Abstract
The aim of the following article is the reflection on the issue of the linguistic education of children in a younger school age. I propose herein to juxtapose the features of the horizon of linguistic expectations of children before school education, along with proposals of language education at school. First, a description of the cognitive mechanisms which accompany the development of a child’s linguistic skills is presented. I reach for various learning theories here so as to describe the features of the progress of the complex process of learning a language. Subsequently, I perform a general (and out of necessity simplified) reconstruction of the features of various linguistic messages encountered by contemporary children before going to school. Such an image of the horizon of a child’s linguistic expectations is confronted with a proposal of the school linguistic education. Then, the following question is answered: what is education’s response to the horizon of a pupil’s linguistic expectations? Approaching the issue regarding the linguistic education of children in younger grades, taking the linguistic disposition of the pupil into account enables a critical assessment of a school’s offer, which is significant to forming education curricula and strategies.
References
Balcerzan, E. (1982). Kręgi wtajemniczenia. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Baluch, A. (1985). Poezja współczesna w szkole podstawowej. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne.
Bernstein, B. (1980). Socjolingwistyczne ujęcie procesu socjalizacji: uwagi dotyczące podatności na oddziaływania szkoły (tłum. Z. Babska). W: G.W. Shugar, M. Smoczyńska (red.), Badania nad rozwojem języka dziecka (s. 557– 596). Warszawa: PWN.
Bruner, J. (2006). Kultura edukacji (tłum. T. Brzoskowska-Tereszkiewicz). Horyzonty Nowoczesności. T. 44. Kraków: Universitas.
Chomsky, N. (1957). Syntactic Structures. Mouton: The Hague.
Chomsky, N. (1982). Zagadnienia teorii składni (tłum. I. Jakubczak). K. Polański (red.). Warszawa: Ossolineum.
Cieszyńska, J. (2013). Metoda krakowska wobec zaburzeń rozwoju dzieci. Kraków: Wydawnictwo Szkolne Omega.
Cieślikowski, J. (1975). Literatura i podkultura dziecięca. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.
Cieślikowski, J. (1977). Słowo – obraz – gest. W: M. Tyszkowa (red.), Sztuka dla najmłodszych: teoria – recepcja – oddziaływanie (s. 76–89). Warszawa – Poznań: PWN.
Czelakowska, D. (1996). Twórczość a kształcenie języka dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Kraków: Impuls. Halliday, M.A.K. (1980). Uczenie się znaczeń. W: G.W. Shugar, M. Smoczyńska (red.), Badania nad rozwojem dziecka (s. 514–556). Warszawa: PWN.
Jauss, H.R. (1999). Historia literatury jako prowokacja (tłum. M. Łukasiewicz). Warszawa: Instytut Badań Literackich.
Krasoń, K. (2005). Dziecięce odkrywanie tekstu literackiego. Kinestetyczne interpretacje liryki. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Kuźnik, M. (2015). Celestyn Freinet we współczesnej pedagogice. Rzeszów: Sowello. Mazurkiewicz-Sokołowska, J. (2010).
Lingwistyka mentalna w zarysie. O zdolności językowej w ujęciu integrującym. Kraków: Universitas.
Smoczyńska, M. (1987). Metodologiczne problemy analizy błędów językowych dzieci. W: I. Kurcz, G.W. Shugar, B. Bokus (red.), Wiedza a język. T. 2. Język dziecka (s. 95–116). Wrocław – Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Taylor, J.R. (2007). Gramatyka kognitywna (tłum. E. Tabakowska). Kraków: Universitas.
Ungeheuer-Gołąb, A. (2007). Tekst poetycki w edukacji estetycznej dziecka. Rzeszów: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
Wasilewska, A. (2006). Zrozumiałość tekstów szkolnych – uczeń w irracjonalnym świecie słów. W: D. Klus-Stańska, E. Szatan, D. Bronk (red.), Wczesna edukacja. Między schematem a poszukiwaniem nowych ujęć teoretyczno-badawczych (s. 202–210). Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Wasilewska, A. (2008). Horyzont oczekiwań literackich w problematyce wczesnej edukacji. Studia i Badania Naukowe. Pedagogika, 2 (2), 145–157.
Wasilewska, A. (2009). O dydaktykę literatury z perspektywy odbiorcy. W: L. Hurło, D. Klus-Stańska, M. Łojko (red.), Paradygmaty współczesnej dydaktyki (s. 332–338). Kraków: Impuls.
Wasilewska, A. (2011). Cechy przekazów kulturowych w doświadczeniach dziecka sześcioletniego. W: E. Rodziewicz, M. Cackowska (red.), Wychowanie przez świat fikcyjny do świata rzeczywistego (s. 295–304). Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Wienold, G. (1986). Przetwarzanie tekstu (tłum. M. Łukasiewicz). W: Współczesna myśl literaturoznawcza w Republice Federalnej Niemiec. Antologia (s. 77–108). Warszawa: Czytelnik.
Wygotski, L.S. (1989). Myślenie i mowa (tłum. E. Flesznerowa, J. Fleszner). Warszawa: PWN.