Abstrakt
Problematyka zdrowia jest obecna niemal we wszystkich obszarach życia współczesnego człowieka, przenika ludzkie życie, występuje w przestrzeni mediów, w środowisku rodzinnym, rówieśniczym, szkolnym i innych instytucji. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie zdrowego stylu życia jako uniwersalnej wartości warunkującej zdrowie i wysoką jakość życia oraz próba określenia jej pozycji w przestrzeni edukacyjnej. Wydaje się, że niewielki nacisk kładzie się na zdrowy styl życia rozumiany jako wartość, a przecież jest on nie tylko nośnikiem wartości, ale stanowi też wartość autoteliczną. Potrzebni są interdyscyplinarnie wykwalifikowani liderzy i edukatorzy, którzy podejmą się trudnego zadania, jakim jest wychowanie do wartości zdrowia. Szkoła nie może być miejscem prowadzenia kampanii marketingowych z powierzchowną informacją o zdrowiu, ale powinna być środowiskiem zdrowym, odpowiedzialnie i świadomie kreującym oraz wspierającym zdrowy styl życia całej społeczności szkolnej.
Bibliografia
Antonovsky, A. (1996). The salutogenic model as a theory to guide health promotion. Health Promotion International, 11.
Barlak, M. (2008). O potrzebie jedności wychowania. W: Z. Dziubiński (red.). Humanistyczne aspekty sportu i turystyki. Warszawa.
CBOS (2004). Wartości życiowe. Komunikat z badań. Red. M. Wenzel. Warszawa.
Cendrowski, Z. (1993). Dekalog zdrowego stylu życia. Warszawa,
Cendrowski, Z. (1997). Przewodzić innym. Warszawa.
Csikszentmihalyi, M. (1996). Przepływ. Jak poprawić jakość życia. M. Wajda (tłum.). Warszawa.
Czajkowski, K. (1979). Wychowanie do rekreacji. Warszawa.
Czapiński, J., Panek, T. (2011). Diagnoza społeczna 2009. Warunki i jakość życia Polaków. Raport. Warszawa.
Czerwiński, M. (1978). Profile kultury. Warszawa.
Dakunin, M. (2012). Aksjologia. Podstawy teorii wartości. [b.m.].
Denek, K. (1999). Aksjologiczne aspekty edukacji szkolnej. Toruń.
Denek, K. (2005). Ku lepszej edukacji. Toruń.
Diener, E., Lucas, R.E, Oishi, S. (2008). Dobrostan psychiczny. Nauka o szczęściu i zadowoleniu z życia. M. Szuster (tłum.). W: J. Czapiński (red.). Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach człowieka. Warszawa.
Downie, R.S., Fyfe, C., Tannahill, A. (1994). Health Promotion. Models and Values. New York.
Drabik, J., Resiak, M. (2009). Nauczyciel jako pedagog i promotor zdrowia. Gdańsk.
Furmanek, W. (2009), Renesans wartości w pedagogice. W: M. Wojciechowska (red.). Teoretyczne podstawy edukacji. Renesans wartości w edukacji. Kielce.
Giza, T. (2009). Idea samorealizacji oraz jej współczesne przemiany. W: M. Wojciechowska (red.). Teoretyczne podstawy edukacji. Renesans wartości w edukacji. Kielce.
Heszen, I., Sęk, H. (2008). Psychologia zdrowia. Warszawa.
Informacja o wynikach kontroli. Wychowanie fizyczne i sport w szkołach publicznych. Raport NIK. (2010). Warszawa, www.nik.gov.pl/plik/id,1942,vp,2355.pdf.
Janicki, G. (2009). Nowe aspekty czasu wolnego na przełomie wieków. W: Z. Dziubiński, K.W. Jankowski (red.). Kultura fizyczna w społeczeństwie nowoczesnym. Warszawa.
Kloska, G. (1971). Problem wartościowania w etnografii. Lud, 55.
Kowalski, M., Gaweł, A. (2007). Zdrowie – wartość – edukacja. Kraków.
Kulmatycki, L. (2003). Promocja zdrowia w kulturze fizycznej. Wrocław.
