Cultural Concept of Education within the Polish Language as a Subject of School Education

Abstract

The present article presents a conception for an education in culture through the medium of language, in the school subject „Polish language”. It covers years 4–6 of primary school, 1–3 of middle school (gymnasium) and 1–3 of high school (liceum). At every level it expresses the same educational philosophy. Its practical aspect is a set of materials designed and written by a single team. This set comprises a curriculum and textbooks – two closely correlated student’s books, a cultural-linguistic book and a cultural-literary book, for every year group – as well as teacher’s books, a periodical, a series of books on reading methodology, and textbooks for teaching communication through writing. The issues addressed are selected for their role as fundamental determinants of the human condition and are organised in a spiral structure. The conception blends classic approaches with examination of the state of contemporary culture. It stresses the importance of what is lasting and of what is relevant to the here and now.

Pdf (Język Polski)

References

Bachtin, M. (1983). Gatunki mowy a formy języka. D. Ulicka (tłum.). W: E. Czaplejewicz, E. Kasperski (red.). Bachtin. Warszawa.

Bauman, Z. (2000). Ponowoczesność jako źródło cierpień. Warszawa.

Bielik-Robson, A. (1998). Inna nowoczesność. Pytania o współczesną formułę duchowości. Kraków.

Braudel, F. (1999). Historia i trwanie. B. Geremek (tłum.). Warszawa.

Bruner, J.S. (1974). W poszukiwaniu teorii nauczania. E. Krasińska (tłum.). Warszawa.

Campbell, J. (1994). Potęga mitu. Rozmowy Billa Moyersa z Josephem Campbellem. I. Kania (tłum.). Kraków.

Dyduch, B. (1994). Prezentacja koncepcji: Jak traktować podręcznikowe teksty niewerbalne? W: B. Dyduch, M. Jędrychowska, Z. A. Kłakówna. Podręcznik do języka polskiego „To lubię!”. Klasa 4. Książka nauczyciela. Kraków.

Duszak, A. (1998). Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa. Warszawa.

Eco, U. (1999). Czytanie świata. W. Woźniak (tłum.). Kraków.

Eliot, T.S. (2007). W moim początku jest mój kres. A. Pomorski (tłum.). Warszawa.

Gadamer, H.-G. (2000). Człowiek i język. W: H.-G. Gadamer. Rozum, słowo, dzieje. K. Michalski (tłum.). Warszawa.

Janion, M. (1996). „Czy będziesz wiedział, co przeżyłeś”. Warszawa.

Jędrychowska, M. (1994). Prezentacja koncepcji: Jak uczyć odbioru tekstów literackich? W: B. Dyduch, M. Jędrychowska, Z.A. Kłakówna. Podręcznik do języka polskiego „To lubię!”. Klasa 4. Książka nauczyciela. Kraków.

Kłakówna, Z.A. (1994). Prezentacja koncepcji: O nowe widzenie przedmiotu. W: B. Dyduch, M. Jędrychowska, Z.A. Kłakówna. Podręcznik do języka polskiego „To lubię!”. Klasa 4. Książka nauczyciela. Kraków.

Kłakówna, Z.A. (2002). Język polski w szkołach ponadgimnazjalnych – kształcenie kompetencji kulturowej. W: Z.A. Kłakówna, P. Kołodziej, W. Martyniuk, I. Steczko, J. Waligóra. Podręcznik do języka polskiego „To lubię!”. Klasa I. Liceum ogólnokształcące, liceum profilowane, technikum. Książka nauczyciela. Część 1. Kraków.

Kłakówna, Z.A. (2003). Przymus i wolność. Projektowanie procesu kształcenia kulturowej kompetencji. Kraków.

Kłakówna, Z.A. (2005). Kulturowa koncepcja kształcenia polonistycznego. W: M. Czermińska i in. Polonistyka w przebudowie. Literaturoznawstwo – wiedza o języku – wiedza o kulturze – edukacja. Zjazd Polonistów, Kraków 22–25 września 2004. T. 1–2. Kraków.

Kłakówna, Z.A. (2007a). Kształcenie językowe jako rozwijanie kulturowej kompetencji. W: Z. Uryga, R. Jedliński, M. Sienko (red.). Wiązanie kształcenia językowego z literacko-kulturowym w gimnazjach i liceach. Kraków.

