Abstract
In the situation of crisis not only in the economic, but also social, political and cultural dimension assuming of civilization trends more expressive form, are becoming more available to the description and analysis. It is necessary to emphasize that only these chosen, concerning peculiarly societies will be described and of the knowledge: liberalization, secularization, modernization, globalization, europeanization, spreading the higher education among the masses and commodifi cation of knowledge. The attempt of their analysis will allow to highlight the co-occurrence of challenges, chances and threats, brought by these trends. He will create also a possibility of outlining possible scenarios of of civilization changes in Poland and not only.
References
Adamski, F. (1999). Kulturowe i polityczne podłoże rozchwiania aksjonormatywnego ładu społeczno-moralnego. W: F. Adamski (red.). Edukacja wobec dylematów moralnych współczesności. Kraków.
Amft, O., Lukowicz, P. (2009). From Backpacks to Smartphones: Past, Present, and Future of Wearable Computers. IEEE Pervasive Computing, 8(3).
Appadurai, A. (2005). Nowoczesność bez granic. Kulturowe wymiary globalizacji. Z. Pucek (tłum.). Kraków.
Bard, A., Söderqvist, J. (2006). Netokracja. Nowa elita władzy i życie po kapitalizmie. P. Cypryański (tłum.). Warszawa.
Bauman, Z. (1997). Glokalizacja, czyli komu globalizacja, a komu lokalizacja. E. Klekot (tłum.). Studia Socjologiczne, 3.
Beck, U. (2008). Der eigene Gott. Von der Friedensfähigkeit und dem Gewaltpotential der Religionen. Frankfurt am Main – Leipzig.
Beck, U. (2002). Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności. S. Cieśla (tłum.). Warszawa.
Beck, U., Giddens, A., Lash, S. (2009). Modernizacja refl eksyjna. Polityka, tradycja i estetyka w porządku społecznym ponowoczesności. J. Konieczny (tłum.). Warszawa.
Bendyk, E. (2013). Krytyka rozumu cyfrowego. Dziennik Opinii, www. krytyka polityczna.pl/artykuly/opinie/20131024/bendyk-krytyka-rozumu-cyfrowego (24.10.2013).
Berger, P.L. (2007). Między relatywizmem a fundamentalizmem. R. Lewandowski (tłum.). W Drodze, 9.
Berger, P.L. (2009–2010). Refl eksje o dzisiejszej socjologii religii. K. Marulewska (tłum.). Teologia Polityczna, 5.
Berger, P.L. (2005). Święty baldachim. Elementy socjologicznej teorii religii. W. Kurdziel (tłum.). Kraków.
Bilewicz, M. (2013). Uprzedzenia w Polsce. Wprowadzenie, www.academia.edu/2659786/Uprzedzenia _w_Polsce_Wprowadzenie (24.10.2013).
Burawoy, M. (2013). Redefinicja publicznego uniwersytetu: ramy analityczne. T. Leśniak (tłum.). Praktyka Teoretyczna, 1(7), www.praktykateoretyczna. pl/PT_nr7_2013_NOU/02.Burawoy.pdf (13.08.2013).
Castells, M. (2007). Społeczeństwo sieci. M. Marody (tłum.). Warszawa.
Castells, M. (2013a). Sieci oburzenia i nadziei. Ruchy społeczne w erze Internetu. O. Siara (tłum.). Warszawa.
Castells, M. (2013b). Władza komunikacji. J. Jedliński, P. Tomanek (tłum.). Warszawa.
CBOS. (2011). O religijnym i społecznym zaangażowaniu Polaków w lokalnych parafiach. Komunikat BS/141/2011, www.cbos.pl/PL/publikacje/ raporty_2011.php (9.09.2013).
CBOS. (2012a). Stosunek Polaków do innych narodów. Komunikat BS/22/2012. Warszawa. www.cbos.pl/SPISKOM. POL/2012/K_022_12. PDF (9.09.2013).
CBOS. (2012b). Zaufanie społeczne. Komunikat BS/33/2012, http://cbos. pl/SPISKOM.POL/2012/K_033_12.PDF (30.11.2013).
Cellary, W. (2012). Młodzi w internetowej pułapce. Gazeta Wyborcza, 28.
