Sonata d-moll op. 9 Karola Szymanowskiego. Geneza – technika kompozytorska – recepcja – opinie

Maryla RENAT

doi:10.16926/em.2015.10.02

Opublikowane: 2019-10-041

Tom 10 (2015)

Sonata d-moll op. 9 Karola Szymanowskiego. Geneza – technika kompozytorska – recepcja – opinie

Maryla RENAT

Edukacja Muzyczna

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.16926/em.2015.10.02

Abstrakt

Artykuł syntetyzuje wszelkie informacje, komentarze, omówienia na temat Sonaty d-moll na skrzypce i fortepian op. 9 Karola Szymanowskiego i prezentuje dokładną analizę formy i języka dźwiękowego tego dzieła. Układ treści zawarty jest w 5 paragrafach: 1) Wstęp, 2) Geneza, 3) Recepcja, 4) Technika kompozytorska, 5) Sonata d-moll w literaturze muzykologicznej.

Pierwszy z nich podaje wstępne uwagi o stylu skrzypcowym kompozytora. Drugi przytacza wszystkie dane i okoliczności, dotyczące powstania Sonaty d-moll na podstawie polskiego pi-śmiennictwa. Trzeci to przegląd recenzji utworu po pierwszych publicznych wykonaniach w Pol-sce i za granicą. Czwarty paragraf jest centralną częścią artykułu i traktuje o technice kompozytor-skiej. Podzielony został na 7 zagadnień: 1. Architektonika, 2. Budowa współczynników formal-nych, 3. Technika pracy tematycznej, 4. Plan tonalny utworu, 5. Właściwości melodyki, 6. Faktura a harmonika i tonalność, 7. Relacje interinstrumentalne. Rozważania analityczne ujęte zostały w dwustopniową strukturę, z zaakcentowaniem zagadnień szczegółowych. Analiza formy i środ-ków techniczno-wyrazowych utworu ma na celu ukazanie dojrzałości twórczej tego młodzieńcze-go dzieła. Ilustrowana jest pięcioma przykładami zapisu nutowego. Ostatni paragraf stanowi prze-gląd opinii na temat Sonaty d-moll Szymanowskiego, zawartych w literaturze polskiej i obcoję-zycznej (niemieckiej, angielskiej, francuskiej), poświęconej biografii i twórczości kompozytora.

Problematyka poruszana w artykule poparta jest licznymi cytatami, zaczerpniętymi z monogra-fii badaczy polskich i obcych. Artykuł zwieńczony jest wnioskami końcowymi. Do tekstu dołą- czono wykaz nagrań płytowych omawianej Sonaty.

Słowa kluczowe:

polska muzyka skrzypcowa XX wieku, Karol Szymanowski, sonata skrzypcowa

Inne teksty tego samego autora

1 2 > >>

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

RENAT, M. (2019). Sonata d-moll op. 9 Karola Szymanowskiego. Geneza – technika kompozytorska – recepcja – opinie. Edukacja Muzyczna, 10, 29–58. https://doi.org/10.16926/em.2015.10.02

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Chomiński Józef M., Historia muzyki polskiej, cz. 3, PWM, Kraków 1996.
Google Scholar

Chomiński Józef M., Studia nad twórczością Karola Szymanowskiego, PWM, Kraków 1969.
Google Scholar

Chomiński Józef M., Wielkie formy instrumentalne, t. 2, seria: Formy muzyczne, PWM, Kraków 1987.
Google Scholar

Chylińska Teresa (oprac.), Dzieje przyjaźni. Korespondencja Karola Szymanowskiego z Pawłem i Zofią Kochańskimi, PWM, Kraków 1971.
Google Scholar

Chylińska Teresa (oprac.), Korespondencja. Pełna edycja zachowanych listów od i do kompozytora, t. 1: 1903–1919, PWM, Kraków 1982.
Google Scholar

Chylińska Teresa, Między kompozytorem i wydawcą. Korespondencja Karola Szymanowskiego z Universal Edition, PWM, Kraków 1978.
Google Scholar

Chylińska Teresa, Karol Szymanowski i jego epoka, Musica Iagellonica, Kraków 2008.
Google Scholar

Głowacki Jan, Kolorystyka a technika skrzypcowa w twórczości Szymanowskiego, [w:] Karol Szymanowski, Księga Sesji Naukowej poświęconej twórczości Karola Szymanowskiego, Warszawa 23–28 marca 1962, Uniwersytet Warszawski 1964.
Google Scholar

Golachowski Stanisław, Karol Szymanowski, PWM, Kraków 1977.
Google Scholar

Helman Zofia, hasło: Szymanowski Karol, [w:] Encyklopedia muzyczna PWM, część biograficzna, red. E. Dziębowska, t. 10: Sm–Ś, PWM, Kraków 2007.
Google Scholar

Iwaszkiewicz Jarosław, Spotkania z Szymanowskim, PWM, Kraków 1976.
Google Scholar

Jachimecki Zdzisław, Karol Szymanowski. Rys dotychczasowej twórczości, Skład Główny w Księgarni Jagiellońskiej, Kraków 1927; http://dx.doi.org/ 10.1093/mq/vii.1.23.
Google Scholar

Jahnke Zdzisław, Sitowski Zygmunt, Literatura skrzypcowa. Rys historyczny, PWM, Kraków 1962.
Google Scholar

Jarociński Stefan (oprac.), Antologia polskiej krytyki muzycznej XIX i XX wieku, PWM, Kraków 1955.
Google Scholar

Łobaczewska Stefania, Karol Szymanowski. Życie i twórczość (1882–1937), PWM, Kraków 1950.
Google Scholar

Maciejewski Bogusław, Karol Szymanowski. His Life and Music, London 1967.
Google Scholar

Mersmann Hans, Die Kammermusik, Band IV: Europäische Kammermusik des XIX und XX Jahrhunderts, Druck und Verlag von Breirkopf & Härtel, Leipzig 1930.
Google Scholar

Mizerska-Golonek Ewa, Targosz Jacek, Forma sonatowa. Ogólna koncepcja formy. Tektonika i architektonika tematu sonatowego, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 1997.
Google Scholar

Moere Didier van, Karol Szymanowski, Fayard, Paris 2008; http://dx.doi.org/ 10.7202/029958ar.
Google Scholar

Paja-Stach Jadwiga, Muzyka polska od Paderewskiego do Pendereckiego, Musica Iagellonica, Kraków 2009.
Google Scholar

Palmer Christopher, Szymanowski, British Broadcasting Corporation, London 1983.
Google Scholar

Renat Maryla, Sonata skrzypcowa w muzyce polskiej XX wieku, Wyd. Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, Częstochowa 2012.
Google Scholar

Samson Jim, The music of Szymanowski, Kahn & Averill, London 1980; http://dx.doi.org/10.2307/940446.
Google Scholar

Szymanowski Karol, Z listów, oprac. Teresa Bronowicz-Chylińska, PWM, Kraków 1958;
Google Scholar

Walaciński Adam, Wstęp, [w:] Utwory skrzypcowe, seria: Karol Szymanowski. Dzieła, t. 12, PWM, Kraków 1978.
Google Scholar

Wightman Alistair, Karol Szymanowski. His Life and Work, Ashgate, Aldershot 1999; http://dx.doi.org/10.2307/3108430.
Google Scholar

Zieliński Tadeusz A., Szymanowski. Liryka i ekstaza, PWM, Kraków 1997.
Google Scholar