Abstrakt
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie charakterystyki dziecka o cechach wysokiej wrażliwości (DWW) oraz jego zachowania i funkcjonowania w różnych obszarach życia codziennego. Ponadto w artykule została zaprezentowana analiza indywidualnego przypadku siedmioletniego dziecka wysoko wrażliwego oraz nauczyciela-wychowawcy z trzydziestoletnim doświadczeniem w obserwacjach dzieci w przedszkolu i w trakcie wczesnej edukacji. Badania zostały pogłębione o wynik badań ankietowych przeprowadzonych wśród rodziców i nauczycieli, które posłużyły do odpowiedzi na pytanie: Jak dziecko o wysokiej wrażliwości radzi sobie i funkcjonuje w środowisku domowym oraz przedszkolnym i jakie istnieją sposoby wspierania jego rozwoju w tych kontekstach?
Analizę zebranego materiału wykorzystano do zaproponowania metod pracy z dzieckiem wysoce wrażliwym z uwzględnieniem rangi współpracy pedagogów i opiekunów służących wsparciu takiego dziecka.
Bibliografia
Acevedo, B.P., Aron, E.N., Aron, A., Sangster, M.D., Collins, N., Brown, L.L. (2014). The highly sensitive brain: an fMRI study of sensory processing sensitivity and response to others’ emotions. Brain and Behaviour, 4(4), 580–94. https://doi.org/10.1002/brb3.242.
Aron, E.N. (2017). Wysoko wrażliwe dziecko. Jak je zrozumieć i pomóc mu żyć w przytłaczającym świecie? Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Aron, E.N. (2021). Wysoko wrażliwi – jak funkcjonować w świecie, który nas przytłacza. Łódź: Wydawnictwo Feeria.
Bas, S., Kaandorp, M., De Kleijn, Z.P.M., Braaksma, W.J.E., Bakx, A.W.E.A., Greven, C.U. (2021). Experiences of Adults High in the Personality Trait Sensory Processing Sensitivity: A Qualitative Study. J. Clin. Med., 10, 4912. https://doi.org/10.3390/jcm10214912.
Cacioppo, J.T., Patrick, W. (2008). Loneliness: Human Nature and the Need for Social Connection. New York: W.W. Norton & Company.
Greven, C.U., Lionetti, F., Booth, C., Aron, E.N., Fox, E., Schendan, H.E., Pluess, M., Bruining, H., Acevedo, B., Bijttebier, P., Homberg, J. (2019). Sensory Processing Sensitivity in the context of Environmental Sensitivity: A critical review and development of research agenda. Neurosci. Biobe-hav. Rev., 98, 287–305. https://doi.org/10.1016/j.neubiorev.2019.01.009.
Jagiellowicz, J., Xu, X., Aron, A., Aron, E., Cao, G., Feng, T., Weng, X. (2011). The trait of sensory processing sensitivity and neural responses to chang-es in visual scenes. Social Cognitive and Affective Neuroscience, 6(1), 38–47. https://doi.org/10.1093/scan/nsq001.
Keysers C. (2011). The Empathic Brain: How the Discovery of Mirror Neurons Changes Our Understanding of Human Nature. Amsterdam: Social Brain Press.
Majewska, A. (2022). Jak wspierać dzieci wysoko wrażliwe. O rodzicielstwie na wysokich obrotach. Warszawa: Wydawnictwo MUZA.
Petitcollin, Ch. (2020). Pomóż dziecku mniej myśleć. O wrażliwych dzieciach, które za bardzo się przejmują. Łódź: Wydawnictwo Feeria.
Petitcollin, Ch. (2021). Jak mniej myśleć. Dla analizujących bez końca i wysoko wrażliwych. Łódź: Wydawnictwo Feeria.
Regulation of the Minister of National Education of August 9, 2017 on the principles of organizing and providing psychological and pedagogical as-sistance in public kindergartens, schools and institutions. (Journal of Laws of 2023, item 1798).
Sand, I. (2020). Wrażliwość dar czy przekleństwo: przewodnik życiowy dla osób wyjątkowo wrażliwych. Warszawa: Wydawnictwo Laurum.
Śliwerski, B. (2016). Czy sieć zastąpi szkołę i rodziców w edukacji i wychowaniu? In: M. Tanaś (ed.), Nastolatek wobec internetu (pp. 27–41). Warszawa: Wydawnictwo NASK.
Wodejko, A., Leszcz-Krysiak A. (2023). Research carried out by pedagogy stu-dent Wodejko A. as part of a master’s seminar under the supervision of Dr. A. Leszcz-Krysiak (manuscript). Łódź: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna.
Yu, C.-L., Chou, T.-L. (2018). A Dual Route Model of Empathy: A Neurobiologi-cal Prospective. Front. Psychol., 9, 2212. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2018.02212.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2024 Podstawy Edukacji