Kłakówna, Z.A. (2007b). Nowe To lubię! Prezentacja koncepcji. W: Z.A. Kłakówna, K. Wiatr, I. Steczko. Nowe To lubię! Podręcznik do języka polskiego. Książka dla nauczycieli i rodziców. Klasa 4. Kraków.

Kłakówna, Z.A. (2007c). Learning through Language to Develop Cultural Competence. W: W. Martyniuk (red.). Towards a Common European Framework of Reference for Languages of School Education. Proceedings of a conference. Kraków.

Kołakowski, L. (1996). Jeśli Boga nie ma... Horror metaphysicus. T. Baszniak, M. Panufnik (tłum.). Poznań.

Kołodziej, P. (2009). Dzieło malarskie jako tekst i kontekst w ponadgimnazjalnym kształceniu kulturowo-literackim. Praca doktorska. Uniwersytet Pedagogiczny. Kraków.

Kołodziej, P. (2010). Tak zwana „edukacja polonistyczna” według tak zwanej „podstawy programowej”. Polonistyka, 2.

Marchewa, J. (1990). Nauczanie literatury w szkole średniej w latach 1918–1939. Koncepcje i podręczniki. Warszawa.

Martyniuk, W. (1999). Poststrukturalistyczny model uczenia się i nauczania języka obcego/drugiego. Nowa Polszczyzna, 1.

Martyniuk, W. (2002). Rozwijanie kompetencji językowej jako nadrzędny cel kształcenia. Podstawy teoretyczne. W: Z.A. Kłakówna, P. Kołodziej, W. Martyniuk, I. Steczko, J. Waligóra. Podręcznik do języka polskiego „To lubię!”. Klasa I. Liceum ogólnokształcące, liceum profilowane, technikum. Książka nauczyciela. Część 1. Kraków.

Mateja, A. (2007). Trzynastka. Tygodnik Powszechny, 51–52.

Mazur, T. (2010). Koniec szkoły? W: J. Szomburg, P. Zbieranek (red.). Edukacja dla rozwoju. Gdańsk.

Mieletynski, E. (1981). Potęga mitu. J. Dancygier (tłum.). Warszawa.

Mrazek, H., Steczko, I. (1994). Prezentacja koncepcji: Jak rozwijać język ucznia? W: B. Dyduch, M. Jędrychowska, Z.A. Kłakówna. Podręcznik do języka polskiego „To lubię!”. Klasa 4. Książka nauczyciela. Kraków.

Pasierb, S.J. (1982). Światło i sól. Paryż.

Ricoeur, P. (1992). Filozofia osoby. M. Frankiewicz (tłum.). Kraków.

Rittel, T. (1993). Podstawy lingwistyki edukacyjnej. Nabywanie i kształcenie języka. Kraków.

Searle, J.S. (1999). Umysł, język, społeczeństwo. Filozofia i rzeczywistość. D. Cieśla (tłum.). Warszawa.

Spitzer, M. (2008). Jak uczy się mózg. M. Guzowska-Dąbrowska (tłum.). Warszawa.

Tabakowska, E. (2005). Komunikowanie i poznawanie w językoznawstwie. W: M. Czermińska i in. Polonistyka w przebudowie. Literaturoznawstwo – wiedza o języku – wiedza o kulturze – edukacja. Zjazd Polonistów, Kraków 22–25 września 2004. T. 1–2. Kraków.

Terzani, T. (2010). Koniec jest moim początkiem. I. Banach (tłum.). Poznań.

Tischner, J. (1990). Filozofia dramatu. Paryż.

Waligóra, J. (2002). Lektura wiersza Tadeusza Różewicza „Z domu mojego”. W: Z.A. Kłakówna, P. Kołodziej, W. Martyniuk, I. Steczko, J. Waligóra. Podręcznik do języka polskiego „To lubię!”. Klasa I. Liceum ogólnokształcące, liceum profilowane, technikum. Książka nauczyciela. Część 1. Kraków.

Wellek, R., Warren, A. (1975). Teoria literatury. M. Żurowski (tłum.). Warszawa.

Wierzbicka, A. (1999). Język – umysł – kultura. Warszawa.