Chodubski, A. (2012). Jedność europejska: wizje i sposoby urzeczywistniania integracji. Przegląd Politologiczny, 2.
Cichomski, B. (2009). Polish General Social Surveys: Machine-readable Data File 1992–2008. Warszawa.
Czapiński, J., Panek, T. (red.) (2011). Diagnoza społeczna 2011. Warunki i jakość życia Polaków. Warszawa.
Czapiński, J. (2011). Praktyki religijne. W: J. Czapiński, T. Panek (red.). Diagnoza społeczna 2011. Warunki i jakość życia Polaków. Warszawa.
Czapiński, J., Panek, T. (red.) (2013). Diagnoza społeczna 2013. Warunki i jakość życia Polaków. Warszawa.
Dajmy wszystkim dochód. Rozmowa z prof. Guyem Standingiem (2012). Niezbędnik Inteligenta Plus. Polityka (nr spec.), 1.
Delors, J. (1998). Edukacja. Jest w niej ukryty skarb. Raport dla UNESCO. Warszawa.
Droga do równości i dobrobytu. Z prof. W. Aniołem rozmawia M. Sobczyk (2013). Nowy Obywatel, 9(60).
Drucker, P. (1999). Społeczeństwo pokapitalistyczne. G. Kranas (tłum.). Warszawa.
Elias, N. (1980). Socjogeneza przeciwstawności pojęć „cywilizacja” i „kultura” w Niemczech. W: N. Elias. Przemiany obyczajów w cywilizacji Zachodu. T. Zabłudowski (tłum.). Warszawa.
Eriksen, T.H. (2003). Tyrania chwili. Szybko i wolno płynący czas w erze informacji. G. Sokół (tłum.). Warszawa.
European Commission. (2013a). Industrial Innovation. Innovation Union Scoreboard, http://ec.europa.eu/enterprise/policies/innovation/facts-figures-analysis/innovation-scoreboard/index_en.htm (25.09.2013).
European Commission. (2013b). Press releases database, http://europa. eu/rapid/press-release_IP-13-270_pl.htm (25.08.2013).
Eurostat (2007). Regional GDP per Inhabitant in the UE 27,23/2007, http:// epp.eurostat.ec.europa.eu/pls/portal/docs... (14.03.2011).
Giddens, A. (2002). Nowoczesność i tożsamość: „ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. A. Szulżycka (tłum.). Warszawa.
Gray, J. (2004). Heresies: Against Progress and Other Illusions. Croydon.
Grosse, T.G. (2012). Systemowe spojrzenie na europeizację. Studia Europejskie, 3.
GUS. (2011). Podstawowe informacje o sytuacji demograficznej w Polsce w 2011 roku, www.stat.gov.pl/gus/5840_12442_PLK_HTML.htm (23.05.2012).
GUS. (2012). Biuletyn Statystyczny, 4(654).
GUS. (2013). Informacja o rozmiarach i kierunkach emigracji z Polski w latach 2004–2012, www. stat.gov.pl/gus/5840_3583_PLK_HTML. htm. (11.10.2013).
Inglehart, R., Norris, P. (2004). Sacred and Secular: Religion and Politics Worldwide. Cambridge.
Inglehart, R., Welzel, Ch. (2006). Modernization, Cultural Change and Democracy: The Human Development Sequence. Cambridge.
Intencje i skutki reformy szkolnictwa wyższego – dyskusja redakcyjna (2012). Kultura i Społeczeństwo, 1.
Jarosz, M. (2011). Wykluczenie w społeczeństwie polskim. W: J. Kleer i in. (red.). Wizja przyszłości Polski: studia i analizy. T. 1: Społeczeństwo i państwo. Warszawa.
Jasińska-Kania, A. (2008). Wartości i normy moralne a procesy przemian w Polsce i Europie. W: J. Mariański, L. Smyczek (red.). Wartości, postawy i więzi moralne w zmieniającym się społeczeństwie. Kraków.
Jasińska-Kania, A. (2009). Co cenią Polacy. Academia, 3.
Kiciński, K. (2002). Orientacje moralne społeczeństwa polskiego. W: J. Mariański (red.). Kondycja moralna społeczeństwa polskiego. Kraków.
Kleer, J. i in. (red.) (2011). Wizja przyszłości Polski: studia i analizy. T. 1–2. Warszawa.
