Abstrakt
Przewrót październikowy 1917 r. pociągnął za sobą stworzenie nowego systemu pedagogicznego. Nowe propozycje w zakresie wychowania miały na celu realizowanie nadrzędnego celu sformułowanego przez władze bolszewickie – wychowania „człowieka radzieckiego”. W Związku Radzieckim dziecko zostało uznane za przedmiot oddziaływań pedagogicznych, obiekt bezwolny i plastyczny. Próbę przeciwstawienia się tym tendencjom podjął Wasilij Suchomliński (1918–1970). Jego koncepcja pedagogiczna zakładała konieczność podmiotowego traktowania dziecka, budzenia w nim człowieczeństwa i wychowywania przez dobroć. System wychowawczy Suchomlińskiego oparty był na miłości do dzieci i młodzieży. W pracy wychowawczej szkoły szczególnie ważne miejsce zajmowało także przekazywanie wartości moralnych społeczeństwa socjalistycznego. Harmonijna osobowość małego człowieka miała być kształtowana na drodze wychowania przez piękno, słowo i pracę. Pedagogika Suchomlińskiego łączyła proces wychowania dokonujący się w podstawowych obszarach świata dziecka, w najważniejszych środowiskach socjalizacyjnych: domu, szkole i w środowisku. Suchomliński szukał nowej drogi dla pedagogiki radzieckiej, zdominowanej przez komunistyczną ideologię. Zamiast nawarstwień ideologicznych dostrzegał dziecko i jego rzeczywiste potrzeby.
Bibliografia
Bybluk, M. (1982). Koncepcja pedagogiczna i system wychowawczy Wasyla Suchomlińskiego. Toruń.
Bybluk, M. (1990a). Inny Makarenko. Krytyczna analiza działalności, rozwój myśli pedagogicznej i zastosowanie w ZSRR. Toruń.
Bybluk, M. (1990b). Radosna szkoła Suchomlińskiego. Warszawa – Toruń.
Bybluk, M. (2003). Przemiany demokratyczne edukacji w Rosji. Kraków.
Heller, M. (1988). Maszyna i śrubki. Jak hartował się człowiek sowiecki. Paryż.
Lewin, A. (1978). Wasyl Suchomliński – wybitny pedagog naszych czasów. W: W. Suchomliński. Oddaję serce dzieciom. M. Bybluk (tłum.). Warszawa.
Lewin, A. (1982). Wstęp. W: W.A. Suchomliński. Słów kilka o wychowaniu. W. Bielecki (tłum.). Warszawa.
Pieczerskij, M.C. (1968). Uwagi o wychowaniu przez pracę. M. Danecka (tłum.). W: J. Danecki (red.). Z doświadczeń pracy wychowawczej w ZSRR. Warszawa.
Suchomlinskij, W.A. (1968). Elementarz kultury moralnej. R. Muranyi (tłum.). W: J. Danecki (red.). Z doświadczeń pracy wychowawczej w ZSRR. Warszawa.
Suchomliński, W.A. (1978). Oddaję serce dzieciom. M. Bybluk (tłum.). Warszawa.
Suchomliński, W.A. (1982). Słów kilka o wychowaniu. W. Bielecki (tłum.). Warszawa.
Василий Александрович Сухомлинский (a), http://vp-ch.ru/node/12 (29.01.2013).
Василий Александрович Сухомлинский (b), http://suhomlinskiy.at.ua/index/ sukhomlinskij/0-2 (31.01.2013).