Abstract
The goal of the present study is to make an interdisciplinary distinction of the category of otherness in relation to disabled students in an integration class, useful in considerations on the perception of such students from the viewpoint of otherness and strangeness, on labelling them as different, and on them being subject to the process of school integration. Otherness, being a distinctive feature in a given group, is frequently a barrier in interpersonal contacts. The „other” is often subject to social segregation and exclusion. A group particularly exposed to the process of marginalization are disabled people. The image of disabled people is usually constructed, in some measure, in opposition to the concept of normality. Their widely known, established image is largely associated with defi cit and limitations resulting in their lack of independence and a need to provide aid to them. It was only recently when the need of presence of disabled people in various areas of the social space, including education, has been acknowledged. The world of civilized people and the values they follow tries to discover various dimensions of humanity. It expresses the readiness to accept the otherness and uniqueness carried inside every human. Therefore, it also undertakes increasingly more activities intended to introduce these people into the society, and integration trends have also reached the education system in Poland. The education of the disabled ceased to have a strictly segregational character; currently, special education is performed at mainstream establishments as well.
References
Bobeł, B. (2006), Integracyjne oddziały przedszkolne szansą integracji społecznej dzieci niepełnosprawnych. W: S. Włoch (red.). Edukacja przedszkolna w teorii i praktyce. Opole.
Bogucka, J., Kościelska, M. (1994). Wychowanie i nauczanie integracyjne. Warszawa.
Denek, K. (2001). Perspektywa reformy edukacyjnej. W: K. Denek, F. Bereźnicki (red.). Tendencje w dydaktyce współczesnej. Toruń.
Dryżałowska, G. (2007). Rozwój językowy dziecka z uszkodzonym słuchem a integracja edukacyjna. Model kształcenia integracyjnego. Warszawa.
Eberwein, H. (2009). Zur Integrationsentwicklung in Deutschland in Schule und Kindergarten. W: H. Eberwein, S. Knauer (Hrsg.). Handbuch Integrationspädagogik. Weinheim – Basel.
Frąckowiak, T. (1996). Tożsamość człowieka upośledzonego umysłowo: niezrozumiała odmienność, kryzys identyfikacyjny i edukacyjny dylemat. W: W. Dykcik (red.). Społeczeństwo wobec autonomii osób niepełnosprawnych. Poznań.
Gara, J. (2008). Pedagogiczne implikacje fi lozofi i dialogu. Kraków.
Gelati, M. (2007). Pedagogia speciale e integrazione. Dal pregiudizio agli interventi educativi, Roma.
Głowiński, M. (2001). Między obcością a swojskością. W: K. Petryk (red.). Maski współczesności, Łódź.
Górniak, D., Stefanko, M. (2006). Integracja od przedszkola – ważnym elementem w wyrównywaniu szans edukacyjnych dzieci. W: S. Włoch (red.). Edukacja przedszkolna w teorii i praktyce. Opole.
Hausotter, A. (2008). Integration und Inklusion in Europa. W: H. Eberwein, J. Mand (Hrsg.). Integration Konkret. Begründung, didaktische Konzepte, inklusive Praxis, Bad Heilbrunn.
Hulek, A. (1977). Integracyjny system kształcenia i wychowania. W: A. Hulek (red.). Pedagogika rewalidacyjna. Warszawa.
Johnson, G.M. (1999). Inclusive Education: Fundamental Instructional Strategies and Considerations. Preventing School Failure, 43.
Kapuściński, R. (2006). Ten inny. Kraków.
Kozielecki, J. (1997). Koncepcje psychologiczne człowieka. Warszawa.
Kwiatkowska, H. (1997). Edukacja nauczycieli. Konteksty – kategorie – praktyki. Warszawa.
Lévinas, E. (2002). Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności. Warszawa.
Prengel, A. (2009). Zur Dialektik von Gleichheit und Differenz in der Bildung. Impulse der Integrationspädagogik. W: H. Eberwein, S. Knauer (Hrsg.). Handbuch Integrationspädagogik, Weinheim – Basel.
Rewers, E. (1995). Spadkobiercy budowniczych wieży Babel. W: E. Rewers (red.). Pojednanie tożsamości z różnicą? Poznań.
Rzedzicka, K.D. (2000). Inny w edukacji. W: A. Rakowska, J. Baran (red.). Dylematy pedagogiki specjalnej. Kraków.
Serafin, T. (2001). Ministerstwo Edukacji Narodowej o kształceniu integracyjnym i specjalnym. Warszawa.
Skarga, B. (1982). Filozofia różnicy. Przegląd Filozoficzny, 1.
Skarga, B. (1994). Przewodnik po literaturze filozoficznej XX wieku. T. 1. Warszawa.
Skarga, B. (2002). Wstęp. W: E. Lévinas, Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności. Warszawa.
Szkudlarek, T. (1993). Postkolonializm jako dyskurs tożsamości: w stronę implikacji dla polskich dyskusji edukacyjnych. W: Z. Kwieciński, L. Witkowski (red.). Spory o edukację. Dylematy i kontrowersje we współczesnych pedagogiach. Warszawa.
Szkudlarek, T. (1995a). Dialektyka Innego i postkolonialna tożsamość. W: M.M. Urlińska (red.). Edukacja a tożsamość etniczna. Toruń.
Szkudlarek, T. (1995b). Wydarzenie, urzeczywistnienie, różnica: edukacyjna autokracja społeczeństwa. W: T. Szkudlarek (red.). Różnica, tożsamość, edukacja. Szkice z pogranicza. Kraków.
Tischner, J. (1993). Nieszczęsny dar wolności. Kraków.
Ustawa z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty. Dz.U. z 1991 r. nr 67, poz. 329.
Ustawa z dnia 8 stycznia 1999 roku. Przepisy wprowadzające reformę ustroju szkolnego. Dz.U. z 1999 r. nr 12, poz. 96.
Wóycicki, K. (1983). Inny i Bóg. Więź, 5.
Zarządzenie nr 29 Ministra Edukacji Narodowej z dnia 4 października 1993 roku w sprawie zasad organizowania opieki nad uczniami niepełnosprawnymi i ich kształcenia w ogólnodostępnych i integracyjnych szkołach i placówkach oraz organizacji kształcenia specjalnego. Dz.U. z 1993 r. nr 9, poz. 36.