Edukacja jako przestrzeń rozgrywania się procesów tożsamościowych - na podstawie narracji edukacyjnych kobiet
DOI:
https://doi.org/10.16926/eat.2020.09.16Słowa kluczowe:
biografia tematyczna, narracje edukacyjne, historie uczenia się, historie życia, samostanowienie, edukacja kobiet, samorozwójAbstrakt
W tekście niniejszym Autorka podjęła rozważania teoretyczne, jak też zaprezentowała wyniki badań własnych nad zagadnieniem kształtowania się tożsamości kobiet w kontekście auto/biografii człowieka, odnosząc się do kategorii tożsamości, ze szczególnym uwzględnieniem biografii edukacyjnej nazywanej przypadkiem szczególnym biografii tematycznej (istotnym dla kategorii tożsamości) oraz kategorii narracji, kluczowej dla pojmowania zjawiska auto/biografii. Biografia człowieka jest nieocenionym źródłem informacji o jego życiu, o danym człowieku. Poznając biografię danej osoby zbierając o niej informacje, poznając jej historię, czy to od niej samej (biografia przekazana poprzez relację autobiograficzną), czy to z materiałów biograficznych, jak np. pamiętniki, dzienniczki, listy, wspomnienia innych. Jak pisze Autorka, jednym z kryteriów tożsamości jest poczucie ciągłości siebie w czasie. Kryterium to może być spełnione dzięki pamięci autobiograficznej, czyli pamięci zdarzeń osobistych i faktów autobiograficznych. Z pamięcią autobiograficzną silnie wiąże się problematyka biografii. W tekście tym Autorka ukazuje specyficzne splątanie trzech kategorii: tożsamości, pamięci autobiograficznej i biografii.
Downloads
Bibliografia
Backe D., Schulze Th. (ed.), (1979). Aus Geschichten Lernen. Weinheim, München.
Barska A. (2005). Tożsamość społeczno-kulturowa płci w kontekście ponowoczesnego świata. In: A. Barska, E. Mandal (eds.). Tożsamość społeczno-kulturowa płci. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Barska A., Mandal E. (eds.), (2005). Tożsamość społeczno-kulturowa płci. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Bauman Z. (1995). Ciało i przemoc w obliczu ponowoczesności. Toruń: Wydawnictwo UMK.
Bauman Z. (1994). Dwa szkice o moralności ponowoczesnej. Warszawa: Instytut Kultury.
Bauman Z. (2006). Płynna nowoczesność. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Bauman Z. (2004). Ponowoczesność jako źródło cierpień. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
Bauman Z. (2001). Tożsamość jaka była, jest i po co? In: A. Jawłowska (ed.): Wokół problemów tożsamości. Warszawa: Wydawnictwo LTW.
Bauman Z., Tester K. (2003), O pożytkach z wątpliwości. Rozmowy z Zygmuntem Baumanem. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
Beck U. (2004). Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Bokszański Z., (1989). Tożsamość, integracja, grupa: tożsamość jednostki w perspektywie teorii socjologicznej. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Boruta I., (1996). Równość kobiet I mężczyzn w pracy w świetle prawa Wspólnoty Europejskiej. Implikacje dla Polski. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Budrowska B. (2000). Macierzyństwo jako punkt zwrotny w życiu kobiety. Wrocław: Wydawnictwo Funna.
Cierpka A. (2000). Metoda analizy narracji w badaniach psychologicznych. Zastosowanie metod analizy narracji do badania wybranych aspektów zawartości treściowej etosu rodzinnego. In: M. Straś-Romanowska (ed.). Metody jakościowe w psychologii współczesnej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Chomczyńska-Miliszkiewicz M. (2001). Szkoła jako agenda ról płciowych. Przegląd badań. "Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja", 2001, no. 1.
Domański H. (1992). Zadowolony niewolnik? Studium o nierówności między mężczyznami i kobietami w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
Faure E. (ed.), (1975). Uczyć się, aby być. Warszawa: PWN.
Fuszara M. (ed.), (2002). Kobiety w Polsce na przełomie wieków. Nowy kontrakt płci? Warszawa: ISP.
Gałdowa A. (1995). Powszechność i wyjątek: rozwój osobowości człowieka dorosłego. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Giddens A. (2001). Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Giddens A. (2004). Socjologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Gontarczyk E. (1995). Kobiecość i męskość jako kategorie społeczno kulturowe w studiach feministycznych. Perspektywa socjologiczno-pedagogiczna. Poznań: Wyd. Eruditus s. c.
Havighurst J. (1981). Developmental tasks and education. New York: University of Chicago Press.
Helling I. (1990). Metoda badań biograficznych. In: J. Włodarek, M. Ziółkowski (eds.): Metoda biograficzna w socjologii. Warszawa – Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Jacob G. (2001). Wywiad narracyjny w badaniach biograficznych. In: D. Urbaniak-Zając, J. Piekarski (eds.), Jakościowe orientacje w badaniach pedagogicznych. Studia i materiały, Łódź: Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego.
