M. Klichowski (red.), The Educational and Social World of a Child: Discourses of Communication, Subjectivity and Cyborgization, Poznań, s. 462-477.
Marciniak M., 2018, Studenckie strategie korzystania z mediów – blokada osiągnięć akademickich?, „Konteksty Pedagogiczne” 10, s. 157-167 [DOI: 10.19265/KP.2018.110157]
Marciniak M., 2019, Zaangażowanie społeczno-obywatelskie młodzieży akademickiej jako czynnik chroniący w perspektywie koncepcji resilience, „Rocznik Peedagogiczny” 42, 181-196 [DOI 10.2478/rp-2019-0012]
McMillin D.C., 2009, Mediated Identities: Youth, Agency, and Globalization, New York.
Melosik Z., 2007, Kultura popularna jako czynnik socjalizacji, [w:] Z. Kwieciński, B. Śliwerski, (red.), Pedagogika, tom II, Warszawa.
Melosik Z., 2013, Kultura popularna i tożsamość młodzieży: w niewoli władzy i wolności, Kraków.
Melosik Z., 2016, Piłka nożna. Tożsamość, kultura i władza, Poznań.
Melosik Z., Szkudlarek T., Kultura, tożsamość i edukacja – migotanie znaczeń, Impuls, Kraków 2009.
Mudhai O.F., 2013, Civic engagement, digital networks, and political reform in Africa, New York.
Postman N., 2004, Technopol. Triumf techniki nad kulturą, Warszawa.
Ritzer G., 2010, „Płynna globalizacja”: zastosowanie i krytyka pojęcia płynności Z. Baumana, [w:] Zrozumieć nowoczesność. Księga Jubileuszowa Zygmunta Baumana, Łódź.
Rudnicki P., 2004, Ikony popkultury w świadomości studentów Uniwersytetu Wrocławskiego, Kraków.
Sassatelli R., 2007, Consumer culture. History, theory and politics, Los Angeles, London, New Delhi, Singapore.
Schaffer H.R., 2010, Psychologia rozwojowa. Podstawowe pojęcia, Kraków.
Szafraniec K., 2019, Młodzi 2018. Cywilizacyjne wyzwania. Edukacyjne konieczności, Warszawa.
Sztompka P., 2005, Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków.
Trzcińska J., 2016, Kultura popularna a polityka na przykładzie Korei Południowej po 1988 roku, Toruń.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2020 Podstawy Edukacji