Kleiber, M. (2011). Jaka Polska w połowie stulecia? W: J. Kleer i in. (red.). Wizja przyszłości Polski: studia i analizy. T. 1: Społeczeństwo i państwo. Warszawa.
Kołakowska, A. (2009–2010). Kilka uwag o sekularyzacji w XXI wieku. Teologia Polityczna, 5.
Komitet Badań nad Migracjami PAN. (2013). Informator Migracyjny, 15, www.kbnm. pan.pl/images/Informator_Migracyjny_Nr14.pdf.
Komitet Prognoz „Polska 2000 Plus”. (2010). Wyzwania przyszłości – szanse i zagrożenia. Warszawa.
Kozielecki, J. (1987). Koncepcja transgresyjna człowieka: analiza psychologiczna. Warszawa.
Krzysztofek, K. (2006). Społeczeństwo w dobie Internetu: refl eksyjne czy algorytmiczne? W: Ł. Jonak i in. (red.). Re: Internet – społeczne aspekty medium. Polskie konteksty i interpretacje. Warszawa.
Kto jest bliskim Polaka. Z prof. Krystyną Skarżyńską rozmawia Michał Wybieralski (2013). Gazeta Wyborcza. Duży Format, 49.
Kuligowski, W. (2007). Antropologia współczesności. Wiele światów, jedno miejsce. Kraków.
Kwieciński, Z. (2012). „Wraca nowe”, Macieju! Recykling mitów szkoły. Przegląd Badań Edukacyjnych, 2.
Lessig, L. (2005). Wolna kultura. P. Białokozowicz i in. (tłum.). Warszawa.
Mandes, S. (2005). Forms of Religiousness. W: A. Jasińska-Kania, M. Marody (red.). Poles among Europeans. Warsaw.
Millward Brown SMG/KRC. (2010). 1990–2010–2030. Ile państwa w rynku, ile rynku w państwie? sierpień, www.millwardbrown.com/Locations/ Poland/Aktualnosci/Komunikaty_Prasowe.aspx (23.09.2012).
Modzelewski, K. (2012). Te wraże elity. Gazeta Wyborcza, 11.
Morawski, W. (2010). Wprowadzenie: o pojęciu i teorii modernizacji. W: W. Morawski (red.). Modernizacja Polski. Struktury – agencje – instytucje. Warszawa.
Morbitzer, J. (2001). Od motyki do komputera, czyli droga do społeczeństwa informacyjnego, www.wsp. krakow.pl/konspekt/konspekt8/ morbitzer8.html (4.04.2010).
Nisbett, R. (2009). Geografi a myślenia. E. Wojtych (tłum.). Sopot.
Okoń-Horodyńska, E. (2011). Innowacje a ład instytucjonalny. W: J. Kleer i in. (red.). Wizja przyszłości Polski: studia i analizy. T. 1: Społeczeństwo i państwo. Warszawa.
Okólski, M. (2012). Przyszłość demografi czna Polski a migracje. Zapis konferencji. Warszawa.
Oxfam. (2013). A Cautionary Tale. The True Cost of Austerity and Inequality in Europe, www.oxfam.org/sites/www.oxfam.org/fi les/bp174-cautionary-tale-austerity-inequality-europe-120913-en_ 1.pdf (15.09.2013).
Pacewicz, P. (2013). Polski rekord tolerancji: 40% z nas akceptuje związki partnerskie dla homoseksualistów. Gazeta Wyborcza, 296.
Pagel, M. (2011). How Language Transformed Humanity. Edinburgh, www. ted.com/talks/mark_pagel_ how_language_transformed_humanity. html (1.04.2012).
Panek, T., Czapiński, J. (2013). Warunki życia gospodarstw domowych. Dochody i sposób gospodarowania dochodami. W: J. Czapiński, T. Panek (red.). Diagnoza społeczna 2013. Warunki i jakość życia Polaków, http:// ce.vizja.pl/en/issues/volume/7/issue/4#art299 (3.11.2013).
PIIAC (2013). Umiejętności Polaków – wyniki Międzynarodowego Badania Kompetencji Osób Dorosłych, http://eid.edu.pl/_upload/fi le/2013_10/ ibe-raport-PIAAC-2013.pdf (9.10.2013).