Jankowski D. (1999). Autoedukacja wyzwaniem współczesności. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Jawłowska A. (ed.), (2001). Wokół problemów tożsamości. Warszawa: Wydawnictwo LTW.
Konarzewski K. (2000). Jak uprawiać badania oświatowe. Metodologia praktyczna. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Krüger H.H. (2005). Wprowadzenie w teorie i metody badawcze nauk o wychowaniu. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Lachowicz-Tabaczek, K. (2000). Przejawy i przyczyny „nierówności” w poziomie samooceny kobiet i mężczyzn. "Czasopismo Psychologiczne", no. 1-2, 63-76.
Lamnek S. (1993), Qualitative Sozialforschung. Methodologie, t. I. Weinheim.
Malewska – Peyre H. (2000). Ciągłość i zmiana tożsamości. "Kultura i Społeczeństwo", 2000, no. 1.
Malicka M. (1996). Ja to znaczy kto? Rzecz o osobowej tożsamości i wychowaniu, Warszawa: „Żak”.
Mamzer H. (2002). Tożsamość w podróży. Wielokulturowość a kształtowanie tożsamości jednostki. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Mandal E. (1995), Socjalizacja ról społecznych związanych z płcią. In: E. Mandal, R. Stefańska-Klar (eds.). Współczesne problemy socjalizacji. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Maszke A.W. (2004). Metodologiczne podstawy badan pedagogicznych. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Melosik Z., (1996). Tożsamość, ciało i władza. Teksty kulturowe jako konteksty pedagogiczne. Poznań – Toruń: Edytor.
Miluska J. (1996). Tożsamość kobiet i mężczyzn w cyklu życia. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Morciniec J. (1995), Między rozumieniem i wyjaśnianiem. Analiza wywiadu narracyjnego w ramach koncepcji Glynis M. Breakwell jako przykład podejścia do problematyki tożsamości człowieka. In: M. Reut (ed.): Człowiek, kultura, edukacja, v. 2. Wrocław: Oficyna Wydawnicza PW.
Nowak A. (1998). Metoda biograficzna w badaniach pedagogicznych. In: S. Palka (ed.): Orientacje w metodologii badań pedagogicznych. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Nowak-Dziemianowicz M. (2003). Edukacja i tożsamość w epoce „www”. "Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja", 2003, special issue.
Pakszys E., Heller W. (eds.). Publiczna przestrzeń kobiet. Obrazy dawne i nowe. Poznań: Wydawnictwo UAM.
Palka S. (ed.), (1998). Orientacje w metodologii badan pedagogicznych. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Pankowska D. (2003). Wychowanie a role płciowe. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Pilch T., Bauman T. (2001). Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe, Warszawa: „Żak”.
Prawda M. (1989). Biograficzne odtwarzanie rzeczywistości. O koncepcji badań Fritza Schütz., “Studia Socjologiczne", 1989, no. 4.
Reszke I. (1984). Prestiż społeczny a płeć. Kryteria prestiżu osób i zawodów. Wrocław – Warsaw – Kraków – Gdańsk – Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Reut M. (ed.), (1995). Człowiek, Kultura, Edukacja. v. 2. Wrocław: Oficyna Wydawnicza PW.
Ricoeur P. (1998). Filozofia osoby. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej.
Rosner K. (2003). Narracja, tożsamość i czas. Kraków: Universitas.
Schulze Th., (1979), Biographisch orientierte Pädagogik. In: Backe D., Schulze Th. (eds.): Aus Geschichten Lernen, Weinheim, München.
Schütze F. (1997). Das Narrative Interview in Interaktionsfeldstudien. Hagen: Fernuniv.
Siemieńska R. (ed.), (1997). Wokół problemów zawodowego równouprawnienia kobiet i mężczyzn. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Siemieńska R. (ed.), (1997). Portrety kobiet i mężczyzn w środkach masowego przekazu
i podręcznikach szkolnych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Straś-Romanowska M. (ed.), (2000). Metody jakościowe w psychologii współczesnej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Taylor Ch. (2001). Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Tillmann K. J. (1996). Teorie socjalizacji. Społeczność, instytucja, upodmiotowienie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Titkow A., Domański H. (eds.), (1995). Co to znaczy być kobietą w Polsce? Warszawa: Wydaw. Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
Urbaniak – Zając D., Piekarski J. (eds.), (2001). Jakościowe orientacje w badaniach pedagogicznych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Witkowski L. (1989). Rozwój i tożsamość w cyklu życia. Studium koncepcji Erika
H. Eriksona. Toruń: Wydawnictwo UMK.
Włodarek J., Ziółkowski M. (eds.), (1990). Metoda biograficzna w socjologii. Warszawa – Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Żarnowska A., Szwarc A. (eds.), (1995). Kobiety i edukacja na ziemiach polskich w XIX i XX wieku. Warszawa: DiG: Uniwersytet Warszawski. Instytut Historyczny.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Agnieszka Majewska-Kafarowska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Mam świadomość, że czasopismo jest wydawane na licencji Creative Commons - Uznanie autorstwa (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode).
Przesyłając artykuł wyrażam zgodę na jego udostępnienie na tej licencji