Abstract
The following text has grown out of the need to search for inspiration for the development of humanities in schools, when it concerns pedagogical and cultural education. The fundamental subject of the article is the transposition of the category of „experience”, derived from J. Tischner’s philosophy of man, into the educational ground, as well as the search to discover in it favourable conditions in order to develop the idea of anthropocentric education. The author of the text discusses the notion of experience against the literary tradition and with reference to the existing language notions, in order to present, on the basis of Tischner’s philosophical works and the author’s reflections, two ways of understanding the category in the context of the philosophy of man. At the same time, the author transfers Tischner’s category of experience onto the level of understanding the place and the role of both the student and the teacher in the process of education – and thus shows their tasks and obligations resulting from the way we perceive other people through the prism of basic concepts around which the idea of the philosophy of dialogue represented by the author of Spór o istnienie człowieka is centred.
References
Bakuła, K. (2010). Podstawa programowa języka polskiego z roku 2009 albo pitaval lubelski. Polonistyka, 2.
Bańko, M. (red.) (2005). Wielki słownik wyrazów bliskoznacznych. Warszawa.
Bauman, Z. (2000). Kultura jako spółdzielnia spożywców. W: Z. Bauman, Ponowoczesność jako źródło cierpień. Warszawa.
Bolecki, W. (2007). Zamiast wstępu (doświadczenie i modernizm). W: W. Bolecki, E. Nawrocka (red.). Literackie reprezentacje doświadczenia. Warszawa.
Bolecki, W., Nawrocka, E. (2007). Od redaktorów. W: W. Bolecki, E. Nawrocka (red.). Literackie reprezentacje doświadczenia. Warszawa.
Dubisz, S., Sobol, E. (red.) (2005). Wielki słownik frazeologiczny z przysłowiami. Warszawa.
Kępiński, A. (1978). Poznanie chorego. Warszawa.
Kłakówna, Z.A. (2001). Kwestia uczniowskiej i nauczycielskiej podmiotowości. Nowa Polszczyzna, 5.
Kłakówna, Z.A. (2003). Przymus i wolność. Projektowanie procesu kształcenia kulturowej kompetencji. Język polski w klasach IV–VI szkoły podstawowej, w gimnazjum i liceum. Kraków.
Kłakówna, Z.A. (2010a). Po pierwsze, kulturowa edukacja humanistyczna. Polonistyka, 2.
Kłakówna, Z.A. (2010b), Reformatorskie sukcesy i porażki w dziedzinie edukacji szkolnej. W: J. Szomburg, P. Zbieranek (red.). Edukacja dla rozwoju. Gdańsk.
Kołodziej, P. (2010). Tak zwana „edukacja polonistyczna” według tak zwanej „podstawy programowej”, Polonistyka, 2.
Kwapiszewski, J. (1998). Filozofi a księdza Józefa Tischnera jako źródło dialogu. Słupsk.
Lakoff, G., Johnson, M. (2011). Metafory w naszym życiu. T.P. Krzeszowski (tłum.). Warszawa.
Maćkiewicz, J. (2007). Językowy obraz człowieka jako podmiotu doświadczającego. W: W. Bolecki, E. Nawrocka (red.). Literackie reprezentacje doświadczenia. Warszawa.
Nycz, R. (2007). Literatura nowoczesna wobec doświadczenia. W: W. Bolecki, E. Nawrocka (red.). Literackie reprezentacje doświadczenia. Warszawa.
Podstawa programowa z komentarzami. T. 2: Język polski w szkole podstawowej, gimnazjum i liceum [b.r., b.m.]; www.reformaprogramowa.men.gov.pl/images/ Podstawa_programowa/men_tom_2.pdf.
Rusek, M. (2004). Lekcje polskiego – typy i struktura. W: A. Janus-Sitarz (red.). Polonista w szkole. Kraków.
Scheler, M. (1990). Poznanie wartości. A. Węgrzycki (tłum.). W: J. Galarowicz, W. Jaworski, A. Małecka (red.). Zagadnienia i kierunki filozofii. Ontologia, epistemologia, etyka (wybór tekstów). Kraków.
Scheler, M. (1977). Resentyment a moralność. J. Garewicz (tłum.). Warszawa.
Sobczak, P. (2005). Koncepcja nadziei w ujęciu fi lozofi cznym św. Tomasza i Józefa Tischnera. Tarnów.
Sobol, E. (red.). (1995). Mały słownik języka polskiego. Warszawa.
Spitzer, M. (2008). Jak uczy się mózg. M. Guzowska-Dąbrowska (tłum.). Warszawa.
Sporek, P. (2011a). Czy dialog z uczniem jest możliwy? O technologii informacyjnej – refleksja antropocentryczna. Forum Nauczycieli, 2.
Sporek, P. (2011b). Problemy z autorytetem nauczyciela we współczesnej szkole. W: S. Żurek, M. Bajan (red.). Etyka nauczyciela. Lublin.
Tischner, J. (2001a). Filozofi a dramatu. Kraków.
Tischner, J. (2001b). Spór o istnienie człowieka. Kraków.