Abstrakt
W artykule analizie poddano relacje między kompetencjami językowymi a wybranymi zjawiskami i procesami typowymi dla społeczeństwa mobilnego. Na podstawie diagnoz stawianych przez badaczy współczesnych społeczeństw i ich kultur można uznać, że mobilność stanowi jedną z podstawowych wartości, a kompetencje w zakresie porozumiewania się w językach obcych są jednymi z kluczowych dla osiągania dobrostanu obywateli. Dotyczy to także szkolnictwa wyższego, czego wyrazem jest wzrost internacjonalizacji, w tym zagranicznej mobilności edukacyjnej studentek i studentów. Celem tekstu jest analiza znaczenia kompetencji w zakresie komunikowania się w językach obcych jako potencjalnego wyzwania dla mobilności edukacyjnej. Empiryczną egzemplifikację stanowią tu rezultaty badań pilotażowych (N = 92) nad postawami młodzieży akademickiej wobec uczestnictwa (wymiany studenckiej) w programie Erasmus+. Badania przeprowadzono w 2017 roku na Wydziale Studiów Edukacyjnych UAM w Poznaniu. Postawiono w nich tezę o ambiwalencji w ustosunkowaniu do zagranicznej mobilności edukacyjnej. Uczestnictwo w zajęciach w języku obcym oraz polepszenie jego znajomości są przez zdecydowaną większość badanych postrzegane jako korzyści z uczestnictwa w programie Erasmus+. Jednocześnie brak kompetencji językowych do uczestnictwa w zajęciach jest uznawany za istotne zagrożenie związane z mobilnością zagraniczną.
Bibliografia
Bauman, Z. (2007a). Płynne życie. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Bauman, Z. (2007b). Społeczeństwo w stanie oblężenia. Warszawa: Sic!
Brown, R., Guereño-Omil, B., Hannam, K. (2014). Erasmus mobility and employability research. W: P. Bryła, T. Domański (red.), The impact of the Erasmus programme on mobility and employability (s. 11–26). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Bryła, P. (2014). International student mobility in Poland – a literature review on tendencies, motivations, and obstacles. W: P. Bryła, T. Domański (red.), The impact of the Erasmus programme on mobility and employability (s. 135– 164). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Dybaś, M., Dziemianowicz-Bąk, A., Krawczyk-Radwan, M., Walczak, D. (2012). Szkolnictwo Wyższe. W: Raport o stanie edukacji 2011 (s. 121–168). Warszawa: IBE.
Ellis, M. (2018). The impact of a national examination in foreign language on teaching, learning and the work of schools. Kraków: Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie.
European Commission. (2018). Report from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions. Mid-term evaluation of the Erasmus+ programme (2014–2020). Brussels: European Commission. Pobrane z: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/FR/TXT/?uri=COM:2018:50:FIN [dostęp: 4.10.2019].
Gallup Organization. (2009). Flash Eurobarometer Nº. 260. Students and Higher Education Reform Survey among students in higher education institutions, in the EU Member States, Croatia, Iceland, Norway and Turkey Special Target Survey. Analytical Report. Pobrane z: http://ec.europa.eu/public_opinion/ flash/fl_260_en.pdf [dostęp: 10.11.2019].
Goździewicz, A. (2013). Otwartość na karierę międzynarodową studentów ostatnich lat studiów. Analiza osobowościowych i kontekstualnych uwarunkowań. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Komisja Europejska, EACEA, Eurydice. (2012). Developing Key Competences at School in Europe: Challenges and Opportunities for Policy. (Rozwijanie kompetencji kluczowych w szkołach w Europie. Wyzwania i możliwości tworzenia polityki edukacyjnej). Raport Eurydice. Luksemburg: Urząd Publikacji Unii Europejskiej. Pobrane z: http://eurydice.org.pl/wp-content/uploads/ 2013/03/Developing_Key_Competences_pl.pdf.pdf [dostęp: 3.11.2019].
Koralewicz, J. (2009). O relacjach i poczuciu więzi młodzieży. W: J. Koralewicz, P. Ruszkowski, J. Bieliński, A. Figiel (red.), Dylematy światopoglądowe młodzieży. Pokolenie JPII (s. 227–245). Poznań: Zysk i S-ka.
