Autorski system transkrypcji na gitarę klasyczną literatury skomponowanej na gitarę angielską (guittar)

Małgorzata Żegleń-Włodarczyk

doi:10.16926/em.2024.19.13

Opublikowane: 2024-12-301

Tom 19 (2024)

Autorski system transkrypcji na gitarę klasyczną literatury skomponowanej na gitarę angielską (guittar)

Małgorzata Żegleń-Włodarczyk

Edukacja Muzyczna

Dział: Studia i Rozprawy

https://doi.org/10.16926/em.2024.19.13

Abstrakt

Niniejsza praca ma na celu przedstawienie nowego, autorskiego systemu transkrypcji na gitarę klasyczną twórczości pierwotnie skomponowanej na gitarę angielską (guittar). Instrument ten, dziś zapomniany, cieszył się popularnością na rynku europejskim i w koloniach brytyjskich głównie w II połowie XVIII wieku. Powstała na niego bogata, odznaczająca się znaczną wartością artystyczną i dydaktyczną, literatura muzyczna, która dotychczas w dużej mierze nie została zbadana. Brakuje również jej obecności w programach koncertowych i edukacyjnych. Sięgając po nią, uzyskamy wgląd w ów, niezwykle istotny w swoich czasach, instrument oraz wypełnimy lukę w repertuarze gitarowym, zapewniając jego historyczną ciągłość od renesansu do chwili obecnej.

Różnice w konstrukcji i stroju między instrumentem historycznym a współczesnym niosą ze sobą konkretne problemy wykonawcze. Dotyczą one choćby odwzorowania aplikatury (palcowania) czy zachowania faktury, co rodzi potrzebę stworzenia przekładu dedykowanego gitarze klasycznej. System transkrypcji opracowany przez autorkę artykułu opiera się na wykorzystaniu możliwości dzisiejszej gitary, ale z uwzględnieniem cech wspólnych obu instrumentów, idiomu guittar, założeń estetycznych epoki, jak najlepszego brzmienia czy komfortu wykonania.

Słowa kluczowe:

gitara angielska, guittar, repertuar gitarowy II połowy XVIII wieku, transkrypcja

Inne teksty tego samego autora

Małgorzata ŻEGLEŃ-WŁODARCZYK, Gitara angielska i zapomniany repertuar gitarowy II połowy XVIII wieku , Edukacja Muzyczna: Tom 17 (2022): "EDUKACJA MUZYCZNA" 2022, t. 17
Małgorzata Żegleń-Włodarczyk, Sonaty solowe na gitarę angielską Tommasa Giordaniego jako przykład literatury gitarowej II połowy XVIII wieku , Edukacja Muzyczna: Tom 18 (2023): "EDUKACJA MUZYCZNA" 2023, t. 18

Pobierz pliki

PDF PDF (English)

Zasady cytowania

Żegleń-Włodarczyk, M. (2024). Autorski system transkrypcji na gitarę klasyczną literatury skomponowanej na gitarę angielską (guittar). Edukacja Muzyczna, 19, 255–299. https://doi.org/10.16926/em.2024.19.13

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

A Pocket Book for the Guitar With Directions Whereby ev’ry Lady & Gentleman may become their own Tuner, To which is Added suitable to the refin’d Taste of the present Age and Entertaining Collection of Songs, Duets, Airs, Minuets, Marches, &c. Longman, Lukey & Broderip, London ca. 1775.
Google Scholar

Bach Carl Philipp Emanuel, O prawdziwej sztuce gry na instrumentach klawiszowych, translated by J. Solecka, M. Kraft, Astraia, Kraków 2017.
Google Scholar

Bacon Francis, The Philosophical Works of Francis Bacon, Baron of Verulam, Viscount St. Albans, and Lord High-Chancellor of England, vol. 3, A. Millar, London 1740.
Google Scholar

Bremner Robert, Instructions For The Guitar, R. Bremner, Edinburgh 1758.
Google Scholar