Lalonde, M. (1974). A New Perspective on the Health of Canadians. A Working Document. Government of Canada. Ottawa.
Mariański, J. (2010). Wolność jako wartość społeczna i moralna. W: J. Daszykowska, M. Rewera (red.). Przemiany wartości i stylów życia w ponowoczesności. Warszawa.
Mazur, J., Woynarowska, B., Kołoło, H. (2007). Zdrowie subiektywne, styl życia i środowisko psychospołeczne młodzieży szkolnej w Polsce. Raport techniczny z badań HBSC 2006. Warszawa.
Nowak, P.F. (2010). Biegi uliczne nośnikiem wartości prozdrowotnych we współczesnej kulturze fizycznej. W: Z. Dziubiński, P. Rymarczyk (red.). Kultura fizyczna a globalizacja. Warszawa.
Nowak, P.F. (2012). Liderzy edukacji zdrowotnej we współczesnej szkole. Zdrowie Publiczne, 2.
Nowak, P.F., Szepelawy, M. (2009). The origins of health education – opinion of post-secondary-school pupils. W: J. Daniluk (red.). Education vs. Wellness. Lublin.
Ostrowska, A. (1997). Prozdrowotne style życia. Promocja Zdrowia, Nauki Społeczne i Medycyna, 10–11.
Ostrowska, A. (1999). Styl życia a zdrowie. Warszawa.
Ostrzyżek, A., Marcinkowski, J.T. (2012). Biomedyczny versus holistyczny model zdrowia a teoria i praktyka kliniczna. Problemy Higieny i Epidemiologii, 4.
Pośpiech, J. (2009). O reformowaniu wychowania fizycznego – refleksje zamiast polemiki. Zdrowie – Kultura Zdrowotna – Edukacja, 4.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Dz. U. z dnia 15 stycznia 2009 r. Nr 4, poz. 17.
Sałaciński, L. (2010). Aporie wychowawcze szkoły i nauczyciela. Złudzenia transmisji wartości w edukacji. Zielona Góra.
Słońska, Z. (1994). Promocja zdrowia – zarys problematyki. Promocja Zdrowia, Nauki Społeczne i Medycyna, 1.
Syrek, E. (2008). Zdrowie i wychowanie a jakość życia. Perspektywy i humanistyczne orientacje poznawcze. Katowice.
Szczepański, J. (1982). Wartość działania. W: J. Lipiec (red.). Człowiek i świat wartości. Kraków.
Szymczuk, E., Zajchowska, J., Dominik, A., Makara-Studzińska, M., Zwolak, A., Daniluk, J. (2011). Media jako źródło wiedzy o zdrowiu. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 4.
Tarkowska, E. (1997). Skrajne wzory organizacji czasu w życiu codziennym ich konsekwencje zdrowotne. Promocja Zdrowia, Nauki Społeczne i Medycyna, 10–11.
Tischner, J. (1995). Jak żyć. Warszawa.
Urbańska, I., Czarniecka-Skubina, E. (2007). Częstotliwość spożycia przez młodzież produktów spożywczych oferowanych w sklepikach szkolnych. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 3.
Wojtczak, A. (2009). Zdrowie publiczne wyzwaniem dla systemów zdrowia XXI wieku. Warszawa.
Woynarowska, B. (2008). Edukacja zdrowotna. Warszawa.
Woynarowska, B. (2011). Organizacja i realizacja edukacji zdrowotnej w szkole. Warszawa.
Young, I. (2011). Jak wspierać rozwój i zdrowie młodzieży. J.M. Baraniecka (tłum.). Warszawa.
Zalewska-Meler, A. (2009). (Nie)obecne kategorie w obszarze zdrowia człowieka. Kraków.
Żukowska, Z. (2002). Zdrowie i sport w perspektywie globalnej. W: E. Malewska, B. Śliwerski (red.). Pedagogika i edukacja wobec nowych wspólnot i różnic w jednoczącej się Europie. Kraków.
Mam świadomość, że czasopismo jest wydawane na licencji Creative Commons - Uznanie autorstwa (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode).
Przesyłając artykuł wyrażam zgodę na jego udostępnienie na tej licencji.