Abstract
Introduction:The text presents the results of a diagnostic survey conducted in the first quarter of 2022 among teachers of early childhood education. It was conducted in order to collect teachers' opinions on the change made in the reading list, effective from 01/09/2021. The text is set in an interpretative paradigm, in the spirit of critical and creative education focused on the subjectivity of participants in the educational process, that perceives teaching as a creative process. I base the theoretical assumptions on such key categories as change in education (Klus- Stańska), open and closed school culture changes (Zamorska, Krzychała), invisible change (Bober), apparent change (Dudzikowa), I draw attention to the importance of teachers' participatory participation in the change as well as emphasizing the reading from the perspective of the text of culture, the medium and the linguistic transmitter of the world image.
Research Aim: Interviews with teachers present the position of early school education teachers towards the change made, their orientation in the latest reading offer addressed to the child, their beliefs, needs and possibilities of its implementation.
Method: The data collection method used was a diagnostic survey.The technique used was a qualitative in-depth interview, partially structured, focused on the problem of the perceived change in reading and the organization of work with reading. The study included 17 teachers of early childhood education from 17 primary schools in the Białystok town.
Results, Conclusion: The results of the survey are aimed at drawing attention to the problem of shaping educational policy in the above-mentioned scope.
References
Dz. U. z 2021 r., poz. 1533. Online: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20210001533.
https://www.ore.edu.pl/2021/09/znowelizowana-lista-lektur-w-podstawieprogramowej-jezyka-polskiego-z-komentarzem/ [dostęp: 17.11.2022].
https://podstawaprogramowa.pl/Szkola-podstawowa-I-III [dostęp: 10.09.2022].
Adamczykowa, Z. (2008). Literatura czwarta – w kręgu zagadnień teoretycznych. W: K. Heska-Kwaśniewicz (red.), Literatura dla dzieci i młodzieży (po roku 1980) (s. 13–47). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Bałachowicz, J. (2017). Szkoła jako przestrzeń budowania przyszłości. W: J. Bałachowicz, A. Korwin-Szymanowska, E. Lewandowska, A. Witkowska-Tomaszewska, Zrozumieć uczenie się, zrozumieć wczesna edukację (s. 11–97). Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Bober, J. (2020). Niewidzialna zmiana. Forum Oświatowe, 2, 145–164. https://doi.org/10.34862/fo.2020.2.7.
Cackowska, M. (2009). Czym jest książka obrazkowa? O pojmowaniu książki obrazkowej w Polsce. Ryms, 5. Online: http://www.ryms.pl/2020/04/27/czymjest-ksiazka-obrazkowa/ [dostęp: 22.07.2022].
Dudzikowa, M. (2001). Mit o szkole jako miejscu wszechstronnego rozwoju ucznia. Eseje etnopedagogiczne. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Gorzeńska, O., Radanowicz, E. (2019). Zmiany, innowacje, eksperymenty. W poszukiwaniu inspiracji. Poradnik dla dyrektorów szkół i nauczycieli. Warszawa: ORE.
Harari, Y.N. (2018). 21 lekcji na XXI wiek (tłum. M. Romanek). Warszawa: Wydawnictwo Literackie.
Janus-Sitarz, A. (2009). Przyjemność i odpowiedzialność w lekturze. O praktykach czytania literatury w szkole. Konstatacje. Oceny. Propozycje. Kraków: Universitas.
Jarosz, E. (2020). Ewolucja dyskursu o partycypacji społecznej dzieci. Przegląd Krytyczny, 1, 20–32.
Józefowicz, A. (2020). Obrazy dzieciństwa w polskiej prozie dziecięcej XXI wieku – w poszukiwaniu kontekstów edukacyjnych. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białystoku.
Klus-Stańska, D. (2007). Mentalne zniewolenie nauczycieli wczesnej edukacji – epizod czy prawidłowość. Problemy Wczesnej Edukacji, 1, 55–66.
Klus-Stańska, D., Nowicka, M. (2005). Sensy i bezsensy edukacji wczesnoszkolnej. Warszawa: WSiP.
Kłakówna, Z. (2013). Jakoś i jakość. Subiektywna kronika wypadków przy reformowaniu szkoły (1989–2013). Kraków: Universitas.
Krzychała, S., Zamorska, B. (2008). Dokumentarna ewolucja szkolnej codzienności. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Krzychała, S., Zamorska, B. (2011). Zamknięte i otwarte zmiany kultury szkoły. W: M. Urlińska, A. Uniewska, J. Horowski (red.), Po życie sięgać nowe… Teoria a praktyka edukacyjna (s. 530–546). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Leszczyński, G. (2012). Książki pierwsze, książki ostatnie. Warszawa: Wydawnictwo SBP.
Lisowska, B. (2018). Co obecnie powinni czytać uczniowie edukacji wczesnoszkolnej w świetle nowej podstawy. Pedagogika, 2, 167–178. https://doi.org/10.16926/p.2018.27.47.
Murawska, B. (2014). Edukacja wczesnoszkolna. Wiek 5/6–8/9 lat. W: A.I. Brzezińska (red.), Niezbędnik dobrego nauczyciela (s. 1–62). Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
Niesporek-Szamburska, B., Wójcik-Dudek, M. (2017). Książka w domu i w szkole – od domowej lektury do szkolnego podręcznika. W: W.K. Tałuć (red.), Literatura dla dzieci i młodzieży. T. 5 (s. 213–228). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Nowak-Dziemianowicz, M. (2012). Edukacja i wychowanie w dyskursie nauki i codzienności. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Papuzińska, J. (1975). Czytania domowe. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Socha, I. (2020). Lektura jako bliskość. W: K. Tałuć, M. Nadolna-Tłuczykont (red.), Między książką a literaturą. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor dr hab. Teresie Wilkoń z okazji 45-lecia pracy naukowej i dydaktycznej (s. 126–146). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Sochańska, B. (2008), Między niebem a ziemią – Andersen nieznany. Polonistyka, 8, 7–15.
Sporek, P. (2019). By myśleć, przeżywać, doświadczać… Szkolna lektura wobec paradygmatów zewnętrznych wspólnot interpretacyjnych. Konteksty Kultury, 16, 526–540.
Ungeheuer-Gołąb, A. (2020). Literatura dla dzieci jako przestrzeń wczesnej edukacji w kontekście kanonu lektur. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 39 (3), 173–186.
Uszyńska-Jarmoc, J. (2007). Od twórczości potencjalnej do autokreacji w szkole. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białystoku.
Zadęcka-Cekiera, A., Vaškevič, J. (2020). Praca z tekstem literackim w edukacji wczesnoszkolnej.W:B.Kurowska, K. Łapot-Dzierwa (red.), Kultura – Sztuka – Edukacja. T. 4 (s. 81–88).Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Żółtowski, D. (2019). Czytanie emocji i czytanie emocjami w procesie lektury szkolnej. W: W. Heller, M. Kaźmierska, M. Wieczorek (red.), Dlaczego szkoła nie ufa emocjom? Dążenia emocjonalne w szkole i na uczelni (s. 85–95). Poznań – Kalisz: Wydawnictwo UAM.
Żytko, M. (2015). Nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej i ich gotowość do zmiany. Edukacja, 1, 47–59