Abstrakt
Nowoczesne idee w oświacie, w tym m.in. edukacyjny konstruktywizm, kreatywność, aktywność, zderzają się z codzienną praktyką, w której wciąż dominuje uprzedmiotowienie uczniów i nauczanie podające. Większość nauczycieli wzbrania się przed odejściem od działań rutynowych, uporządkowanych i przewidywalnych. Tymczasem aktywizujący, kreatywny proces dydaktyczny niesie duże ryzyko wystąpienia zdarzeń nieprzewidywalnych, zakłócenia porządku, czy wręcz wkradania się na lekcje sporej dawki chaosu. Jednakże brak ładu nie powinien być traktowany jako zjawisko niepożądane, lecz jako warunek niezbędny skutecznego procesu dydaktycznego, traktującego uczniów podmiotowo. Główna przyczyna lęku wielu nauczycieli przed chaosem tkwi w powszechnym braku ich poczucia podmiotowości.
Bibliografia
Chałas, K. (2004). Metoda projektów. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku (t. 3, s 191–193). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Cudowska, A. (2010). Nauczanie twórczości – twórcze nauczanie. Wspomaganie w rozwoju. W: A. Karpińska (red.), Edukacja w okresie przemian (s. 199–208). Białystok: Wydawnictwo „Trans Humana”.
Jenkins, H. (2013). Nowa rzeczywistość wymaga od nas inteligencji kolektywnej (w rozmowie z Sz. Grelą). W: Edukacja. Przewodnik Krytyki Politycznej (s. 141–153). Warszawa: Wydawnictwo „Krytyki Politycznej”.
Juszczyk, S. (2003). Konstruktywizm w nauczaniu. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku (t. 2, s. 770–783). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Kędzierska, J. (2003). Grupowa praca uczniów. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku (t. 2, s. 130–133). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Klim-Klimaszewska, A. (2009a). Myślenie twórcze. W: S. Jedynak, J. Kojkoł (red.), Encyklopedia filozofii wychowania (s. 186–191). Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza „Branta”.
Klim-Klimaszewska, A. (2009b). Podmiotowość. W: S. Jedynak, J. Kojkoł (red.), Encyklopedia filozofii wychowania (s. 236–239). Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza „Branta”.
Kwiatkowska, H. (2008). Pedeutologia. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Melosik, Z. (2004). Kultura popularna jako czynnik socjalizacji. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki (t. 2, s. 68–91). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Neville, B. (2009). Psyche i edukacja. Emocje, wyobraźnia i nieświadomość w uczeniu się i nauczaniu. (M. Kościelniak, tłum.). Kraków: Wydawnictwo WAM.
Pachociński, R. (2004). Model oświaty społeczeństwa informacyjnego. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku (t. 3, s. 367–374). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Półturzycki, J. (2005). Problemowe kształcenie. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku (t. 4, s. 908–914). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Szempruch, J. (2012). Nauczyciel w warunkach zmiany społecznej i edukacyjnej. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Szmidt, K.J. (2003). Lekcje twórczości. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku (t. 2, s. 1027–1033). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Śliwerski, B. (2011). Niezdolność uspołecznienia polskiej oświaty w okresie dwudziestolecia III RP. W: A. Murzyn (red.), Samorządność wczoraj i dziś. Wychowanie do społeczeństwa obywatelskiego (s. 9–28). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Zaczyński, W.P. (1990). Uczenie się przez przeżywanie. Rzecz o teorii wielostronnego kształcenia. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Zamojski, P. (2005). Praca grupowa. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku (t. 4, s. 803–805). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.