Abstrakt
Czy z faktu, że pytanie badawcze formułuje pedagog można wnioskować, że jest to pytanie pedagogiczne? Co sprawia, że pytanie jest traktowane jako relewantne z pedagogicznego punktu widzenia? Jakie znaczenie ma w tym kontekście sposób myślenia o rozwoju pedagogiki jako dyscypliny naukowej? Celem artykułu jest próba sformułowania odpowiedzi na powyższe pytania postawione w związku z refleksją nad zakresem i zawartością uniwersum przedmiotowego pedagogiki. Wyróżnienie dwóch podstawowych sposobów myślenia o rozwoju tej dyscypliny – jako ekspansji i kontynuacji – pozwala wydobyć i zaakcentować różnice w określaniu tego, co pedagogiczne, a co posiada przełożenie na zakres i treść pytań badawczych formułowanych przez pedagogów.
Bibliografia
Adamska, A. (2008). Pedagogika Bollywood. Rocznik Komisji Nauk Pedagogicznych, 61, 53-67.
Benner, D. (2015). Pedagogika ogólna. W: B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podstawy nauk o wychowaniu (tom I, s. 115-194). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne.
Chudy, W. (2007). Odchodzenie z nadzieją. U podstaw pedagogiki umierania. Ethos, 79-80, 21-42.
Clark, B.R. (1983). The Higher Education System: Academic Organizations in Cross-national Perspective. Berkeley-Los Angeles: University of California Press.
Feyerabend, P.K. (2001). Przeciw metodzie, przeł. S. Wiertlewski. Wrocław: Wydawnictwo Siedmioróg.
Gnitecki, J. (2008). Eksplikacja pojęcia „przedmiot badań pedagogiki”. W: K. Rubacha (red.), Konceptualizacje przedmiotu badań pedagogiki (s. 13-46). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Gromkowska-Melosik, A. (2004). Pedagogika ekologiczna. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki (tom I, s. 425-435). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Hessen, S. (1931). Podstawy pedagogiki, przeł. A. Zieleńczyk. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Kornas-Biela, D. (2009). Pedagogika prenatalna – nowy obszar nauk o wychowaniu. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Kotarbiński, T. (1961). Elementy teorii poznania, logiki formalnej i metodologii nauk. Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich.
Kretek, H.A., Dworak, J., Amiłowska-Czaja A. (2020). O istocie pedagogiki. Eunomia – Rozwój Zrównoważony, 2(99), 111-125.
Krishnan, A. (2009). What are Academic Disciplines? Some observations on the Disciplinarity vs. Interdisciplinarity debate. Southampton: ESRC National Centre for Research Methods.
Kruszewski, K. (2014). Jednoczenie nauk pedagogicznych, czyli dobro zawsze zwycięża. Ruch Pedagogiczny, 3, 71-80.
Kunowski, S. (2007). Podstawy współczesnej pedagogiki. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.
Kwieciński, Z. (2004). Problem pedagogii nurtów głównych i obocznych. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 3(27), 15-27.
Malewski, M. (2005). Pedagogika jako Wieża Babel. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 2(30), 91-103.
Marcinkowski, M., Wasilewski, P. (2014). Pedagogika wojskowa: o kształceniu żołnierza, dowódcy i przywódcy. Wrocław: Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. Generała Tadeusza Kościuszki.
Niemiec, M. (2012). Nauki o obronności a pedagogika. Obronność - Zeszyty Naukowe Wydziału Zarządzania i Dowodzenia Akademii Obrony Narodowej, 2, 89-100.
Okoń, W. (2007). Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Palka, S. (2006). Metodologia. Badania. Praktyka pedagogiczna. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Palka, S. (2010). Badania z pogranicza pedagogiki i innych nauk. W: S. Palka (red.), Podstawy metodologii badań w pedagogice (s. 338-353). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Poczobut, R. (2012). Interdyscyplinarność i pojęcia pokrewne. W: A. Chmielewski, M. Dudzikowa, A. Grobler (red.), Interdyscyplinarnie o interdyscyplinarności. Między ideą a praktyką (s. 39-61). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Rubacha, K. (2004). Edukacja jako przedmiot pedagogiki i jej subdyscyplin. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki (tom I, s. 21-33). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Rutkowiak, J. (1997). Między upaństwowieniem, prywatyzacją i uspołecznieniem się pedagogiki. W: H. Kwiatkowska, Z. Kwieciński (red.), Wybrane problemy pedagogiki polskiej po roku 1989 (s. 17-22). Toruń: EDYTOR.
Ryk. A. (2008). Pedagogika dramatu. Poszukiwania antropologiczno-metodologiczne. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej w Krakowie.
Stadniczeńko, L., Zamelski, P. (2016). Pedagogika prawa. Vade mecum! Pójdź ze mną!. Warszawa: Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania.
Stadniczeńko, L., Zamelski, P. (2020). Pedagogika prawa. Pomoc w zrozumieniu prawa i sensu życia. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Ekonomiczno-Humanistycznej.
Szmidt, K.J. (2011). Geneza pytań problemowych w badaniach pedagogicznych: dziedziczenie, odkrycie, zredefiniowanie. W: J. Piekarski, D. Urbaniak-Zając, K. Szmidt (red.), Metodologiczne problemy tworzenia wiedzy w pedagogice. Oblicza akademickiej praktyki (s. 175-189). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Sztobryn-Bochomulska, J. (2019). Rodzina miejscem „uczenia się” umierania. Przegląd Pedagogiczny, 2, 263-272, DOI: 10.34767/PP.2019.02.20
Piekarski J. (2011). Kryteria waloryzacji praktyki badawczej – między inhibicją metodologiczną a permisywnym tolerantyzmem. W: J. Piekarski, D. Urbaniak-Zając,
K. Szmidt (red.), Metodologiczne problemy tworzenia wiedzy w pedagogice. Oblicza akademickiej praktyki (s. 151-173). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Woleński, J. (2009). Dwa pojęcia nauki: metodologiczne i socjologiczne. Polska Akademia Umiejętności. Prace Komisji Historii Nauki, tom IX, 163-175.
Śliwerski, B. (2021). Pedagogika Lasu jako (nie)nowa orientacja w ogrodzie nauk pedagogicznych, wykład wygłoszony w ramach seminarium eksperckiego Pedagogika Lasu – próba definicji: https://www.youtube.com/watch?v=fR3c7MOF1XM (dostęp: 30.06.2022).
Zamelski, P. (2014). O pedagogice prawa kościelnego. Roczniki Nauk Prawnych, tom XXIV/4, 177-187.
Żłobicki, W. (2011). Pedagoga rozważania o granicach dyscyplin wiedzy. W: R. Włodarczyk, W. Żłobicki (red.), Interdyscyplinarność i transdyscyplinarność pedagogiki – wymiary teoretyczny i praktyczny (s. 99-108). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2022 Podstawy Edukacji