Kouhan, B. (2015). Exploring the assessment network at a foreign language course in the Polish upper secondary school and the British sixth form college – the results of the comparative research. W: L. Szymański, M. Kuczyński (red.), Language, thought and education: exploring networks (s. 77–91). Zielona Góra: Uniwersystet Zielonogórski.
Machnikowska, A. (2015). Quo vadis, universitas?. W: S. Biliński (red.), Szkolnictwo wyższe w obliczu zmian (s. 35–46). Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
Marciniak, M. (2013). Opanowani syndromem konsumpcyjnym? Testowanie koncepcji Zygmunta Baumana – komunikat z badań. Rocznik Lubuski, 39 (1), 101–114.
Marciniak, M. (2012). Orientacje konsumpcyjne – bariera w rozwoju kapitału społecznego młodzieży akademickiej? Doniesienie z badań. Studia Edukacyjne, 22, 227–256.
Marciniak, M., Przybyszewska, D. (2017). Gry sieciowe a rozwój kompetencji społecznych młodzieży. W: H. Krauze-Sikorska, M. Klichowski (red.), Świat małego dziecka. Przestrzeń instytucji, cyberprzestrzeń i inne przestrzenie dzieciństwa (s. 389–399). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Marciniak, M. (2018). Studenckie strategie korzystania z mediów – blokada osiągnięć akademickich?. Konteksty Pedagogiczne, 10, 157–167. http:// dx.doi.org/10.19265/KP.2018.110157.
Narkiewicz-Niedbalec, E., Kołodziejska, E. (2015). Pokonywanie barier i wykorzystywanie szans – doświadczenia uczestników programu Erasmus. W: P. Prüfer (red.), Erasmus – relacja – internacjonalizacja (s. 61–78). Gorzów Wielkopolski: Wydawnictwo Naukowe PWSZ im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim.
Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej. (2006). Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej 2006/962/WE z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie. Dz.U. L 394, 30.12.2006. Pobrane z: http://eur-lex.europa.eu/legal-content/pl/TXT/PDF/?uri=CELEX:32006H0962&from=pl [dostęp: 24.10.2019].
Rada Europy. (2000). Presidency Conlusions, Lisbon European Council. Pobrane z: http://www.consilium.europa.eu/pl/european-council/conclusions [dostęp: 24.06.2019].
Rumbley, L. (2011). Review of the existing literature on mobility obstacles and incentives. W: U. Teichler, I. Ferencz, B., Wächter (eds.), Mapping mobility in European higher education. Volume I: Overview and trends. A study produced for the Directorate General for Education and Culture (DG EAC), of the European Commission. Brussels: European Commission. Pobrane z: http://www.acup.cat/sites/default/files/teichlerferenczwaechtermappingmobilityineuropeanhighereducation_0.pdf [dostęp: 20.12.2019].
Smuk, M. (2016). Od cech osobowości do kompetencji savoir-être – rozwijanie samoświadomości w nauce języków obcych. Lublin – Warszawa: Polskie Towarzystwo Neofilologiczne.
Urry, J. (2009). Socjologia mobilności. Warszawa: PWN.
Vossensteyn, H., Beerkens, M., Cremonini, L., Huisman, J., Souto-Otero, M., Bresancon, B., Focken, N., Leurs, B., McCoshan, A., Mozuraityte, N., Pimentel Bótas, PC, de Wit, H. (2010). Improving participation in the Erasmus programme. Final report to the European Parliament. Brussels: European Parliament. Pobrane z: https://researchportal.bath.ac.uk/en/publications [dostęp: 15.12.2017].
Witkoś, J. (2015). Jak nie stracić szansy na internacjonalizację polskich uczelni?. W: S. Biliński (red.), Szkolnictwo wyższe w obliczu zmian (s. 19–26). Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
Wiers-Jenssen, J. (2008). Career Impacts of Student Mobility. Stumbling Block or Stepping Stone?. W: Å. Gornitzka, L. Langfeldt (eds.), Borderless Knowledge. Understanding the „New” Internationalisation of Research and HE in Norway (s. 79–101). Springer.
Żydek-Bednarczuk, U. (2015). Spotkanie kultur. Komunikacja i edukacja międzykulturowa w glottodydaktyce. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Mam świadomość, że czasopismo jest wydawane na licencji Creative Commons - Uznanie autorstwa (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode).
Przesyłając artykuł wyrażam zgodę na jego udostępnienie na tej licencji.