Abstrakt
Szeroko omawiana problematyka wypalenia zawodowego odnosi się do zawodów, które wiążą się z bliskim kontaktem z innymi osobami. Dotychczas w odniesieniu do pedagogów specjalnych skupiano się na grupie pracującej z młodzieżą niepełnosprawną intelektualnie w stopniu lżejszym. Specyfika pracy z osobami, których ograniczenia wymuszają na wychowawcy stosowanie różnorodnych metod i form pracy, przy braku gwarancji na szybki sukces, doprowadzić może do poczucia braku sił i chęci do dalszej pracy. Niniejszy artykuł dotyczy zagrożenia syndromem wypalenia zawodowego w grupie pedagogów specjalnych pracujących z uczniami głęboko wielorako niepełnosprawnymi, którzy od 1997 roku zostali objęci obowiązkiem szkolnym.
Bibliografia
Borzyszkowska, H. (1983). Osobowość pedagoga specjalnego. Szkoła specjalna, 1, 114.
Chrzanowska, I. (2004). Wypalenie zawodowe nauczycieli a ocenianie osiągnięć szkolnych uczniów upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim i uczniów o prawidłowym rozwoju na etapie szkoły podstawowej, Łódź.
Fengler, J. (1999). Pomaganie męczy – wypalenie w pracy zawodowej. K. Pietruszewski (tłum). Gdańsk.
Gajdzica, A. (2008). Kompetencje nauczyciela we współczesnej szkole. W: Z. Gajdzica, J. Rottermund, A. Klinik (red.). Uczeń niepełnosprawny i jego nauczyciel w przestrzeni szkoły. Kraków.
Golińska, L., Świętochowski, W. (1998). Temperamentalne i osobowościowe determinanty wypalenia zawodowego u nauczycieli. Psychologia Wychowawcza, 5.
Kahl, E. (1998). Nowy status zawodowy nauczyciela, czy rewolucja?. Nowa Szkoła, 4.
Kliś, M. Kossewska, J. (1998). Cechy osobowości nauczycieli a syndrom wypalenia zawodowego. Psychologia Wychowawcza, 2.
Kostrzewski, J. (1981). Charakterystyka upośledzonych umysłowo. W: K. Kirejczyk (red.). Upośledzenie umysłowe. Warszawa.
Kościelak, R. (1989). Psychologiczne podstawy rewalidacji upośledzonych umysłowo. Warszawa.
Krajewska, A. (1995). Rola nauczyciela we współczesnej szkole. W: G. Koć-Seniuch (red.). Nauczyciel i uczniowie w sytuacjach szkolnych. Białystok.
Krawulska-Ptaszyńska, A. (1992). Analiza czynników wypalenia zawodowego u nauczycieli szkół średnich. Przegląd Psychologiczny, XXXV, 3.
Lipkowski, O. (1977). Pedagogika specjalna. Warszawa.
Łobocki, M. (2006). Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych. Kraków.
Ministerstwo Edukacji Narodowej (sierpień 2001) o kształceniu integracyjnym i specjalnym, Biblioteczka Reformy, Warszawa.
Orkisz, M. (2000). Dlaczego edukacja ?. W: M. Orkisz, M. Piszczek, A. Smyczek, J. Szwiec (red.). Edukacja uczniów z głębokim upośledzeniem umysłowym. Warszawa.
Palak, Z. (2008). Pedagog specjalny w procesie edukacji, rehabilitacji i resocjalizacji. Lublin.
Prysak, D., Wrona, S. (2008). Warunki efektywnej rewalidacji osób głęboko upośledzonych umysłowo na terenie domów pomocy społecznej. W: I. Chrzanowska, B. Jachimczak (red.). Miejsce Innego we współczesnych naukach o wychowaniu – wyzwania praktyki. Łódź.
Rozporządzenie MEN z dnia 30 stycznia 1997 r. w sprawie zasad organizowania zajęć rewalidacyjno-wychowawczych dla dzieci i młodzieży upośledzonych umysłowo w stopniu głębokim (Dz.U. z 1997 r. Nr 14, poz. 76) oraz Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.).
Sekułowicz, M. (2002). Wypalenie zawodowe nauczycieli pracujących z osobami niepełnosprawnymi intelektualnie: przyczyny – symptomy – zapobieganie – przezwyciężanie. Wrocław.
Sękowska, Z. (1998). Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej. Warszawa.
Siek, S. (1989). Walka ze stresem. Warszawa.
Tucholska, S. (1996). Stres w zawodzie nauczyciela. Psychologia Wychowawcza, 5.
Tucholska, S. (1999). Stres zawodowy u nauczycieli: Poziom nasilenia i symptomy. Psychologia Wychowawcza, 3.
Zaorska, M. (2008). Rehabilitacja i edukacja osób z niepełnosprawnością sprzężoną w kontekście historycznym i stan aktualny. W: J. Błeszyński, D. Baczała, J. Binnebesel (red.). Historyczne dyskursy nad pedagogiką specjalną – w ujęciu historycznym. Łódź.
Mam świadomość, że czasopismo jest wydawane na licencji Creative Commons - Uznanie autorstwa (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode).
Przesyłając artykuł wyrażam zgodę na jego udostępnienie na tej licencji.