Ford Ann, Lessons and Instructions for Playing on the Guitar, London ca. 1761.
Google Scholar

Gasparini Francesco, The Practical Harmonist at the Harpsichord, New Haven 1963.
Google Scholar

Geminiani Francesco, The Art of Playing the Guitar or Cittra, Edinburgh 1760.
Google Scholar

Giordani Tommaso, Twelve progressive lessons for the harpsichord, pianoforte or organ op. 25, Longman & Broderip, London 1780.
Google Scholar

Marella Giovanni Battista, Compositions for the Cetra or Guittar op. 4 Book II of Guittar Lessons, G.B. Marella, London 1762.
Google Scholar

Marella Giovanni Battista, Sixty-six Lessons for the Cetra or Guittar, in every key, both flat and sharp, G.B. Marella, London 1758.
Google Scholar

Rutherford David, The Ladies’ Pocket Guide or The Compleat Tutor for the Guittar, D. Rutherford, London ca. 1756.
Google Scholar

Mozart Leopold, Gruntowna szkoła skrzypcowa, translated by K. Jerzewska, Stowarzyszenie Miłośników Kultury i Sztuki, Poznań 2007.
Google Scholar

Oswald James, A Compleat Tutor for the Guittar, with Two Scales shewing the Method of Playing in the keys of C and G, J. Oswald, London 1760.
Google Scholar

Quanz Jochann Joachim, O zasadach gry na flecie poprzecznym, translated by M. Nahajowski, Akademia Muzyczna, Łódź 2012.
Google Scholar

Türk Daniel Gottlob, Klavierschule, oder Anweisung zum Klavierspielen für Lehrer und Lernende, mit kritischen Anmerkungen, Hemmerde & Schwetschke, Leipzig – Halle 1789.
Google Scholar

Giordani Tommaso, Six Solos for a Guitar with a thorough Bass for the Harpsicord, and one Trio for a Guitar, Violin and Bass, Longman & Broderip, London 1780.
Google Scholar

Armstrong Robert Bruce, Musical instruments. English and Irish instruments, vol. 2, T. i A. Constable, Edinburgh 1908.
Google Scholar

Borowiecka Renata, Twórczość religijna Pawła Łukaszewskiego. Muzyka jako wyraz zmysłu wiary artysty, Akademia Muzyczna, Kraków 2019.
Google Scholar

Croton Peter, Performing Baroque Music on the Classical Guitar: a practical handbook based on historical sources, CreateSpace Independent Publishing Platform, Scotts Valley 2015.
Google Scholar

Cyr Mary, Performing Baroque Music, Routledge, Londyn – New York 2011.
Google Scholar

Donington Robert, A performer’s guide to baroque music, Charles Scribne’s Sons, London 1973.
Google Scholar

Donington Robert, The Interpretation of Early Music, Faber & Faber, London 1963.
Google Scholar

Eco Umberto, Pomiędzy autorem i tekstem. Interpretacja i historia, [in:] Interpretacja i nadinterpretacja, translated by T. Biedroń, Znak, Kraków 2008.
Google Scholar

Fubini Enrico, Historia estetyki muzycznej, translated by Z. Skowron, Musica Jagiellonica, Kraków 1997.
Google Scholar

Galpin Francis William, Old English Instruments of Music: Their History and Character, Methuen, London 1910.
Google Scholar

Łobaczewska Stefania, Style muzyczne, vol. 1, p. 1, PWM, Kraków 1960.
Google Scholar

Neumann Frederick, Ornamentation in Baroque and Post-Baroque Music With Special Emphasis on J.S. Bach, Princeton University Press, Princeton 1983.
Google Scholar

Newman William Stein, The sonata in the Baroque era, University of North Carolina Press, Chapel Hill 1959.
Google Scholar

North Nigel, Continuo Playing on the Lute, Archlute and Theorbo, Indiana University Press, Bloomington 1987.
Google Scholar

