Abstract
The authoress reminds that methodology, which purpose is rational reconstruction of science activity, defines criteria which allow to distinguish science creation from non-science creation, so it fulfills normative function. The authoress carried out analysis of first textbooks in special education methodology, wanting to find out, if and in which scope they fulfill normative function of methodology. It appears that in those textbooks methodology was come down to methodical-technical dimension (without philosophical-theoretical argumentation) and normative character of positivistic research model was weakened by appealing to the specific character of research subject. In further part of the article the authoress notices that position of methodology changed with intensity of representative science crisis and legitimization crisis. Supporters of most radical standpoints state that one does not know what represents science statements and one does not know what justifies them. So science knowledge does not represent the world, but science constructs it. And those constructions are not neutral, but they serve a purpose to somebody or something. That is why the committed social science should not describe the world, but change it. There occurs a question: What function may the methodology fulfill in these conditions?
References
Angrosino, M. (2010). Badania etnograficzne i obserwacyjne. M. Brzozowska-Brywczyńska (tłum.). Warszawa.
Cervinkowa, H., Gołębniak, B.D. (red.) (2010). Badania w działaniu. Pedagogika i antropologia zaangażowane. Wrocław.
Chomczyńska-Rubacha, M. (2010). Konstruowanie wiedzy o rodzaju w edukacji. W: J. Piekarski, D. Urbaniak-Zając, K.J. Szmidt (red.). Metodologiczne problemy tworzenia wiedzy w pedagogice. Oblicza akademickiej praktyki. Kraków.
Denzin, N.K., Lincoln, Y.S. (2009). Metody badań jakościowych. T. 1–2.
Fals Borda, O. (2010). Uczestniczące badania (w działaniu) w teorii społecznej: pochodzenie i wyzwania. M. Lavergne (tłum.). W: H. Cervinkowa, B.D. Gołębniak (red.). Badania w działaniu. Pedagogika i antropologia zaangażowane. Wrocław.
Gnitecki, J. (2007). Wstęp do ogólnej metodologii badan w naukach pedagogicznych. T. 2: Tworzenie wiedzy o edukacji w naukach pedagogicznych. Poznań.
Kamiński, A. (1974). Metoda, technika, procedura badawcza w pedagogice empirycznej. W: R. Wroczyński, T. Pilch (red.). Metodologia pedagogiki społecznej. Wrocław.
Kamiński, S. (1992). Nauka i metoda. Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk. Lublin.
Lepalczyk, I. (1974). Metoda monografii w badaniach pedagogicznych. W: R. Wroczyński, T. Pilch (red.). Metodologia pedagogiki społecznej. Wrocław.
Lepalczyk, I., Badura, J. (red.) (1987). Elementy diagnostyki pedagogicznej. Warszawa – Łódź. Marcus, G.E.,
Fischer, M.M.J. (2010). Repatriacja antropologii jako krytyki kulturowej. I. Kolbon (tłum.). W: H. Cervinkowa, B.D. Gołębniak (red.). Badania w działaniu. Pedagogika i antropologia zaangażowane. Wrocław.
Mokrzycki, E. (1980). Filozofia nauki a socjologia. Warszawa.
Moser, S. (2004). Konstruktivistisch Forschen? Prämissen und Probleme einer konstruktivistischen Methodologie. W: S. Moser (red.). Konstruktivistisch Forschen. Methodologie. Methoden. Beispiele. Wiesbaden.
Muszyński, H. (red.) (1967). Metodologiczne problemy pedagogiki. Wrocław.
Muszyński, H. (1970). Wstęp do metodologii pedagogiki. Warszawa.
Piekarski, J. (2007). O drugoplanowych warunkach poprawności praktyki badawczej – perspektywa biografi i. W: J. Piekarski. U podstaw pedagogiki społecznej. Łódź.
Piekarski, J. (2010). Kryteria waloryzacji praktyki badawczej – między inhibicją metodologiczną a permisywnym tolerantyzmem. W: J. Piekarski, D. Urbaniak-Zając, K.J. Szmidt (red.). Metodologiczne problemy tworzenia wiedzy w pedagogice. Oblicza akademickiej praktyki. Kraków.
Pilch, T. (1974). Organizacja procesu badawczego w pedagogicznych badaniach środowiskowych. W: R. Wroczyński, T. Pilch (red.). Metodologia pedagogiki społecznej. Wrocław.
Pilch, T. (1977). Zasady badań pedagogicznych. Warszawa.
Reason, P., Torbert, W.R. (2010). Zwrot działaniowy. Ku transformacyjnej nauce społecznej. W: H. Cervinkowa, B.D. Gołębniak (red.). Badania w działaniu. Pedagogika i antropologia zaangażowane. Wrocław.
Sady, W. (2000). Spór o racjonalność naukową. Od Poincarégo do Laudana. Wrocław.
Sikora, M. (1999). Kręgi kompetencji nauki: od wiedzy obiektywnej do praktyki laboratoryjnej. W: J. Goćkowski, P. Kisiel (red.). Kręgi kompetencji i perspektywy poznawcze. Kraków.
Urbaniak-Zając, D. (2001). Teoria i praktyka – kilka uwag o stosowaniu wiedzy naukowej. W: E. Marynowicz-Hetka, J. Piekarski, D. Śmierzyński (red.). Problemy teoretyczno-metodologiczne pedagogiki społecznej i pracy socjalnej. Łódź.
Wroczyński, R. (1974a). O niektórych właściwościach badań pedagogicznych. W: R. Wroczyński, T. Pilch (red.). Metodologia pedagogiki społecznej. Wrocław.
Wroczyński, R. (1974b). Pedagogika społeczna. Warszawa.
Zaczyński, W. (1967). Rozwój metody eksperymentalnej i jej zastosowanie. Warszawa.
Zaczyński, W. (1968). Praca badawcza nauczyciela. Warszawa.