Abstract
The article presents theoretical analysis undertaken to recognize how the K. Jaspers concept of limit situations explains the complexity of the teacher social functioning. The purpose of the article is to explain the meaning of fight in the experience of Polish teachers and the justification for the fact that fight is an indispensable component of pedagogical work. It is because (using the language of K. Jaspers), limit situations, including fight, enable the realization of the existence. As a result, two aspects of fight were distinguished: “fight with” aiming to eliminate the opponent and “fight for”, striving to improve the current state. It was stated that being a teacher requires confrontation with others and experiencing situations that exceed the current capabilities and competences. The situation of fight can be seen as a starting point in the process of development. Moreover, it can be interpreted as existences striving towards transcendence.
References
Babiuch, M. (2002). Jak współpracować z rodzicami „trudnych” uczniów? Warszawa: WSiP.
Ball, S.J. (1994). Foucault i edukacja. Dyscypliny i wiedza. Kraków: Wydawnictwo Impuls.
Barciński, Z. (2013) (red.). Zachowania przeciw nauczycielowi. Lublin: Wydawnictwo NATAN.
Brzezińska, A. (2004). Miejsce ewaluacji w procesie kształcenia. W: A. Brzezińska, J. Brzeziński (red.), Ewaluacja procesu kształcenia w szkole wyższej. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
Chętkowski, B. (2010). Nauczycielskie perypetie. O wojnie wszystkich ze wszystkimi. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Dąbrowska-Bąk, M., Pawełek, K. (2014). Opresja w szkole. Warszawa: Wydawnictwo Żak.
Dudzikowa, M. (1996). Nauczyciel – uczeń. Między przemocą a dialogiem: obszary napięć i typy interakcji. Kraków: Wydawnictwo Impuls.
Dudzikowa, M., Jaskulska, S. (2016). Twierdza. Szkoła w metaforze militarnej. Co w zamian? Warszawa: Wolters Kluwer.
Ferenz, K. (2009). Role nauczyciela we wprowadzaniu młodego pokolenia w życie społeczne i kulturalne. W: K. Ferenz, S. Walasek, Role współczesnego nauczyciela w zmieniającej się rzeczywistości społecznej. Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT.
Jaspers, K. (1955). Philosophie. T. 1. Berlin – Heidelberg: Springer Verlag.
Jaspers, K. (1990). Filozofia egzystencji. Wybór pism. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Jaspers, K. (1995). Szyfry transcendencji. Toruń: Wydawnictwo Comer.
Kolasa, D. (2010). Sytuacje możliwe a sytuacje graniczne w filozofii Jaspersa. Studia z historii filozofii, 1, 135–145.
Komar, W. (1996). „Wojna” w edukacji: stosunku nauczyciel–uczeń. Pejzaże „walki” i nadziei (w kręgu pytań ważniejszych niż odpowiedzi). W: M. Dudzikowa (red.), Nauczyciel–uczeń. Między przemocą a dialogiem: obszary napięć i typy interakcji, Kraków: Impuls.
Kwiatkowska, H. (2005). Tożsamość nauczycieli. Między anomią a autonomią. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Kwiatkowska, H. (2008). Pedeutologia. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Maksymowska, E., Werwicka, M. (2009). Konflikty w szkole. Niezbędnik aktywnego rodzica. Warszawa: Wolters Kluwer.
Marek, Z. Walulik, A. (2012). Sytuacje graniczne i wychowanie. Paedagogia Christiana, 2/30, 179–191.
Mieszalski, S. (1997). O przymusie i dyscyplinie w klasie szkolnej. Warszawa: WSiP.
Mikołajczyk–Woźniak, M. (2015). W opresji swoich uczniów: nauczyciel w sytuacji granicznej. W: J. Wiśniewska, Sytuacje graniczne w biegu ludzkiego życia. Łódź: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy.
Motyl, K. (2014). O szkole jako fabryce nudy i śmiechu, Podstawy Edukacji, 7, 141–165.
Noelle V., (1995). Schuler sehen Schule Anders: eineempirische Untersuchunguber Schulauffassungen von Schulern Und Ihren Konsens. Frankfurt am Main – Berlin – Bern – New York – Paris – Wien: Peter Lang Verlag.
Piecuch, C. (2011). Metafizyka egzystencjalna Karla Jaspersa. Kraków: Wydawnictwo Universitas.
Poćwiardowska, B. (2010). Przejawy oporu w relacji wychowawca-rodzice. W: D. Zając (red.), O kompetencjach współczesnych wychowawców: perspektywa praktyki edukacyjnej. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Potulicka, E. (2003). Ewaluacja jakości pracy nauczyciela – ewolucja celów, funkcji i form. W: R. Cierzniewska (red.), Ewaluacja jakości pracy nauczyciela. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Suchecka, J. (2017). Strajk nauczycieli 31 marca. Pójdą do szkół, ale nie będą pracować, http://wyborcza.pl/7,75398,21465007,strajk-nauczycieli-31marca-pojda-do-szkol-ale-nie-beda.html [dostęp: 10.07.2017].
Sztobryn-Bochomulska, J. (2016). Koncepcja egzystencji Karla Jaspersa jako przyczynek do refleksji nad codziennością wychowania. Nauki o wychowaniu. Studia interdyscyplinarne, 1(2), 147–155.
Szymczak, M. (red.) (1995). Słownik języka polskiego. T. 3. (Hasło: walka). Warszawa: Wydawnictwo PWN.
Śliwerski, B. (n.d.). Nauczyciel jako zawód, http://osk-ko.edu.pl/kongres1/ materialy/BSliwerski-Kongres.pdf [dostęp: 18.07.17].
Trydeński, M. (2015). Doświadczenie graniczne w perspektywie filozofii Karla Jaspersa. W: C. Piecuch (red.), Karl Jaspers: w kręgu wielkich myślicieli współczesnych. Kraków: Wydawnictwo Universitas.
Walczak, A. (2012). Refleksja jako wyjątkowa przestrzeń aktywności myślowej w perspektywie doświadczeń granicznych, Kultura i Wychowanie, 4, 19–34.
Walczak, B. (2011). „Między nami dobrze jest”. O partnerstwie pomiędzy rodzicami a szkołą. W: G. Mazurkiewicz (red.), Ewaluacja w nadzorze pedagogicznym – refleksje. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Wlazło, S. (2012). Działanie zespołowe nauczycieli i kształtowanie kompetencji uczniów w działaniu zespołowym. W: G. Mazurkiewicz (red.), Jakość edukacji: różnorodne perspektywy. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Woods P. (1983). Sociology and the school. An Interactionist Viewpoint. London, Boston, Melbourne: Routledge and Kegan Paul.