Polska 2030. Wyzwania rozwojowe (2009). M. Boni (red.), www.polska2030. pl (25.02.2010).
Power to the Cities. Rozmowa Jacka Żakowskiego z Richardem Floridą (2012). Niezbędnik Inteligenta Plus. Polityka (nr spec.), 1.
Radaelli, C.M. (2003). Europeanization of Public Policy. W: K. Featherstone, C.M. Radaelli (red.). The Politics of Europeanization. New York.
Senett, R. (2010). Kultura nowego kapitalizmu. G. Brzozowski, K. Osłowski (tłum.). Warszawa.
Standing, G. (2011). The Precariat: The New Dangerous Class. Bloomsbury.
Staniszkis, J. (2003). Władza globalizacji. Warszawa.
Stiglitz, J.E. (2004). Globalizacja. H. Simbierowicz (tłum.). Warszawa.
Stiglitz, J.E, Sen, A., Fitoussi, J.-P. (2013). Błąd pomiaru. Dlaczego PKB nie wystarcza. A. Klibar, P. Klibar (tłum.). Warszawa.
Streeck, W. (2011). The Crises of Democratic Capitalism. New Left Review, 71.
Strzelecki, Z. (2011). Polska 2050. Obraz demograficzny. W: J. Kleer i in. (red.). Wizja przyszłości Polski. Studia i analizy. T. 1. Warszawa.
Szahaj, A. (2009). Jaka modernizacja? Przegląd Polityczny, 94.
Szahaj, A. (2011a). Czy tylko równe szanse? O liberalnej polityce społecznej. Liberté!, IX.
Szahaj, A. (2011b). Społeczeństwo spektaklu i kultura upokarzania. W: J. Szomburg (red.). Rozwój i edukacja. Wielkie przewartościowanie. Gdańsk.
Szahaj, A. (2013). Za dużo polityków, za mało polityki. Kultura Współczesna, 1.
Szlendak, T. (2013). Kultura nadmiaru w czasach niedomiaru. Kultura Współczesna, 1.
Szostkiewicz, A. (2009). Geje: nie, eutanazja: czemu nie. Polityka, 36.
Sztompka, P. (2000). Trauma wielkiej zmiany: społeczne koszty transformacji. Warszawa.
Sztompka, P. (2005). Socjologia: analiza społeczeństwa. Kraków.
Taylor, Ch. (2007). A Secular Age. Cambridge, MA – London.
The Global Innovation Index 2013. (2013), www.globalinnovationindex.org/ content.aspx?page=data-analysis (23.09.2013).
TNS Polska (2013). Sondaż TNS dla „Gazety Wyborczej”, 29 listopada – 4 grudnia. Gazeta Wyborcza, 294.
Touraine, A. (2013). Po kryzysie. M. Frybas (tłum.). Warszawa.
Voir ou revoir le débat avec Alain Touraine (2013). www.strategie.gouv.fr/ blog/2013/09/debat-avec-alain-touraine-la-fi n-des-societes/.
Wedel, J.R. (2009). Shadow Elite: How the World’s New Power Brokers Undermine Democracy, Government, and the Free Market. New York.
Wierzbicki, A.P. (2011). Wizja i mechanizmy postępu w Polsce do 2050 roku. W: J. Kleer i in. (red.). Wizja przyszłości Polski. Studia i analizy. T. 1. Warszawa.
Wnuk-Lipiński, E. (2005). Świat międzyepoki: globalizacja, demokracja, państwo narodowe. Kraków.
Yip, A. (2002). The Persistence of Faith among Non-Heterosexual Christian: Evidence for the Neosecularisation Thesis of Religion Transformation. Journal for the Scientific Study of Religion, 2.
Zahorska, M. (2009). Edukacja drogą marginalizacji? W: K. Slany, Z. Seręga (red.). Sprostać zmianom. Szkice o powinnościach współczesnej socjologii. Kraków.
Zakaria, F. (2009). Koniec hegemonii Ameryki. S. Kroszczyński (tłum.). Warszawa.
Zarycki, T. (2004). Kapitał społeczny a trzy polskie drogi do nowoczesności. Kultura i Społeczeństwo, 2.
Zawistowska, A. (2012). Horyzontalne nierówności edukacyjne we współczesnej Polsce. Warszawa.