Wilk Piotr, Sonata na skrzypce solo w siedemnastowiecznych Włoszech, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław 2005.
Google Scholar

Coggin Phillip, This Easy and Agreeable Instrument: A History of the English Guittar, ‘Early Music’ 1987, vol. 15, no. 2, pp. 204–218, [DOI: 10.1093/earlyj/xv.2.205].
Google Scholar

Gurgul Wojciech, Gitara angielska w polskiej kulturze muzycznej przełomu XVIII i XIX wieku, ‘Muzyka’ 2022, no. 67(1), pp. 65–95, [DOI: 10.36744/m.1147].
Google Scholar

Wiśniewski Przemysław, Ornamentacja w muzyce od XVI wieku do połowy XVIII stulecia, ‘Notes Muzyczny’ 2015, no 2(4), pp. 33–58.
Google Scholar

Włodarczyk Małgorzata, Bach i co dalej? Rzecz o zapomnianej literaturze gitarowej II połowy XVIII wieku i o gitarze angielskiej, ‘MusiQs’ 2018, vol. 6, p. 3.
Google Scholar

Żegleń-Włodarczyk Małgorzata, Gitara angielska i zapomniany repertuar gitarowy II połowy XVIII wieku, ‘Edukacja Muzyczna’ 2022, no. 17, pp. 121–138, [DOI: 10.16926/em.2022.17.10].
Google Scholar

Żegleń-Włodarczyk Małgorzata, Sonaty solowe na gitarę angielską Tommasa Giordaniego jako przykład literatury gitarowej II połowy XVIII wieku, ‘Edukacja Muzyczna’ 2023, vol. 18, pp. 191–224, [DOI: 10.16926/em.2023.18.04].
Google Scholar

Cholij Irena, Giordani, Tommaso [entry], [in:] The New Grove Dictionary of Music and Musicians. vol. 9, New York – London 2001, pp. 885–887 [DOI: 10.1093/gmo/9781561592630.article.11172].
Google Scholar

Greene David Mason, Tommaso Giordani [entry], [in:] Biographical Encyclopedia of Composers, vol. 1, The Reproducing Piano Roll Fundation, Cleverland 1985–2007, p. 350.
Google Scholar

Klein Axel, Giordani, Tommaso [entry], [in:] Die Musik in Geschichte und Gegenwart (MGG), biography part, vol.7, Bärenreiter, Kassel 2002, pp. 990–992.
Google Scholar

Copeland Jeffrey, Ornamentation In Eighteenth-Century Guitar Music: An Examination Of Instruction Manuals From 1750–1800, computer printout, doctoral thesis, supervisor: prof. F. Koonce, Arizona State University, Tempe 2012.
Google Scholar

Żegleń-Włodarczyk Małgorzata, „Sześć sonat solowych na gitarę angielską” Tommaso Giordaniego w perspektywie wykonawstwa historycznego i współ- czesnego, computer printout, doctoral thesis, supervisor: prof. R. Orzechowska, Akademia Muzyczna im. Krzysztofa Pendereckiego, Kraków 2020.
Google Scholar

Kloss Jürgen, Hintz Frederick – Guittar-maker to her Majesty and the Royal Family, [in:] The „Guittar” In Britain 1753–1800, source: http://www.justanothertune.com, [access: 23.06. 2024].
Google Scholar

Kloss Jürgen, Music For The Guittar Published In Britain 1756–1763, [in:] The „Guittar” In Britain 1753–1800, source: http://www.justanothertune.com [access: 23.06. 2024].
Google Scholar

Spencer Robert, Harwood Ian, English guitar, [in:] The New Grove Dictionary of Music and Musicians, [DOI: 10.1093/gmo/9781561592630.article.08823], source: https://www.oxfordmusiconline.com/grovemusic/display/10.1093/ gmo/9781561592630.001.0001/omo-9781561592630-e-0000008823, [access: 23.06.2024].
Google Scholar